Şayrat üssü DEAŞ ile mücadele çerçevesinde Rusya'nın Palmira'ya yönelik operasyonları sırasında kullanılmıştı. Rus helikopterleri askeri üssü yoğun olarak kullanmıştı.
Saldırı Limitli Ve Bekleniyordu
Suriye'den yapılan açıklamada, ABD'nin saldırısının limitli olduğu ve beklendiği bildirildi.
Açıklamada, saldırının askeri gerilimi tırmandırmasının beklenmediği ifade edildi.
Suriye Ordusu'ndan İlk Açıklama
Suriye ordusu, saldırıda 6 kişinin öldüğünü ve üste büyük hasar meydana geldiğini açıkladı.
Açıklamada, saldırıya cevabın, 'terörizme yok etmek' ve 'Suriye'nin tamamında barış ve güvenliğin sağlamak' olacağı belirtildi.
Suriye'nin Resmi Haber Ajansı Açıklama Yaptı
Suriye’de Beşşar Esed rejiminin resmi haber ajansı, ABD'nin ülkedeki bir askeri hava üssüne füze saldırısı düzenlediğini bildirdi.
Rejimin yayın organı konumundaki SANA'nın askeri kaynaklara dayandırdığı haberde, "Sabah gündoğumu ile birlikte Suriye'nin orta bölgesinde yer bir hava üssümüz Amerikan saldırısına uğradı. Saldırıda kayıplar yaşandı.” ifadeleri kullanıldı.
"DEAŞ Saldırıya Geçti"
Suriye yerel basını ABD'nin düzenlediği roket saldırısının ardından DEAŞ'in Suriye'nin Şayrat Hava Üssü yakınlarında saldırıya geçtiğini duyurdu.
Putin Açıklama Yaptı
Rus lider Vladimir Putin "Bu uluslararası hukukun ihlali. Bu saldırı Musul'da ölen sivilleri unutturmak için. Saldırı Rusya-ABD ilişkilerine büyük zarar verdi." dedi.
Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Egemen bir devletin uluslararası haklarının ihlalidir. Yapay sebeplerle düzenlenmiş saldırıdır." dedi.
Rusya Federasyon Konseyi Güvenlik ve Savunma Komitesi Başkanı Viktor Ozerov, "Rusya, Suriye ile ilgili olarak ABD ile işbirliğini kesebilir" dedi.
Ozerov, ABD'nin Suriye hava kuvvetlerine ait üsse yönelik saldırısının Suriye içinde terörle mücadele çabalarını kesebileceğini belirterek ABD'nin bu saldırısı ABD ve Rusya askerleri arasındaki işbirliğine ciddi bir engel olabilir. Çünkü saldırıdan önce Rus hükümeti bilgilendirilmedi. ABD'nin Humus ilinde yaptığı saldırı Amerikan-Rus ilişkilerinin geliştirilmesine en azından yardımcı olamaz" diye konuştu.
15 Savaş Uçağı Hasar Gördü
Üstte konuşlu en az 15 savaş uçağı hasar gördü. Vurulan uçakların çoğu Rus yapımı Sukhoi savaş uçakları olduğu bildiriliyor. Bölgedeki kaynaklar ayrıca, füzelerin düşmesiyle hava üssünde büyük bir yangın çıktığını belirtiyor.
Rusya'dan ABD'nin saldırısına karşı ilk karşı hamle geldi. İdlib'deki katliamdan sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) getirilen tasarıyı veto eden ve sivillerin ölümlerini 'yalan haber' olarak niteleyen Rusya Federasyon Konseyi Savunma ve Güvenlik Komitesi, BMGK'yı konuya ilişkin acil toplantı yapmaya çağırdı.
Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Vladimir Safronkov, ABD'nin Suriye'ye askeri müdahalesinin "olumsuz sonuçları" olacağı konusunda uyardı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, "Bakanlık, yakın zamanda konuya ilişkin açıklama yapacak" dedi.
Safronkov, BM Güvenlik Konseyi'nde İdlib kentinde düzenlen kimyasal saldırının görüşüldüğü kapalı oturumun ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Vladimir Safronkov, askeri müdahalenin "Olumsuz sonuçlarından bu şüpheli ve trajik girişimi başlatanların sorumlu olacağı" uyarısında bulundu.
Olumsuz sonuçların ne olacağının sorulması üzerine Safronkov, "Irak'a Libya'ya bakın." cevabını verdi.
Sivil Kayıplar Var
Rus RIA Haber Ajansı'nın haberine göre Suriye Devlet Televizyonu, ABD saldırısını duyurduğu haberinde, "ABD tarafından ülkemizin orta kesimlerindeki hava üssüne yapılan roket saldırısında sivil kayıplar verilmiştir" denildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi tarafından yapılan açıklamada "Üs neredeyse kullanılamaz halde, 4 Suriye askeri öldü" denildi.
Suriye Devlet Televizyonu ekranlardan Suriye Ordusunun görüntülerinin olduğu bir klibi yayınlamaya başladı. Marşlar eşliğinde yayınlanan klipte Suriye Ordusunun büyük zaferler kazandığı vurgulanırken, acil koduyla altyazı ile "bu sabah askeri üssümüz düşman ABD tarafından vuruldu, kayıplarımız var" yazısına yer verildi.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın ve Dışişleri Bakanı Velit Muallim'in eski açıklamalarına da yer verilen yayında Dışişleri Bakanı Muallim'in açıklama ilerleyen dakikalarda açıklama yapacağı duyuruldu.
"Saldırıyı Uluslararası Ortaklarımızla Dikkatli Bir Şekilde Koordine Ettik"
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ABD'nin Beşşar Esed rejimine ait askeri üssü hedef almasına ilişkin, "Saldırıyı uluslararası ortaklarımızla dikkatli bir şekilde koordine ettik. Hem bölgedeki hem de Ortadoğu'daki müttefiklerimizden aldığımız tepkiler attığımız bu adımı yoğun şekilde destekler nitelikte." dedi.
Tillerson'la basın mensuplarına açıklama yapan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Korgeneral H.R. McMaster ise müzakere ve karar verme sürecinin çok sağlıklı işlediğini vurguladı.
McMaster, şunları söyledi:
"Bu tür bir kimyasal saldırı karşısında pasif kalmanın riskini de askeri bir adım atmanın risklerini de değerlendirdik. Saldırının sinir gazı olduğunun anlaşılmasının ardından Ulusal Güvenlik Konseyini topladık. Yeterli uzunluktaki toplantıların ve kapsamlı değerlendirmelerin ardından bu adımda karar kılındı."
Trump ile ilgili yetkililerin üç seçeneği konuştuğunu ancak Trump'ın özellikle iki seçenek üzerinde durduğunu anlatan McMaster, sonunda söz konusu askeri üssün vurulması tercihinin hayata geçirildiğini kaydetti.
Toplantıya katılan her iki isim de diğer seçeneklerin neler olduğuna ilişkin detay vermekten kaçındı.
Pentagon'dan Açıklama Geldi
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Albay Jeff Davis, “ABD, kimyasal saldırılara tahammül etmeyecektir.” dedi. Davis, “Bu füzelerle (hava üssündeki) uçaklar, hangarlar, yakıt ve lojistik destek depoları, güçlendirilmiş uçak sığınakları, mühimmat depoları, hava savunma sistemleri ve radarları vuruldu.” şeklinde konuştu. Davis, ABD’nin hava saldırısının Esed rejiminin 4 Nisan’da İdlib’in Han Şeyhun beldesinde gerçekleştirdiği kimyasal silah saldırısına tepki olarak yapıldığını kaydetti.
Sivil kayıplarını önlemek için mümkün mertebede can kaybının olmamasına dikkat ettiklerini ifade eden Davis, üssün 2013 öncesinde Esed rejimi tarafından kimyasal silah deposu olarak kullanıldığını ve ABD’nin radar izlerinin Han Şeyhun’daki kimyasal saldırıyı gerçekleştirmek üzere bu hava üssünden havalandığını tespit ettiğini ifade etti.
Saldırıyı, “Esed’in dehşet verici saldırısına orantılı” olarak tanımlayan Davis, saldırı öncesinde gün içerisinde Rusya’yı bilgilendirdiklerini ve Rus askerlerinin o üste bulunduğunu bildiklerini söyledi.
Rusların saldırıdan etkilenmemesi için tüm tedbirleri aldıklarını ifade eden Davis, hava üssünün binasını değil sadece üssünü işleyemez hale getirecek unsurları vurduklarını ifade etti. Öte yandan saldırının tek seferlik olduğu belirtildi.
ABD'nin Güvenliği İçin Elzemdi
ABD Başkanı Donald Trump, Beşşar Esed rejimine ait askeri bir üssün Amerikan füzeleriyle vurulmasına ilişkin, "Bu gece kimyasal saldırının yapıldığı askeri üssü hedef alan bir saldırı emrini verdim. Suriye'deki füze operasyonu ABD'nin güvenliği için elzemdi." açıklamasını yaptı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmek üzere Florida'da bulunan Trump, akşam saatlerinde Esed rejimine ait askeri bir üssü hedef alan füze saldırısına ilişkin basın mensuplarına bir değerlendirme yaptı.
Açıklamasında Suriye'nin İdlib kentinin Han Şeyhun beldesindeki sivilleri hedef alan kimyasal saldırıyı hatırlatan Trump, "Suriyeli diktatör Beşşar Esed, salı günü korkunç kimyasal saldırıyı gerçekleştirdi. Bu barbar saldırıyla birçok insan ve hatta güzel bebekler yavaş, vahşice ve insafsızca öldürüldü. Esed yardıma muhtaç erkek, kadın ve çocukların canını aldı. Suriye rejiminin kimyasal silah kullandığına hiç şüphe yok." dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Açıklama Yaptı
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson "Suriye'ye orantılı bir cevap verdik." dedi. Tillerson, "Füze saldırısı, ülkeler 'kırmızı çizgiyi' aştığında Trump'ın harekete geçmeye hazır olduğunu gösterdi" dedi. Tillerson ayrıca, Rusya'nın sorumluluklarını yerine getirmediğini söyledi.
Suriye devlet televizyonu, "saldırganlık" olarak tanımlanan ABD'nin füze saldırısı sonucu kayıplar yaşandığını duyurdu. Suriyeli bir askeri kaynak, füze saldırısında yaklaşık 70 füze kullanıldığını açıkladı.
Amerika Savunma Bakanlığı Pentagon Suriye'deki Şaryat Hava Üssü'ne yapılan saldırıdan önce Rusya'nın konu ile ilgili olarak bilgilendirildiğini açıkladı.Pentagon kaynakları, ABD'nin füze saldırısı öncesinde Rusya'yı bilgilendirdiğini açıkladı.
Şaryat üssü Rusya'nın Palmira'ya yönelik DEAŞ operasyonları sırasında Rus helikopterleri tarafından kullanılmıştı.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın görev yaptığı dönemde ABD'nin Suriye'ye yönelik askeri operasyonu en son 6 yıl önce gerçekleşmişti.
İran Saldırıyı Kınadı
İran, ABD'nin Suriye'nin Humus vilayeti sınırları içinde bulunan Şayrat Hava Üssü'nü vurmasını şiddetle kınadı.
İran Dışişleri Bakanlığı'na ait internet sitesinde, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi'nin, "ABD'nin Suriye'deki kimyasal saldırıyı gerekçe göstererek Şayrat Hava Üssü'ne saldırmasını şiddetle kınıyoruz." ifadelerine yer verildi.
Kasımi açıklamasında, "bu gibi tek taraflı adımların" Suriye ve bölgedeki sorunları daha karmaşık hale getireceğini savundu.
İsrail'den ABD'ye Destek
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'a "tam destek" verdiklerini bildirdi. Netanyahu, yaptığı yazılı açıklamada, "Başkan Trump kimyasal silahların kullanılması ve yayılmasını tolere etmeyeceği yönünde hem söz hem eylem olarak güçlü ve net bir mesaj gönderdi. İsrail, Başkan Trump'ın bu kararına tam destek vermekte ve Esed rejiminin korkunç eylemlerine karşı verilen bu kararlılık mesajının sadece Şam'da değil, aynı zamanda Tahran'da, (Kuzey Kore'nin başkenti) Pyongyang'da ve diğer yerlerde de yankılanmasını ümit etmektedir." ifadelerini kullandı.
İsmini açıklamak istemeyen İsrailli yetkililere dayandırılan haberde, Netanyahu'nun konuyu "ABD Başkanı Trump ve diğer bazı uluslararası aktörler nezdinde gündeme getirdiği" belirtildi.
Tampon bölgenin amacının "İran ve Hizbullah'ın İsrail sınırında etkinlik kazanmasını önlemek olduğu" duyurulan haberde, Netanyahu'nun "Suriye iç savaşına son verecek herhangi bir anlaşmanın bu tampon bölgeyi de içermesini istediği" kaydedildi.
Suudi Arabistan, Avustralya, İngiltere'den ABD'ye Destek
İsrail ve Suudi Arabistan, Avustralya'nın ardından ABD'nin Suriye'yi füzelerle vurmasına İngiltere'den de destek geldi.
Fransa "ABD saldırı ile ilgili bizi bilgilendirdi" şeklinde açıklama yaptı. İran, Suriye'deki hava üslerinin vurulmasını kınadı.
Humus Valisi Açıklama Yaptı
Humus Valisi devlet televizyonuna canlı telefon bağlantısıyla yaptığı açıklamada, "ABD'nin saldırısı terörizmin ve DEAŞ'in amaçlarına hizmet eder. Bu saldırı Suriye'nin pozisyonunda bir değişikliğe neden olamayacak. Ayrıca bu saldırı ne ilkti ne de son olacak" dedi.
Humus Valisi Talal Al Barazi, "Yaralıların tahliye işlemleri sürüyor ve şimdi hasarın boyutunu tahmin etmek için henüz erken. Hedeflenen hava üssünde can kayıpları var, ancak büyük miktarda fiziki hasar var." dedi.
Suriye askeri kaynakları, Tuğgeneral İsa Halil İbrahim'in de aralarında bulunduğu üs içinde görevli 6 üst düzey komutanın öldüğünü, 14 savaş uçağının da imha edildiğini duyurdu.
ABD, ESAD’ın Havaalanlarını Yok Etmeli
New York’ta "Dünya Kadınlar Zirvesi"nde konuşan Clinton, "Esad’ın hava kuvvetleri var. Bu hava kuvvetleri, son yıllar içinde gördüğümüz gibi, geçtiğimiz günlerde de gördüğümüz gibi sivillerin ölümlerine yol açan hava kuvvetleri. Esad’ın havaalanlarını çoktan yok etmeliydik, hala yok etmemiz gerektiğine inanıyorum" dedi.
Böylelikle Esad’ın aralarında Sarin gazının da bulunduğu kimyasal silahlarla masum insanların önleneceğini söyleyen Clinton, "Esad’a göre, kendisine karşı olan herkes terörist; Putin de böyle düşünüyor. Hava gücüyle, Esad’ın politikalarına destek verdi" diye konuştu.
Kendisinin başından beri Suriye’de "uçuşa yasak bölge" oluşturulmasından yana olduğunu belirten Clinton, görevde olduğu dönemde kendisine, "Ruslardan korkmuyor musun?" sorularına karşılık, "Bence Rusların bizden korka zamanı artık; çünkü insan hakları, insanlık onuru, Suriye halkının geleceği için çalışan biziz. Bunları Putin’e ve çevresindekilere söyleyecek öz güvenim de var. Uçuşa yasak bölge konusunda bizle misiniz, değil misiniz? Karışıklığa, çatışmaya yol açmak istemiyoruz. Ama bu kıyımı ve bölgede yarattığı sorunları görmezden gelemeyiz" diye karşılık verdiğini aktardı.
Neler Yaşanmıştı?
ABD Başkanı Donald Trump, İdlib'te yaşanan kimyasal silah saldırısı nedeniyle askeri müdahale olabileceğini belirtmişti.
Pentagon da bu açıklamayı destekleyici nitelikte bir duyuru ile askeri müdahalenin seçenekler arasında olduğunu ifade etmişti.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan da "Lafta kalmasın. Eğer bu hakikaten icraat ortaya konulursa, biz de Türkiye olarak, bize ne düşüyorsa, biz bunu yapmaya hazırız. Biz bundan asla çekinmeyiz, kim olursa olsun çekinmeyiz" yorumunda bulunmuştu.
Editör: TE Bilisim
