Yumurtanın içerdiği protein sindirim sonucunda %100 vücut proteinine dönüşür. Anne sütü hariç bu özelliğe sahip tek besin yumurtadır.

Neden Yumurta Yemeliyiz?

Yumurta; kabuk, sarısı ve beyazı olmak üzere 3 kısımdan oluşur. A, E, K, D vitaminleri ve B grubu vitaminleri (özellikle B2 ve B12) yönünden zengin olan yumurtanın sarısında demir, çinko, fosfor, selenyum ve iyot mineralleri, vitelin, fosvitin A ve B vitaminleri, beyazında albümin, müsin, mukoid, avidinglikoproteinleri, potasyum, sodyum ve magnezyum mineralleri ağırlıklı olarak bulunmaktadır.

Yumurta D vitamini içeren ender gıdalardan biridir. İçermediği tek vitamin C vitaminidir. İçerdiği vitamin ve mineraller sayesinde kalp-damar hastalıklarına, sinir sistemine, büyüme ve gelişmeye, göz fonksiyonlarına, kemik sağlığına ve kansızlığa iyi gelmektedir.

1 yumurta sarısı 215 mg kolesterol içerir. Ancak her gün 1 yumurta tüketmek kolesterolü yükseltmez. Çünkü yumurtanın doymuş yağ içeriği düşüktür ve yağ içeriğinin %64’ünü doymamış yağ asitleri oluşturur. Bu özelliği sayesinde kolesterolü yükseltmez.

İçerdiği proteinlerin vücutta emilimi % 100 oranında olduğu için anne sütünden sonra örnek protein olarak adlandırılmaktadır.

 Yumurta 10 temel aminoasit içerir. İçerdiği biotin ile yağ metabolizmasında rol oynar, kolin ile de karaciğer yağlanmasını engeller ve beyin gelişiminde etki gösterir. Yağsız vücut kitlesinin korunmasına yardımcı olan ‘lösin’ aminoasidi yönünden zengin olup yağların yakılmasında da rol oynamaktadır.

Yavaş sindirildiği için tok tutan besinlerden biridir. Zayıflama diyetlerinde kas kaybının engellenmesine katkıda bulunur. Sporcularda ve egzersiz yapanlarda kas gelişimini destekler.
Orta boy yaklaşık  50 gr bir yumurta 77 kaloridir.

Nasıl Saklamalıyız?

Yumurta alırken üretim tarihi ve son kullanma tarihi mutlaka kontrol edilmeli, alındıktan sonra bu süreler içinde tüketilmelidir. Uygun olmayan depolama şartlarında tutulan yumurtalar kısa süre içinde bozularak sağlık için zararlı hale gelir. (-1)- (+4)°C arasında buzdolabında 1–2 hafta, kabuğun kırılmasından sonra 7–9 gün buzdolabında, çiğ yumurta -18°C de dondurulduğu takdirde 1 yıl süreyle saklanabilir.

Yumurta bayatladıkça içerdiği hava kabarcığı büyür. Bayat yumurta tuzlu suda yüzer, taze ise batar.

Yumurta içeren ve yumurtadan zengin yiyecekler hazırlanma sürelerinin dışında 2 saatten fazla oda sıcaklığında tutulmamalıdır. 

Evde buzdolabında ve alınan orijinal karton kutusu içerisinde, yıkanmadan saklanmalıdır. Yıkandığında doğal koruyucu tabakasını kaybeder. Bu nedenle yumurta kullanılacağı zaman yıkanmalıdır.

Yumurta içeren bütün tarifelere pişirilme işlemi uygulanmalıdır. Çiğ yumurtanın hem sindirimi güçtür hem de mikroorganizmaların bulaşma riski vardır. Salmonella enfeksiyonları en çok rastlanılanıdır. Salmonella ve diğer bakteri enfeksiyonları gebe, bebek, çocuk ve yaşlılarda öldürücü riske sahiptir. Çiğ yumurtanın beyazındaki avidin, sarısında bulunan B grubu vitaminlerden biotini bağlayarak kullanılmasını engeller. Doğru pişirme ile bu olumsuz etki önlenir.

Yumurtayı Nasıl Tüketmeliyiz?

Yumurta çiğ yenmemeli-içilmemeli ya da çok az pişmiş yumurtalar tercih edilmemelidir. Çünkü yarı pişmiş veya pişmemiş yumurtada biotin adlı vitamini, avidin adlı protein bağlar, böylece her ikisinden de yararlanamayız.

Tavada, yağda pişirilmiş yumurtada protein, vitamin, mineral kaybı daha fazladır. Haşlanmış yumurta pişerken, yumurta kabuğu içindeki proteinin, vitaminlerin ve minerallerin sudan ve ısıdan korunmasını sağlar, yani kayıp en az düzeydedir.
Fazla pişen yumurtada ise FeS halkası dediğimiz olay yani yumurta sarısının yeşilimsi olması gerçekleşir. Bu yumurtadaki demirin vücut için kullanılamayacak hale gelmesine sebep olur. 

Yani yumurta için en sağlıklı pişirme yöntemi haşlamadır ve 8-10 dk kadar kaynatmak uygundur. 

Eğer doktorunuz tarafından yasaklanmadıysa her gün 1 yumurta tüketerek hem ucuz hem de kaliteli protein almış olursunuz. Sağlıklı ve mutlu haftalar dilerim.
Diyetisyen: Sümeyye Yazıcı

Editör: TE Bilisim