Trabzon’un eski belediye başkanlarından Orhan Karakullukçu ile telefonla konuştuk. 1980  yılından beri, gazeteci olarak yakından tanıdığım, kendisinin 1984-89 dönemi belediye başkanı olarak çalışmaları ile Trabzon’un efsane başkanı olarak tarihteki yerini almıştır.

Orhan Karakullukçu, ANAVATAN iktidarının en kudretli, Özal‘ın en güvendiği ve desteklediği Belediye başkanıydı. Trabzon’un 50 Yıllık alt yapısını tamamlamış, Avrupa standartlarında bir belediyecilik yapmıştır.

Orhan Bey ilerlemiş yaşına rağmen, kalbı vatan ve memleket sevgisi ile dolu bir  birisi.

Siyasilerin parlamenter sisteme dönüş tartışmaları sürerken, Karakullukçu’da bir vatandaş  olarak  öneride bulunuyor..

Bu öneriyi yapan 84 yaşında bir Yüksek Mühendis olup devletin okul ve üniversitesinde eğitim almış, hem devlette hem özel sektörde çalışmış, kısmî akademisyen emekli bir iş adamı olan Orhan Karakullukçu’dan.. Bu öneri, gerek parlamenter sistemde gerekse Cumhurbaşkanlığı sistemlerinde de uygulanabilir.

*

Yani Anayasa hukuku açısından bir eğitimi yoktur; Burada sadece bir görüş dile getirilmek istenmektedir. Eğer dikkate alınırsa bir Anayasa hukukçusu (hatta hukukçuları) tarafından düzenlenmesi gerekir.

Gerekçe:

Türkiye Cumhuriyeti devletinin parlamentosu olan Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) başlıca iki görevi vardır.

  1. Yasama
  2. Denetleme

Cumhuriyet tarihi boyunca TBMM yasama görevini (son referanduma kadar) yerine getirmiş; ancak DENETİM de etkin ve başarılı olamamıştır.

İşte; Bu eksikliği gidermek için aşağıdaki çözüm önerilmiştir.

TBMM iki meclisten oluşturulmalıdır.

  1. Yasama meclisi
  2. Denetleme meclisi (senato da denebilir)

Öneri ağırlıklı olarak Denetleme meclisini kapsayacaktır.

  1. TBMM Milletvekili sayısı 500’dür.

Bunun 400’ü Yasama meclisine, 100’ü senatoya seçilir.

(Buradaki senato bilinen klasik senato değildir, yani yasalara karışmaz, onları tekrar görüşmek görevi değildir; yalnız gözetim ve denetleme yapar.)

Seçime yeterlilik almış bütün partiler katılır, Baraj %10 kalır veya indirilir, bunlar bu önerinin dışındadır.

*

400 Milletvekili mevcut sistem veya yeni bir sistemle seçilir.

100 senatör ise her partinin aldığı oy oranında (Barajsız) seçilir.

Yani parti barajın altında kalsa dahi %1-2 almış ise 1-2 senatörlük kazanmış olur.

ANCAK Bir parti % 40 üstünde oy  alsa dahi senatoya 40’dan fazla senatör koyamaz; yani hiçbir parti senatoda çoğunluk sağlayamaz.

(Artan oylarının nasıl dağıtılacağı tartışılmalıdır.)

Parti genel başkanları senatör olmamalıdır.

(Senatoda politika olmamalıdır; TARTIŞILIR)

Grup olmamalıdır. (TARTIŞILIR)

Senatör parti disiplinine tabi değildir.

Parti, vicdanı düşüncesinden dolayı senatör hakkında işlem yapamaz.

** Senatörlerin ömür boyu dokunulmazlıkları vardır.

*Senatörler kişisel denetim yapmazlar.

Senatör adayları

1. Senatör adayları 40- 55 yaş arasında olmalı

2. Eğitim en az 4 yıllık üniversite eğitimi olmalı

3. Geçmişinde en ufak bir şaibe olmamalı

(Daha  fazla detay verilebilir)

Partiler; seçim öncesi adaylarını kamuoyuna sunacak, tartışılacak; sonra Yüksek Seçim Kuruluna verilecek.

*

Senatonun çalışması

1. Senato başkanı 2/3 oyla seçilir.

(Yeterli başkan vekili vs.)

2. Kararların 2/3 çoğunlukla (asgari 60 kişi ile) alınır.

3. Grup oluşturulmaz, kulis yapılmaz (nasıl önlenir bilmiyorum)

4. İhtiyaca göre komisyonlar oluşturulur; komisyonlarda çoğunluk tahakkümü önlenir. (Nasıl)

5. ……………

6. ……………

Senatörlerin maaşları milletvekili maaşından % 30 fazladır.

Senatör; senatörlüğü bittiği bittiği zaman

a) Özel iş yapamaz ( devletle iş yapamaz)

b) Devletin dışında çalışamaz

c) Müşavir olamaz

(Ancak ömür boyu devletin bütün imtiyazlarından faydalanır)

d)

Senatonun Görevleri

Devletin bütün mevcut denetim kurumları

  • Sayıştay
  • Danıştay (tartışılabilir)
  • Devlet denetleme kurulu
  • Mali denetleme kurumları
  • Vs.

*Senatoya bağlanır.

* Her iki sistemde de; Adalet, Dışişleri, içişleri bakanları ile büyük elçiler ve Cumhurbaşkanı 1. yardımcısı adayları senatonun (ilgili komisyonun) onayından geçer.

* Anayasa mahkemesinin, Hakimler savcılar kurulunun üyelerinin 1/2 si seçer.

** Bütçe uygulamalarını gözetir ve denetler.

***Yürütenin iş ve işlemlerini YERİNDELİK açısından DENETLEYEMEZ!

  Bu çok ham bir öneri olup, başlangıç olabilir; üzerinde çalışılıp geliştirilmesi gerekir.