Alevilik bir manadır. O manayı anlamak için insanın önce eline, diline, beline hâkim olması gerekir. Bu üç sözcük birden Alevi erkânını, edebini oluşturur.
ANADOLUNUN KADİM BİR İNANCI
Alevilik, Alive On İki İmam'ın öğretilerini öğretmiş olduğu varsayılan Hacı Bektaş Veli'nin mistik Alevi İslami öğretilerini takip eden yerel bir İslamigelenek olarak bilinir. Alevi öğretileri ise dede adı verilen adamları tarafından aktarılır.. Alevi öğretileri, yerel bir Türk dünya görüşüyle harmanlandı ve İslam'ın heterodoks bir yorumuna yol açtı.Alevilik Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasının kadim inançlarından olup, bugün İran, Irak, Suriye, Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Arnavutluk, Saraybosna, Makedonya coğrafyasında yerleşik nüfus olarak yaşamaktadır. Yaşanan göçlerle birlikte başta Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde Alevi topluluklarına rastlamak mümkündür. Toplam nüfusun 50 milyon civarında olduğu varsayılmaktadır.
HER ÖNÜNE GELEN BU KONUYU DİLLENDİRMEMELİ!
Yıllardır ülke gündeminde tartışma konusu olan Alevilik konusu bazen iyi bazen ise art niyetli farklı şekilde yansıtıldı. Bu da toplumun bazı kesimlerini gerdi sinir uçlarına dokundu. Zaten istenen arzu edilen de bu. Alevilik tartışmasının hangi niyetle yapıldığını kime fayda kime zarar kime sorun kime çözüm getirdiğine iyi bakmak gerek?Alevilik konusu hakkında hiçbir bilimsel bilgi-veri ve araştırma yapmayanlar bu tartışma üzerinden kişisel prim yaparken siyaset ve sivil toplum kuruluşları da tartışamaya katılarak kendi açılarından bir rant sağlamaya çalıştı. Özetle aslında Alevilik tartışması her süreçte yerini yeni kaoslara çatışmalara ve hoşgörüden uzak bir anlayışa bıraktı. Oysa kimse Alevilik nedir Aleviler ne istiyor hangi hakları var neler vaat edildi neler yapılmadı penceresinden olaya bakamadı.
ALEVİ TARTIŞMASI HEP BÖYLE Mİ DEVAM EDECEK?
Alevî tartışması, Türkiye’nin öteden beri çözüm bekleyen, ama sürekli ertelenen kronik bir sorununu yeniden gündeme getirdi. Gündelik siyasî tartışmalarda her zaman açıkça yer almasa da, varlığını ve etkisini her zaman hissettiren bu sorunun gündeme getirilmesi, bekleneceği üzere sarsıcı bir etki yaptı. Toplumun hemen her kesiminden, Alevîlerden, Sünnîlerden ve diğer inanç gruplarından gelen tepkiler, derin bir yaranın üstünün açıldığını çarpıcı bir biçimde gösteriyordu.
Bu yönüyle gelinen aşamada başarılı veya başarısız görünmesinden bağımsız olarak varlığı yeni ve önemliydi. Varlığı bilinen, ama kolektif bir suskunluk perdesiyle örtülüp ötelenen bir sorunun son gelişmelerle birlikte üstününaçılmış olması ve tartışılması benim açımdan kazanımdır.‘Cem evlerine hukuki statü’ tanınması meselesi i için yeni bir fırsat doğdu. Gelinen bu süreçte tıkanma yaşanmamalı.Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın cemevi ziyareti ve Hacı Bektaş’ı anma törenlerine katılması bu sorunun çözümü noktasında büyük bir fırsat. Öteden beri verilen sözlerin ve vaatlerin artık hayata geçmesi gerek.
DEDELERİN SORUNU NE OLACAK?
Çözümsüz kalan ve Alevilerin taleplerinin karşılanamadığı bir diğer konuyu ise dedelerin hukuki durumları oluşturuyor. Dedeler devletten maaş alacaklar mı? Bu durum bazı Aleviler tarafından ‘olumsuz’ karşılanıyor. Dedelerin eğitimi nasıl sağlanacak, kim sağlayacak? Devlet katında nasıl tanımlanacak? Cevaplandırılması gereken soruların başında yer alıyor.Aynı zamanda AİHM’de de dava konusu olan ve Türkiye’nin mahkûm olduğu Cem Evleri’nin camiler gibi elektrik ve su paralarının devlet tarafından ödenmesi de ortada duruyor. Bunun için Hükümetin İmar Kanunu, Belediye Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişiklikler yapması gerekiyor. Bu değişiklikler ile ruhsatı olmayan cem evleri sorununun çözülmesi, yıkılma tehlikesi altında olanların korumaya alınması, cem evlerinin elektrik ve su ücreti ödememesi hedefleniyor.Bir de yine AİHM’de Türkiye’nin mahkum olduğu din dersleri konusu önemli bir sorun olarak ortada duruyor.
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bunun için önemli bir düzenleme yapmak gerekiyor. Alevi inancına sahip öğrenciler için ayrı bir ders mi olacak yoksa zorunlu din dersinin içeriği mi güncellenecek? Bu içerik Alevileri ne kadar tatmin edecek?Bütün bu konular, bugüne kadar yapılan ‘Alevi Çalıştayları’nın sonuçsuz kalmasına, gelip geçen hükümetlerin dillerinden düşmeyen ‘Alevi Açılımı’nın, hükümet eylem planları sayfalarında yer alan unsurlar olarak kalmasına neden oldu.Alevilik bir manadır. O manayı anlamak için insanın önce eline, diline, beline hâkim olması gerekir. Bu üç sözcük birden Alevi erkânını, edebini oluşturur. Aleviler bu toplumun mihenk taşları güzellikleri ve renkliliği. Yaşama dair çok önemli kültürleri var. Aleviler sadece huzur ve güven istiyor. Aleviler anlaşılmak ve anlatabilmek istiyor.
58 İLDE BİN 586 CEMEVİ ZİYARET EDİLDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Alevi Bektaşi toplumunun taleplerinin karşılanmasına yönelik 2020'de verdiği talimat üzerine İçişleri Bakanlığı ile Kültür ve Turizm bakanlıkları koordinasyonunda "Milli Birlik ve Beraberlik" başlıklı çalışma başlatıldı.Çalışmalar kapsamında 58 ildeki 1586 cemevi ziyaret edildi. Kapıları çalınarak sorunların dinlendiği cemevlerinde talepler de toplandı.Cemevlerinin bina, tadilat, arsa tahsisi, ısınma, kütüphane, çevre düzenlemesi gibi ihtiyaçları başta valilikler olmak üzere ilgili kamu kurumlarına iletildi.Ayrıca görüşmelerde gündeme gelen köylerin su sorunlarının giderilmesi ve yeni yol yapılması talepleriyle ilgili çalışmalar yürütüldü.Bu kapsamda toplanan 8 bin 740 talepten bugüne kadar 58 ilde 5 bin 600'ü yerine getirildi, diğer talepler için de çalışmalar sürüyor.
8 İLDE DAHA YENİ CEMEVİ AÇILACAK
Çalışma kapsamında yeni cemevlerinin açılmasına yönelik taleplerin karşılanması için de harekete geçildi.Bu yıl Kütahya, Burdur, Denizli, Bilecik ve Kayseri'de yeni cemevlerinin temeli atılacak. Yapımı tamamlanan Elazığ, Erzurum ve Ankara'nın Altındağ ilçesi Aydıncık Mahallesi'ndeki cemevleri de bu yıl hizmete alınacak. Böylece bu sene 8 yeni cemeviaçılacak.Aksaray, Aydın, Elazığ, Hatay, Kırklareli, Osmaniye ve Uşak'taki cemevleri için Alevi Bektaşi toplumunun tüm talepleri karşılanırken, diğer şehirlerde yer alan cemevlerinde taleplerin tamamının karşılanması için çalışmalar devam ediyor.
Ahmet Külekçi
