Akçaabat Folklor Derneği ile KKTC’ye giden meslektaşımız Ömer Altuntaş’ın objektifinden yansıyan kareleri incelerken, onun gözlemiyle de gelin kısa bir Kıbrıs turu yapalım.
Türkülere Konu Olan Mağusa Limanı…
Kıbrıs’ın çok güzel bir türküsü vardır. Son dönemde adeta dillerden düşmüyor. En çok da Selda Bağcan’ın sesinden sevilmiştir. Şöyle başlar sözleri; “Magusa Limanı limandır liman amman amman/ Beni öldüren de yoktur din, iman/ Uyan Alim uyan, uyanmaz oldun/ Yedi bıçak yarasına dayanmaz oldun/ İskele’den çıktım yan basa basa amman amman/Magusa’ya vardım kan kusa kusa..”
Gazimağusa limanı ya da Mağusa Limanı, KKTC’nin Gazimağusa ilçesi’nin yönetim merkezinde yer alan bir ticari limandır. Bölgedeki ilk liman hizmeti 1904 yılında verilmeye başlanmıştır. O yıldan bu zamana kadar iki kere genişletilmiş bir kerede yenilenmiştir. Limanın iskele uzunluğu 99 metre olup, iç limanın rıhtımı 540, dış limanın rıhtımı ise 655 metre uzunluğundadır. Rıhtımların denizden yüksekliği ise 1.8 metredir. Aylık ortalama 80 yerli ve yabancı gemiye hizmet vermektedir. Akdeniz’in en fazla güçlendirilmiş limanlarından birisidir. Yakındoğu ile Avrupa arasında bir basamak oluşturur. Hemen yanıbaşında bulunan Magusa Kalesi diğer bir adıyla Othello Kalesi, 14.Yüzyılda kentin ana girişlerinden biri olarak kullanılıyordu. Kale girişi üzerinde asılı olan St.Mark Aslanı kabartmasının altında kaleyi yeniden biçimlendiren kaptan Nicolo Foscari’nin adı ve 1492 tarihi görülmektedir. Etrafı derin bir hendekle çevrili olan kalenin yapısında kuleleler ve topçu bataryalarıyla biten koridorlar bulunmaktadır. Kale avlusunda bir kısmı Osmanlılara, bir kısmı İspanyollara ait toplar, demir gülleler ve taş gülleler de bulunmaktadır.
Tarihi Lala Mustafa Paşa Camii…
Orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan Lala Mustafa Paşa Camii Gazimağusa’daki en güzel yapıtların başında gelir. KKTC’nin en büyük iki camiinden biridir. 1298-1312 tarihleri arasında Saint Nicolas Katedrali ismi ile yapılmış olup, bu yapının mimari tasarımcısı ise Piskopos Baldwin Lambert olarak bilinmektedir.
Lüzinyan Kralları, Kıbrıs Krallık Tacını ilk olarak St.Sophia Katedrali’nde giydikten sonra, Saint Nicolas de de Kudüs ve Ermenistan Krallık taçlarını giyerlerdi. Osmanlı Devleti’nin Mağusa kuşatması esnasında top atışları ile oldukça zarar gören yapıt, 1571 yılından sonra Sinan Paşa’nın emriyle mihrap ve minber eklenerek camiye çevrilmiş ve Lala Mustafa Paşa’nın 17 Ağustos 1571 Cuma günü II. Sultan Selim’in adına burada okutmuş olduğu hutbe ile de ibadete açılmıştır. Katedralin camiye çevrildiği zamandan itibaren ismi ‘Mağusa Ayasofyası’, ‘Küçük Ayasofya’, ‘Büyük Cami’ olarak bilinmekteydi. Kıbrıs Müftüsü Mehmet Dana Efendi 14 Ağustos 1954 yılında bu isimleri Lala Mustafa Paşa Camisi ile değiştirmiştir. Caminin önünde büyük bir cümbez ağacı bulunmaktadır. Bu ağaç 2011 yılı itibariyle 699 yaşında olduğu hesaplanmıştır.
Namık Kemal Müzesi…
Türk edebiyatında ‘Vatan Şairi’ olarak bilinen Namık Kemal’in ‘Vatan Yahut Silistre’ eseri 1873’te sahnelendikten sonra oyunu izleyen bazı izleyicilerin başlattığı olaylar sonrasında yazarın yazdığı yazılara konu olmuş ve yazar sonrasında Mağusa’da bulunan zindana gönderilmiştir.
38 ay süren sürgün esnasında birçok kez sıtma ve başka hastalıklara yakalanan Namık Kemal, eserlerinin büyük birçoğunu da bu dönemde yazmıştır. Bugün, zindan ve yanındaki bina Namık Kemal’in yaşamı ve eserleri hakkında bilgilere ulaşılabilen bir müzedir.
Kahramanlık abidesi efsane tank..
Kıbrıs’a gelip de Beşparmak dağlarının eteklerinde‘Türk’e has atılganlık ve cüretkarlığın’ anıtlanmış simgesi olan tankı görmemek olmazdı. Bizde arkadaşlarla yola koyulduk. Bayağı yorucu bir yolculuk sonrası daracık yollardan geçip meşhur tanka geldik.
02 Ağustos 1974 tarihinde yapılan Lapta Muharebeleri sırasında düşmanı yan ve gerisinden vurabilmek için görevlendirilen özel görev kuvvetine mensup bu tank, St.Hillarion bölgesinden, dar ve namüsait bir yolu kullanarak, karanlığa sarkan bir zamanda bu bölgeye gelmiş ve düşmanın yol üzerine döşediği mayına basması sonucu tahrip olmuş, arkadaki diğer bir tank tarafından yolun açılması maksadıyla şu an bulunduğu bölgeye itilmiş.
Karaoğlanoğlu şehitliği..
20 Temmuz 1974’de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kıbrıs’ta başlattığı ve 14 Ağustos’ta Türk Birlikleri’nin başkent Lefkoşa’ya girmesiyle sonuçlanan askeri bir harekattır Kıbrıs Barış Harekatı. İşte bu harekatın denizden ilk adımı Deniz Piyade Tugayına bağlı askerlerce Karaoğlanoğlu Plajı’na yapılmıştır. Masmavi deniz bir anda kızıla boyanmıştır.
Hemen yanıbaşında bulunan Karaoğlanoğlu Şehitliği ise 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nda şehit düşen subay, astsubay, erbaş ve erlerin anısına inşa edilmiştir. Şehitlik adını 50’inci Piyade Alay Komutanı olarak Kıbrıs Barış Harekatı’na katılan, alayı ile birlikte Pladini plajına çıkmış ve harekatın 2’inci gününde yapılan saldırıda komuta yeri olarak seçilen şu an Barış ve Özgürlük Müzesi olarak kullanılmakta olan evin önünde şehit düşen Alay Komutanı Pyd.Kd.Alb.Halil İbrahim Karaoğlanoğlu’ndan almaktadır. Şehitliğin içinde bulunan iki anıttan biri KKTC’yi diğeri de Türkiye Cumhuriyeti’ni ifade etmektedir.
“Hayalet Şehir Maraş’..
KKTC’nin Gazimağusa şehrinde bulunan Maraş mahallesi ülkenin en ünlü bölgesiydi. ‘Hayalet Şehir’ olarak da bilinen Maraş bir dönem Akdeniz’in Las Vegas’ı olarak bilinirdi. Hatta birçok ünlü isimde bu bölgeyi ziyaret etmiştir.
1974 yılında 2.Kıbrıs Harekatı sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirilen Maraş, BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı karar uyarınca hem yerleşime hem de iskana kapatılmıştır. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından denetlenen ve Kıbrıs adasını ikiye ayıran ‘Yeşil Hat’ tampon bölgesinde yer alır. İçerisinde BM’ye ait bir adet bina bulunmaktadır. Yaklaşık 400 metre ilerisinde ise altı apartman Türk Silahlı Kuvvetleri’ne orduevi yapılması için tahsis edilmiştir.
Hala sultan camii külliyesi..
KKTC’nin başkenti Lefkoşa’nın Haspolat mevkiinde inşasına başlanan, Peygamber efendimizin annesi Hz.Amine Hatun’un süt kardeşi ve akrabası olan bölgedeki Müslümanlarca ‘Hala Sultan’ diye bilinen Ümmü Haram Binti Milhan’ın türbesinin Kıbrıs’ta olması dolayısıyla bu muhteşem eser Hala Sultan Cami adını taşıyor. 2013 yılında temeli atılan caminin mimarisinde Edirne Selimiye Camii’nden esinlenilmiştir.
Çok amaçlı salonlar, yemekhane ve kafeteryası bulunan, 3 bin 500 metrekare alana sahip Hala Sultan Camii Külliyesi’nde avlusu ile beraber 7 bin 500 kişi ibadet edebiliyor. Her biri üçer şerefeli olmak üzere 62 metre yükseklikte 4 minaresi bulunan cami Kıbrıs’ın en büyük iki camiinden biri olma özelliğini taşıyor.
5 Ton Hamsi Bir Saatte Tükendi
KKTC Karadeniz Kültür Derneği’nce bu yıl 12’isi düzenlenen, Trabzon Büyükşehir Belediyesi, Ortahisar Belediyesi ve İskele Belediyesi’nin de destek verdiği ‘Hamsi Festivali’ ise görülmeye değerdi.
Alanı dolduran yüzlerce Karadenizli özledikleri hamsiyi tadarken, bir yandan horonla coştular, anavatan özlemini giderdiler. Bir saatte tükenen 5 ton hamsinin verdiği enerjiyle bir an olsun yerinde duramayan yavru vatandaki yurttaşlarımız havanın da güzel olmasıyla adeta kendilerinden geçtiler. Etkinlikte sahne alan Akçaabat Folklor Derneği ise geçen yıl olduğu gibi bu yılda festivalin yıldızı oldu. Muhteşem horonlarıyla herkesi kendine hayran bırakan Folklor Derneği görünüyor ki bundan sonraki yıllarda da Kıbrıs’ı fethetmeye devam edecek.
Teşekkür
12.Hamsi Festivalinde standımızı ziyaret ederek bizleri onurlandıran KKTC 3.Cumhurbaşkanı Sn, Derviş Eroğlu’na, KKTC Başbakanı Sn, Ersin Tatar’a, Trabzon Valimiz Sn. İsmail Ustaoğlu’na, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanımız Sn, Murat Zorluoğlu’na, Ortahisar Belediye Başkanı Sn.Ahmet Metin Genç’e, Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Sn, Hacı Nail Altınay’a, İskele Belediye Başkanı Sn, Hasan Sadıkoğlu’na, Karadeniz Kültür Derneği Başkanı Sn, Murat Zeki Civelek’e, bizleri bir an olsun yalnız bırakmayan hemşerimiz Milletvekili Mesut Genç’e, Dipkarpaz Belediye Meclis Üyesi Osman Güngör’e, Merit Oteller Genel Müdürü Yavuz Kutlu’ya, konaklamamızda bizlere güler yüzünü gösteren ve bir dediğimiz iki etmeyen Kaplıca İşletmesi yöneticilerine teşekkür ederiz.
ÖMER ALTUNTAŞ
Editör: TE Bilisim
