Vakıflar Bölge Müdürü Mazhar Yıldırımhan’nın Ayasofya hakkında verdiği son bilgiler şu şekilde; “Kültür Bakanlığı Ayasofya Müze’sinde bilet kesme işlemini TÜRSAB’a vermişti. Mahkeme kararının ardından Ayasofya’nın Müze fonksiyonu kaldırıldı. Bundan dolayı da turnikeler yani paralı geçişler kaldırıldı. Onun dışında şu anda başka değişiklikler yok. Şu anda Ayasofya mahkeme kararıyla birlikte müzelikten çıkarıldı, tapusunda da zaten cami olarak görünüyor.
Mahkeme kararına göre Kültür Bakanlığı, mülkiyeti sahibi olan Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredecek ama henüz bir devir teslim işlemi gerçekleşmedi. Müzeler genel müdürlüğüne ait olan bahçede bulunan diğer eserler, Kültür Bakanlığı tarafından yeni bir yere nakledilmemesinden sonra devir işlemi gerçekleşecek.”
Ayasofya’nın orijinal halini görmeniz için kısa bir süre kaldı
Vatandaş şu soruları soruyor;
1-Osmanlı’nın cami olarak kullanılırken kapatmadığı freskler, niye şimdi perdeleniyor?
2-Turistler bu perdeleri açıp mı bakacak fresklere?
3- Trabzon’da tarihi değerde camiler olduğu gibi pek çok yeni cami de yapılıyor. Öyleyse Ayasofya, neden tekrar cami haline getiriliyor?
4-Üstelik çanı bile çalmayan bir kilisenin kulesi neden minareye çevriliyor?
5- Bölge turizmi görülmezden mi geliniyor?
Kısa bir sürede yeniliğe uğrayacak olan Ayasofya’yı orijinal haliyle görmek için kısa bir süreniz kaldı.
Ayasofya notları
*2012 yılında 150 bin dolayında insan gezdi.
* Her gün ortalama 80-100 turist geliyor .
* Ayasofya’nın süslemelerinin önemli bölümünü meydana getiren fresklerde İncil’den alınmış konular canlandırılmıştır.
* Eserin görkemli cephesi güneyidir. Burada Adem'le Havva'nın yaratılışı kabartma olarak bir friz halinde anlatılmıştır.
* Kilise ana koridorun batısında, son akşam yemeği, Hz. İsa’nın ayaklarının yıkanma sahnesi, bahçedeki can çekişme sahneleri resmedilmiştir.
* Ayasofya Müzesinin hemen girişinde bir zeytin ağacı var. 1830’larda çekilen bir fotoğrafta o ağaç aynı büyüklükte orada duyuyor.
Ayasofya’nın Kilise ve Cami arasındaki uzun yolculuğu
*Fatih Trabzon’u 1461’de fethettikten sonra iki kiliseyi camiye çevirmiş.
*Başkilise niteliğinde olan Ortahisar Altınbaş Meryem Kilisesini Ortahisar Camisi’ne…
St. Eugenios Kilisesi’ni de Yeni Cuma Camisi’ne…
*Fatih Sultan Mehmet, Trabzon’u ele geçirdikten sonra Ayasofya Kilisesi’ni camiye çevirmemiş, Sümela Manastırı gibi onun da faaliyetine dokunmamış.
*Trabzon Ayasofya Kilisesi Fatih’ten 100 yıl sonra, II. Selim tarafından 1572-1573 yıllarında camiye çevrilmiş…
*1916- 18 arasındaki Rus işgalinde, daha önce üzeri örtülen freskler temizlenmiş. İşgalden sonra yeniden cami yapılmamış, askeri depo ve hastane olarak kullanılmış…
*1953 sonrası yeniden cami olarak kullanılırken freskler badana ile kapatılmış.
*1958-62 arası ibadet bölümü çok daraltılarak freskler yeniden restore edilmeye başlanmış.
*1960’ların başında da, Ayasofya mahallesine bir cami inşa edildiğinden Ayasofya sadece turizme açılmış…
*2013 yılında da tekrar müze fonksiyonu alındı ve devir işlemi gerçekleştikten sonra cami olacak.
Namaz saatlerinde kapatılacak
Trabzon Müftüsü Veysel Çakı, kamuoyunda 'Ayasofya içindeki fresklerin ibadete engel olup olmayacağı' tartışması üzerine ise şu açıklamayı yapmıştı; “Ayasofya'da bu konudaki düzenlemeyi Vakıflar Bölge Müdürlüğü yapacak. İbadete açılması için çalışmaların devam ettiği Ayasofya'da, freskler, namaz saatlerinde perde ile kapatılacak. Fresklerde ne olduğunu tam olarak incelemedim ama 'insan resmi olan mekanda namaz kılmak haramdır, böyle bir alanda kılınan namaz olmaz, tekrarı gerekir' demek doğru değil. İslamiyet kıble yönünde insan resmini doğru bulmamaktadır ama orada namaz kılmak kesinlikle olmaz denemez. Camilerimizde namaz kılarken cemaatin dikkati dağılmasın diye özellikle kıble yönüne saat veya süslemeler konulmasını istemiyoruz.”
Vatandaş ne dedi?
VEHBİ AYDIN: Müze Olarak Kalmalıdır Ben 30 yıldır Ayasofya mahallesinde oturuyorum ve Ayasofya Müzesini 1958’den beri geziniyorum. Şimdi diyorlar ki Ayasofya Müzesi cami olup fresk ile kapatılacak. Müzenin 200 metre ilerisinde camimiz bulunmaktadır. Yani bir cami sıkıntımız yoktur. Trabzon’un inci eserlerinden biri olan Ayasofya Müzesi’nin camiye dönüştürülmesi son derece yanlıştır. Buraya sadece şehrimizden gezmeye gelenler yok. Buraya şehir dışından, ülke dışından turistler gelmektedir. Eğer Ayasofya Müzesi camiye çevrilirse bu tarihi sanata ayıp edilmiş olur. Buradan siyasilere, büyüklerimize sesleniyorum. Henüz camiye çevrilmemişken, lütfen bu yanlıştan dönün.
AHMET YILMAZ: Kısa Sürede Cami Olmalıdır “Trabzon'a gelen yabancı turist Sümela manastırını, Atatürk köşkünü gezdiği gibi Ayasofya camisini de gezer. Turizm amaçlı diye insanlar sadece müzeleri gezmez tarihi camileri de gezer. Nasıl ki, İstanbul'da Sultanahmet camii, Süleymaniye camii, Büyük Ayasofya ziyaret edildiği gibi küçük Ayasofya cami'de ziyaret edilmektedir. Ayrıca Bursa'da ulu cami, Edirne Selimiye camii, Diyarbakır Ulu Camii ziyaretçi akınına uğruyor. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Aynı şekilde Trabzon Ayasofya'da camiye çevrildiğinde farklı inanç kesimlerince daha fazla ziyaret edilebilir. Bir kere bu ibadethanenin müze olarak kalması Ayasofya'nın ruhuna aykırıdır. Bu yapı insanlar dini vecibelerini yerine getirebilsin diye ibadethane olarak yapılmıştır ticarethane değil.”
Editör: TE Bilisim
