Yılda yalnızca 10 ton üretiliyor, 100 ton sahtesi piyasada: Anzer balında büyük tehlike
Türkiye'nin en değerli ve en pahalı bal çeşitlerinden biri olan coğrafi işaretli Anzer balı, sahteleriyle mücadele ediyor. Anzer Ballıköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Osman Civelek, yıllık üretimin 8 ila 10 ton arasında olduğunu belirtirken, piyasada 100 ton civarında sahte Anzer balının satıldığını dile getirdi. Civelek, “Coğrafi işaret aldıktan sonra taklitler daha da arttı. Balımızı koruyamıyoruz” diyerek durumun ciddiyetini vurguladı.
Coğrafi işaret bile sahteleri durduramadı
1988 yılında kurulan Anzer Kooperatifi, 2021'de coğrafi işaret tescili alarak Anzer balını koruma altına aldı. Ancak bu adım, ürünün taklit edilmesini engellemedi. Aksine, coğrafi işaretin ardından sahte ürünlerin piyasada daha çok görünür hale geldiğini belirten Kooperatif Başkanı Osman Civelek, şu ifadeleri kullandı:
“Önceden yılda 10 ton sahte satılırken, şimdi bu miktar 100 tonu buluyor. Gerçek Anzer balı yılda sadece 8-10 ton üretiliyor. Taklitler her yerde; Rize'de gördüklerimizi toplatıyoruz ama ülke geneline yetişemiyoruz.”
Civelek ayrıca tescil belgesini Rize Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’ne devrettiklerini, bu süreci bir kurumun takip etmesini daha sağlıklı bulduklarını söyledi.
Kilosu 20 bin liraya kadar çıkıyor, ama sadece %5’i kahvaltı için alınıyor
Gerçek Anzer balı kooperatif tarafından kilosu 6 bin liraya satılıyor. Ancak İstanbul gibi büyük şehirlerde bazı satıcıların etiketi 15-20 bin liraya kadar çıkardığı görülüyor. Civelek, fiyatın yüksekliğini balın zorlu üretim şartlarına ve şifa amaçlı kullanılmasına bağlıyor:
“Bu bal kahvaltılık bir ürün değil. Yüzde 95’i şifa için alınıyor. Ama altını çiziyoruz; biz ilaç satmıyoruz. Bu bir gıda ürünüdür, ilaç değildir.”
Karadeniz’in yüksek rakımlı yaylalarında, yaklaşık 2.500 rakımda, 400’e yakın endemik çiçek türü arasında üretilen Anzer balı, hem üretim süreci hem de nadir bulunurluğuyla diğer ballardan ayrışıyor.
Tüketici nasıl korunmalı?
Piyasada artan sahte bal tehdidine karşı tüketicilerin dikkatli olması gerekiyor. Kooperatif yetkilileri, yalnızca onaylı ve sertifikalı satış noktalarından bal alınması gerektiğini vurguluyor. Gerçek Anzer balı, her kavanoz için özel analiz raporları ve takip sistemiyle birlikte satılıyor.
Civelek bu konuda uyarıyor:
“Etikette ‘Anzer’ yazması yetmez. Gerçek Anzer balı sınırlı miktarda üretiliyor, dolayısıyla her rafta olması mümkün değil.”
