Geçtiğimiz günlerde, hep başarılarıyla övündüğümüz yüklenici (müteahhit) firmalarımızın önemli bir ihalede başarısız oluşuna doğrusu üzüldüm.
Komşumuz olan ve geçmişte bir çok iş yaptığımız Irak’ta, Bağdat Havalimanı bakım, işletme, geliştirme ihalesinde iki Türk şirketi başarılı olamadı, elendi. İhaleye Türk şirketi YDA, Saudi ve İrlandalı ortaklarla, Terminal Yapı ve ERG İnşaat ise birlikte teklif verdiler.
Toplam 764 milyon dolarlık ihaleyi
Lüksemburglu Corporacion America Airports ve Iraklı ortağı Amwaj adlı şirketler kazandı. Şurası bir gerçek ki bu ihale Türk şirketlerinin kaybettiği ilk ihale değil, son ihale de olmayacaktır.
Komşumuz Irak’ın bu ihalede Türk şirketlerini neden tercih etmediğini anlamamakla birlikte, şirketlerimizin Irak’ta ve dünya çapındaki başarılarını hatırlayıp geleceğe bakalım diyorum.
Mazisi 150 yıl olan inşaat sektörünün dünya çapındaki saygın yayın organı Engineering News Record (ENR) Dergisi’nin her yıl yaptığı ve en çok kar eden 250 yüklenici firmayı belirlediği değerlendirmede Türkiyeli firmalar her yıl ön sıralarda yer almayı başarıyor. Küresel inşaat pazarında konut, otoyol, stadyum ve havalimanı gibi yatırımlarda dünyanın önde gelen şirketleriyle yarışan Türk şirketleri özellikle havalimanı inşaatı yapımında bu güne kadar çok önemli başarılara imza atarak daima öne çıkmışlardır.
Kazandıkları büyük çaplı ihaleleri tam zamanında bitirip gurur vesilemiz olan bu şirketler, Türkiye’deki başarılarının yanı sıra Avrupa, Asya ve Afrika’nın bir çok kentinde havalimanı terminalleri ve pist yapımında yer almıştır. Yapım yani inşaat konusunda öne çıkan bu şirketler havalimanı işletmeciliği gibi çok da kolay olmayan bir konuda da önemli başarıları hayata geçirdiler.
TAV, Limak, Summa, Mapa, Alarko, YDA, Cengiz, Mak-Yol, Terminal Yapı, Ant İnşaat gibi şirketler son 20 yılda dünyanın bir çok ülkesinde havalimanı yapmış veya işletim hakkını almıştır.
TAV gurubu Suudi Arabistan'ın Yanbu ve Medine ile Kazakistan’ın Almatı meydanlarının işletme hakkı yanı sıra Arabistan’da Cidde, Dammam ve Riyad Havalimanlarında da hizmet şirketleriyle yer alıyor. Gürcistan'da Tiflis ve Batum, Tunus'ta Monastır ve Enfida-Hamamet, Makedonya'da Üsküp ve Ohrid ile Hırvatistan'ın Zagreb Havalimanı'nda başarılı işlere
imza atmayı sürdürüyor. Letonya'nın Riga Havalimanı'nda da ticari alanları işleten TAV şirketi, ABD’ye de uzandı.
TAV, Kahire'de terminal, Emirates'in Dubai'deki A380 hangarları ve
Doha-Hamad Havalimanı'ndaki terminal, Riyad'da Kral Halid Havalimanı terminalı, Saudia'nın catering binalarını da yapmıştır.
Umman-Muscat pist ve altyapı, Cidde-Kral Abdülaziz'de uçak bakım hangarları, Abu Dabi'de terminal, Libya'nın Trablus ve Sepha havalimanları, Bahreyn yolcu terminali da TAV gurubunun yaptığı işlerdendir.
Limak, Kosova'da yaptığı Adem
Yaşari Havalimanı'nı yıllardır işletiyor. Limak, Rostov ve Kahire'ye de el atıp, Kuveyt ve Senegal'de de söz sahibi olmuştur. Dalaman'ı işleten YDA Grup,
Ukrayna'da Doğuş ve Alarko ile Borispol, Kazakistan'da Aktau ve Korkut Ata meydanlarını yaptı.
Alarko geçmişte Astana Havalimanı yanı sıra Özbekistan, Türkmenistan ve Ukrayna'da da havalimanları yaptı.
MNG’nin Mapa’sı Bakü-Heidar Aliyev Havalimanı’nda güzel işlere imza attı.
Mak-Yol ve Cengiz İnşaat Kuzey Irak'ın Duhok, Erbil (Hawler) ve Süleymaniye havalimanlarını yaptı. Çukurova’yı yap işlet devret ile alan Kazovo Gurup ise, Mogadişu’daki Aden Adde Havalimanı’nı da hayata geçirmiştir. Baytur Taşkent'te, Yüksel İnşaat ise Afganistan, Özbekistan ve de Musul'da projeler ortaya koydu. Zafer İnşaat Kerkük'te ve Kosova'da benzeri işler yaptı. Rönesans İnşaat Libya'da beş havaalanı yaparken, Polimeks de Aşkabat Havalimanı’nı hayata geçirdi. İ. Çeçen Holding (IC İçdaş) Rusya'da, Vietnam’da, Akfen Moldovya'da, Ant Yapı Rusya'da, Summa İnşaat Moldovya, Rusya ve Senegal'de, Burç Yapı Azerbaycan ve Türkmenistan'da, Yaşar Özkan Libya'da, Nurol Rusya'da, Onur Tunus'ta, Yenigün Afganistan, Özbekistan, Suudi Arabistan ve Kuveyt’te, System Libya'da, Enka Azerbaycan, Umman ve Rusya'da, Garanti Koza Irak ve Kırgızistan'da, Günay Irak'ta, Kayı Rusya'da, Metag Cibuti ve Afganistan'da meydanların değişik bölümlerini inşa etmiştir.
Türk müteahhitlik firmalarınca, 1972'den bu güne kadar 115 ülkede
üstlenilen 9 bini aşkın projenin toplam bedeli 350 Milyar dolara yaklaşmıştır.
Bu şirketler dünyanın dört bir yanında iş yapıp bayrağımızı dalgalandırırken istihdam yaratıp ülkeye döviz getiriyor.
Türkiye dışında bir başka Türkiye’nin de olduğunu dünyaya duyuruyorlar.
Başarılarının devamını diliyoruz.
Mutlu yarınlar Türkiyem.
