Yıllarca çalıştıktan sonra alınan emekli ikramiyesi, geçmişte bir öğretmen için yeni bir hayatın kapısını aralayan önemli bir gelir kalemiydi. Ancak artan enflasyon, hızla yükselen konut ve otomobil fiyatları, bu ikramiyenin alım gücünü yıllar içinde önemli ölçüde zayıflattı. 2010 ile 2025 yılları arasında yapılan karşılaştırmalı analizler, emekli ikramiyesiyle alınabilecek konut büyüklüğünün 10 metrekare azaldığını, otomobil karşısındaki alım gücünün ise neredeyse yarıya düştüğünü ortaya koydu.
Konut alım gücü 15 yılda 10 metrekare azaldı
Merkez Bankası'nın (TCMB) konut birim fiyat verileri baz alınarak yapılan analiz, emekli ikramiyesinin en çok değer kaybına uğradığı alanın konut sektörü olduğunu gösterdi.
-
2010 yılında, 25 yılını dolduran bir öğretmen 35.786 TL ikramiye alıyordu. O dönem ortalama metrekare fiyatı 1.042 TL civarındaydı. Bu tutarla yaklaşık 34 metrekarelik bir ev alınabiliyordu.
-
2025 yılında ise emekli ikramiyesi 1 milyon 24 bin 721 TL’ye yükseldi. Ancak aynı dönemde metrekare fiyatı 42.557 TL’ye çıkınca, bu tutar yalnızca 24 metrekarelik bir konut almaya yetti.
Aradaki fark 10 metrekareye ulaştı. Yani emekli bir öğretmen, 15 yıl önce küçük bir daire alabilecekken, bugün sadece bir oda parasına sahip durumda.
Otomobilde tablo daha da çarpıcı: İkramiye artık yarım araca yetiyor
Emekli ikramiyesinin otomobil alımındaki alım gücü de dramatik biçimde azaldı.
-
2015 yılında 25 yıllık bir öğretmen, aldığı ikramiyeyle 56 bin TL'lik sıfır bir otomobil satın alabiliyordu. Yani ikramiye, araç fiyatına eşitti (oran: 1).
-
2025 yılına gelindiğinde, aynı ikramiyenin sıfır otomobil fiyatları karşısındaki oranı 0,51’e geriledi.
Bu oran, emekli bir öğretmenin ikramiyesiyle artık sıfır bir otomobilin ancak yarısını alabileceğini gösteriyor. Yani tam 10 yılda otomobil karşısında yarım araba kaybedildi.
Asgari ücret karşısında ikramiye gücünü büyük ölçüde korudu
Konut ve otomobil karşısında önemli bir kayıp yaşansa da emekli ikramiyesinin asgari ücret karşısındaki değeri görece daha dengeli seyretti.
-
2010 yılında ikramiye, 760,5 TL’lik asgari ücretin 47 katı değerindeydi.
-
2025 yılında ise 22.104 TL olan asgari ücret karşısında 46 katlık bir değere sahip oldu.
Bu durum, emekli ikramiyesinin maaşlar bazında hala güçlü bir konumda olduğunu gösteriyor. Ancak bu durum, konut ve araç gibi büyük alımlarda yaşanan alım gücü kaybını telafi etmeye yetmiyor.
Hayalleri eriten enflasyon: Ev hayali artık uzak
Geçmişte emeklilik sonrası ikramiyeyle bir ev ya da araba alma fikri, birçok öğretmenin hayalini süslüyordu. Ancak gelinen noktada, yüksek enflasyon ve özellikle konut piyasasındaki fiyat artışları, bu hayali giderek ulaşılmaz kılıyor. Uzmanlara göre bu durum yalnızca öğretmenleri değil, benzer gelir grubundaki tüm kamu çalışanlarını etkiliyor.
