Kronik hastalıkları olan bireylerin yaşam kalitesini artırmada egzersizin önemli bir rolü bulunuyor. Ancak uzmanlara göre, yapılacak egzersiz programı mutlaka kişinin hastalığına, genel sağlık durumuna ve doktor önerilerine göre belirlenmeli. Liv Hospital Ankara İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Başaran, hareketsiz yaşamın obezite, metabolik sendrom, diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların ortaya çıkmasında etkili olduğunu söyleyerek, “Yaşam tarzında yapılacak düzenlemelerle kalp-damar hastalıklarının yüzde 80’i önlenebilir. Egzersiz programına başlamadan önce mutlaka dahiliye, kardiyoloji veya ilgili branş hekiminden onay alınmalıdır” uyarısında bulundu.
EGZERSİZ SÜRESİ VE YOĞUNLUĞU NASIL OLMALI?
Dr. Elif Başaran, egzersize düşük yoğunlukta başlanması gerektiğini ve sürenin kademeli olarak artırılmasının daha güvenli olduğunu belirtiyor. Haftada en az toplam 150 dakikalık orta şiddette egzersizin kalp-damar sağlığı için faydalı olduğunu aktaran Başaran, “Egzersiz sırasında kalp hızı, maksimum kalp hızının yüzde 50-75’i civarında tutulmalıdır. Günde 20-45 dakika arası, kısa aralara bölünmüş şekilde yapılan aktiviteler daha sürdürülebilir olur” dedi. Orta tempolu yürüyüş, yüzme veya bisiklet gibi aktiviteler ise uzmanlar tarafından özellikle tavsiye ediliyor.
HASTALIĞA GÖRE EGZERSİZ SEÇİMİ NASIL OLMALI?
Kronik hastalığı olan bireylerin egzersiz seçiminde kişiselleştirilmiş yaklaşımlar büyük önem taşıyor. Diyabet hastalarının egzersiz öncesi ve sonrası kan şekeri kontrolü yapması, hipoglisemiye karşı yanında glikoz tableti veya atıştırmalık bulundurması öneriliyor. Hipertansiyon hastalarına haftada en az 4 gün orta tempolu yürüyüş veya yüzme tavsiye edilirken, ağır kaldırma ve nefes tutma (Valsalva manevrası) riskli bulunuyor. Hiperlipidemisi olan kişiler için tempolu yürüyüş, bisiklet, tenis, dans veya bahçe işleri faydalı görülüyor. Kalp yetmezliği olan bireylerde ise nabız ve tansiyonun yakından izlenmesi gerektiği, hafif tempolu dans veya yürüyüş gibi aerobik egzersizlerin kalp sağlığını desteklediği ifade ediliyor. Obezite söz konusu olduğunda ise eklemlere yük bindirmeyen yüzme ve sabit bisiklet gibi düşük etkili aktiviteler öne çıkıyor.
EGZERSİZ SIRASINDA HANGİ BELİRTİLERE DİKKAT ETMELİ?
Dr. Elif Başaran, egzersiz sırasında vücudun verdiği sinyallerin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. “Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı veya baş dönmesi hissedildiğinde egzersiz hemen bırakılmalıdır” diyen Başaran, bol sıvı tüketilmesi, uygun ayakkabı ve kıyafet seçiminin önemine de dikkat çekti. Ayrıca kısa ama düzenli egzersizlerin uzun süreli ve düzensiz aktivitelerden daha faydalı olduğunun altını çizdi.
