Son yıllarda dünya genelinde endişe yaratan Mpox virüsü, bilinen adıyla “Maymun Çiçeği”, yeniden gündeme geldi. Fırat Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, Mpox’un Afrika dışına taşarak küresel bir tehdit haline geldiğini belirtti. Tartar, virüsün enfekte hayvanlar, insanlar veya virüsle bulaşmış eşyalarla yakın temas sonucu yayıldığını ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 2024 yılı itibarıyla Mpox’u yeniden uluslararası halk sağlığı acil durumu ilan ettiğini hatırlatan Tartar, hastalığın belirtileri, bulaşma yolları ve dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında önemli uyarılarda bulundu.
MPOX VİRÜSÜ NEDEN YENİDEN GÜNDEMDE?
Doç. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, Mpox virüsünün yıllarca yalnızca Afrika kıtasında sınırlı sayıda vakayla izlendiğini, ancak 2022 itibarıyla durumun değiştiğini söyledi. “Her yıl Afrika’da yaklaşık 100 vaka bildiriliyordu. 2022’de ise Amerika ve Avrupa gibi bölgelerde, Afrika ile doğrudan teması olmayan kişilerde de Mpox tanımlandı” dedi. Bu gelişmelerin ardından DSÖ, virüsü küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Vakalarda bir süreliğine azalma görülse de 2023’ten itibaren Afrika’nın Kongo bölgesinde yeni ve daha etkili bir alt tipin ortaya çıktığını belirten Tartar, 14 Ağustos 2024’te DSÖ’nün Mpox’u yeniden acil durum olarak duyurduğunu hatırlattı.
MPOX VİRÜSÜ NASIL BULAŞIYOR?
Tartar, Mpox’un enfekte hayvanlardan, insanlardan veya virüsle kirlenmiş eşyalarla temas sonucu bulaştığını ifade etti. Virüsün ciltteki görünmeyen çatlaklardan, mukozalardan veya solunum yolu aracılığıyla vücuda girebildiğini vurguladı. Ayrıca, virüsle temas eden kişilerin hijyen önlemlerini artırmaları ve semptom gösterenlerle temastan kaçınmaları gerektiğini söyledi. Uzmanlar, özellikle sağlık çalışanlarının ve riskli bölgelerde bulunan kişilerin dikkatli olmaları gerektiğini belirtiyor.
BELİRTİLERİ NELER? DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Doç. Dr. Tartar, Mpox virüsünün belirtilerinin genellikle ateş, halsizlik, baş ağrısı, sırt ağrısı ve lenf bezlerinde şişme şeklinde başladığını anlattı. Ateşin ardından üç gün içinde kollar, bacaklar ve yüzde döküntüler ortaya çıktığını söyleyen Tartar, bu döküntülerin hastalığın en ayırt edici belirtisi olduğunu ifade etti. Hastalık belirtileri gösteren kişilerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmediklerinin veya enfekte kişilerle temaslarının olup olmadığının mutlaka sorgulanması gerektiğini vurguladı.
DSÖ’DEN YENİDEN KÜRESEL ALARM
Dünya Sağlık Örgütü, Afrika’da görülen yeni Mpox alt tipi nedeniyle 2024 yılında uluslararası halk sağlığı acil durumu kararı aldı. Uzmanlar, hastalığın yeniden yayılma riski taşıdığını belirtiyor. Küresel sağlık otoriteleri, vaka sayılarının kontrol altına alınabilmesi için erken teşhis ve izolasyonun hayati öneme sahip olduğunu hatırlatıyor.
