Prematüre doğan bebeklerde görülebilen Prematüre Retinopatisi (ROP), erken dönemde fark edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabiliyor. Hayat Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tuncer Özmen, özellikle erken doğan ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerde ROP riskinin yüksek olduğuna dikkat çekti. Göz damarlarının gelişimini tamamlayamaması sonucu ortaya çıkan bu rahatsızlığın, erken tanı ve düzenli takiplerle büyük ölçüde önlenebileceğini vurgulayan Özmen, “Bazı bebeklerde hastalık kendiliğinden düzelirken, bazılarında tedavi şarttır. Ailelerin düzenli göz muayenelerini aksatmaması hayati önem taşır” dedi.
ROP NEDİR VE NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Uzmanlara göre Prematüre Retinopatisi (ROP), erken doğumla birlikte göz damarlarının tam gelişememesi sonucu ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Ahmet Tuncer Özmen, bu hastalığın sadece erken doğumla sınırlı olmadığını, bazı risk faktörlerinin de etkili olabildiğini belirtti: “Erken doğum yaşı ve düşük doğum ağırlığı önemli risklerdir. Ancak oksijen tedavisi, enfeksiyonlar ya da kalp, akciğer gibi sistemik hastalıklar da ROP gelişimini tetikleyebilir.” Özmen, ROP’un beş evrede görülebileceğini, hastalığın evresine göre tedavi veya takip planlandığını vurguladı.
HER EVRE AYNI DERECEDE TEHLİKELİ DEĞİL
ROP hastalığı beş farklı evrede seyrederken, her evre aynı ciddiyette ilerlemiyor. Prof. Dr. Özmen, “Evre 1 ve 2’de genellikle sadece takip yeterlidir. Evre 3’te bazı bebeklerde lazer tedavisi veya göz içi ilaç enjeksiyonu gerekebilir. Evre 4 ve 5 ise en ciddi aşamalardır; cerrahi müdahale gündeme gelir” dedi. Ancak tüm tedavilere rağmen bazı bebeklerde kalıcı görme kaybı gelişebileceğini belirten Özmen, “Bu nedenle erken teşhis çok kritik. Hastalık aniden ilerleyebiliyor, bu yüzden kontroller geciktirilmemeli” diye konuştu.
BELİRTİLERİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?
Görme kaybı riski taşıyan bebeklerde belirtiler bazen ilk aylarda fark edilebiliyor. Özmen, ailelerin dikkat etmesi gereken işaretleri şöyle sıraladı: “Bebekte göz titremesi, cisimlere odaklanamama, çevreyi izlememe gibi durumlar görülebilir. Göz bebeğinde beyazlık (lökokori) da önemli bir bulgudur. Daha ileri yaşlarda ise retina dekolmanı, miyopi ya da şaşılık gibi kalıcı göz sorunları gelişebilir.” Uzman, bu tür belirtilerin ortaya çıkması halinde derhal göz muayenesi yapılması gerektiğini vurguladı.
GÖZ MUAYENELERİNİN ZAMANI HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
ROP muayenelerinin zamanlaması tedavinin başarısını doğrudan etkiliyor. Prof. Dr. Özmen, “Genellikle doğumdan 4–6 hafta sonra ilk muayene yapılmalıdır. Göz doktoru, bebeğin damar gelişimine göre takip sıklığını belirler. Retinadaki damarlar tamamen geliştiğinde kontroller sonlandırılır” dedi. Ayrıca, ebeveynlerin hastalık hakkında bilinçli olmasının bebeklerin görme sağlığını korumada büyük rol oynadığını vurguladı.
ERKEN TEŞHİS GÖRMEYİ KORUYOR
Prematüre Retinopatisi, erken teşhis edildiğinde tedaviyle kontrol altına alınabiliyor. Ancak muayenelerin gecikmesi durumunda kalıcı görme kaybı kaçınılmaz olabiliyor. Uzmanlar, prematüre bebeklerin göz kontrollerinin doğum sonrası ilk haftalardan itibaren düzenli yapılmasının, ömür boyu sürecek görme problemlerinin önüne geçeceğini belirtiyor.
