Trabzon’un Ortahisar ilçesine bağlı Yalı Mahallesi’nde, geçmişin izlerini yaşatmayı amaçlayan hüzünlü ama bir o kadar da dokunaklı bir gelenek yıllardır sessizce sürdürülüyor. Mahallede vefat eden vatandaşların fotoğrafları, Yalı Camii’nin avlusundaki özel bir panoya asılıyor. Her kare, bir yüzü, bir tebessümü, bir anıyı yeniden yaşatıyor. Camide düzenlenen mevlit programlarının ardından, bu fotoğraf duvarı ziyaret ediliyor. Gencinden yaşlısına herkes, bir zamanlar aynı sokaklarda yaşadıkları sevdiklerini burada rahmetle anıyor. Bu anlamlı gelenek, mahalle kültürünü diri tutarken, geçmişle bugünü de birbirine bağlıyor.
“Belki aramızdan gittiler ama gönlümüzde yaşıyorlar”
Yalı Mahallesi Muhtarı Hamdi Karaçomak, uygulamanın sadece Faroz Mahallesi’ne özgü olduğunu vurgulayarak şu sözlerle geleneğin önemini anlattı:
“Başka şehirlerde böyle bir gelenek var mı bilmiyorum ama Trabzon’da sadece bizim mahallemizde var. Faroz Sosyal Kültür Derneği başkanımızın fikriydi. Camide oturanlar, namazı beklerken o fotoğraflara bakıyor, eskileri yâd ediyor. Gençler bile ‘bu kim?’ diye sorunca anlatıyoruz. Bu şekilde anılar canlanıyor. Her yıl vefat edenleri ekleyerek panoyu güncelliyoruz. Keşke hiç değiştirmek zorunda kalmasak.”
Karaçomak ayrıca, 150 yıl öncesine ait fotoğrafların bile panoya yerleştirildiğini, ellerine ulaşan her fotoğrafı özenle eklediklerini dile getirdi. “Faroz’un bir ayrıcalığıdır bu pano. Gelen herkes ‘ne kadar güzel düşünülmüş’ diyor” diye konuştu.
Mahalle halkı mevlitte buluşuyor, hatıralar tazeleniyor
Yalı Mahallesi’nde her yıl düzenlenen mevlit programları da bu geleneği yaşatan önemli unsurlardan biri. Vefat eden mahalle sakinleri için camide Kur’an-ı Kerim okunuyor, dualar ediliyor. Ardından hep birlikte fotoğraf panosunun önüne geçiliyor. O an, yalnızca bir anma değil, aynı zamanda toplumsal bir hafızanın tazelenmesi oluyor. Her bir fotoğraf, bir komşuyu, bir dostu, bir aile büyüğünü temsil ediyor.
Bu duygusal ziyaret sırasında gözyaşlarını tutamayanlar da oluyor, tebessümle eski günleri hatırlayanlar da. Çünkü o duvar, bir anlamda mahallenin hafızası. Sessizce hatırlatıyor; kimlerin gelip geçtiğini, kimin hangi sokakta yaşadığını, hangi anıların iz bıraktığını…
Geçmişle bağ, geleceğe miras
Yalı Mahallesi’nin bu özel uygulaması, sadece bir anma değil; aynı zamanda genç kuşaklara geçmişi aktarma biçimi. “Bu kim?” diye soran gençlere, yaşlılar hikâyeler anlatıyor. Panodaki her yüz, yeni nesil için bir tanıklık, bir öğreti oluyor. Modern şehir hayatında unutulmaya yüz tutan komşuluk, vefa ve hatırlama duyguları, bu gelenek sayesinde yaşatılıyor.
