Dededen Toruna Uzanan Bir Kültür Mirası
Trabzon Sanat Evi’nde TAKA Gazetesi ile röportaj gerçekleştiren Hamza Karadeniz, Türkiye'nin kültürel mirası açısından büyük öneme sahip bir eserin sahibi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Şubat 2024’te tescillenen bu el dokuması Isparta halısı, yaklaşık 7,24 metrekare büyüklüğünde ve tam 750 bini aşkın ilmekten oluşuyor. Karadeniz’in ifadesine göre halının en çarpıcı özelliği, bu kalitede ve kondüsyonda başka bir örneğinin hem Türkiye’de hem de uluslararası alanda bulunmaması.
El İşçiliğiyle Parlayan Bir Sanat Eseri
Bu eşsiz halı, organik kök boyalarla boyanmış ve tamamen el dokuması tekniğiyle üretilmiş. Halının üzerinde yer alan “göz” ve “gözyaşı” motifleri, ışık değişimlerine göre renk geçişi yaparak izleyene adeta canlı bir görüntü sunuyor. Halının parlaklığı, kullanılan özel teknik sayesinde neredeyse verniklenmiş izlenimi veriyor. Ağırlığı ise iki yetişkin erkeğin zor taşıyabileceği kadar fazla. Bu yönleriyle sadece bir süsleme objesi değil, aynı zamanda taşınabilir bir sanat eseri.
Akademisyenleri Bile Şaşırtan Zanaat
Isparta Etnografya Müzesi’ndeki uzmanlar ve sanat tarihi akademisyenleri tarafından incelenen halı, daha önce karşılaşılmamış detaylara sahip. Uzmanlar, motif zenginliği ve işçilik inceliği bakımından bu halıyı “benzersiz” olarak değerlendiriyor. Üzerindeki orijinal damga, eserin tarihsel ve kültürel değerini daha da pekiştiriyor.
Hicaz Valisinden Trabzonlu Dedeye Gelen Bir Miras
Hamza Karadeniz’in anlattığına göre halı, yaklaşık 80 yıl önce, 1940-1950 yılları arasında Trabzon’da zeytinyağı üretimi yapan dedesine, Hicaz Valisi tarafından hediye edilmiş. Karşılıklı jest olarak dedesi özel bir kılıç yaptırıp Arap Yarımadası’na göndermiş, karşılığında ise bu özel halı armağan edilmiş. Bu hikâye, halının yalnızca el emeğiyle değil, manevi anlamıyla da büyük bir değer taşıdığını gösteriyor.
Satışı Mümkün Ama Koruma Şartıyla
Hamza Karadeniz, halının satışına hukuken engel olmadığını ancak asıl şartın korunma koşullarının net olarak sağlanması olduğunu vurguluyor. “Bu halının fiyatı yok. Ama satılacaksa, sergileneceği yerin iklimlendirmesi, güvenliği ve halkla buluşma niteliği çok önemli. Bu, sadece bana ait değil; hepimizin kültürel mirası,” diyor. Karadeniz, halının yurt içi veya yurt dışında bir müze ya da kültür kurumu tarafından koruma altına alınarak sergilenmesini istiyor.
Haber/Video: Rüveyda Doğan, Sıla Sümeyra Öztürk
