Türkiye’de 2025 yılında hurda teşviki konusu gündemin önemli maddelerinden biri olmaya devam ediyor. Hurda teşviki, 25 yaş ve üzerindeki eski araçların trafikten çıkarılarak yerine yeni, özellikle yerli üretim araçların alınmasını teşvik eden devlet destekli bir programdır. Ancak bu programla ilgili yasa henüz Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yasalaşmadı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kapsamlı çalışmalar sürüyor. Program hayata geçtiğinde vatandaşlara ÖTV indirimi ve muafiyetleriyle ekonomik avantajlar sunacak. Yasa yürürlüğe girdiğinde, özellikle düşük gelir gruplarının otomobile erişimini kolaylaştırarak, yerli otomotiv sanayisini desteklemesi hedefleniyor.
Hurda teşviki nedir?
Hurda teşviki, otomobil ve hafif ticari araçlar başta olmak üzere 25 yaş ve üzeri eski araçların trafikten kalıcı olarak çıkarılması ve yerine yeni araçların alınması üzerine kurulu bir destek sistemidir. Eski araçlar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı onaylı lisanslı geri dönüşüm tesislerine teslim edilir, trafikten kaydı silinir ve araç sahiplerine hurda taşıt teslim belgesi verilir. Bu belgeyle yeni araç alımında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi veya muafiyeti sağlanması planlanmaktadır. Özellikle elektrikli ve hibrit araçlar, yerli üretim ve düşük emisyonlu modeller öncelikli teşvik alanlarıdır.
Hurda teşviki yasası meclisten geçti mi?
Hurda teşviki yasası şu anda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yasalaşmamış olup, Plan ve Bütçe Komisyonu başta olmak üzere ilgili komisyonlarda değerlendirilme süreci devam etmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanmakta olan düzenleme, düşük gelir gruplarının otomobile erişimini artırmayı ve uzun vadeli finansman destekleri sağlamayı hedefliyor. Yasanın 2025 yılı içinde yasalaşarak resmi gazetede yayımlanması ve ardından kısa sürede hayata geçirilmesi beklenmektedir.
Hurda teşviki nasıl yapılır?
Hurda teşvikinden yararlanmak isteyenler, 25 yaş ve üzerindeki araçlarını resmi, lisanslı geri dönüşüm tesislerine teslim etmekle başlar. Teslim alan kurum, araca ait motor ve şasi numaralarını kontrol ederek trafik kaydını siler ve araç sahibine hurda taşıt teslim belgesi verir. Bu belge ile yeni yerli üretim araç alımı için ÖTV indirimi başvurusu yapılır. Başvuruda kimlik, ruhsat, hurda teslim tutanağı ve Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borçlarının ödendiğine dair belgeler gereklidir. Ticari araç alımlarında en az 10 yıllık ticari kullanım taahhüdü aranır. Başvurular yetkili bayiler ve kurumlar aracılığıyla yapılmaktadır.
Hurda teşviki avantajları ve kapsamı
Hurdaya verilen araçların yerine alınacak otomobillerde 70.000 TL’ye kadar, hafif ticari araçlarda ise 80.000 TL’ye kadar ÖTV indirimi planlanmaktadır. Ayrıca TOGG gibi yerli elektrikli araçlarda 1 milyon TL’ye kadar hibe destekleri gündemdedir. Teşvik kapsamında alınan araçlar yerli üretim olmalı ve belirlenen emisyon standartlarını karşılamalıdır. Kasko zorunluluğu bulunmamakla birlikte, sigorta firmaları yeni araç satın alanlar için avantajlı prim teklifleri sunabilmektedir.
Sosyal ve çevresel hedefler
Hurda teşviki, hem ekonomik hem de çevresel bir politika olarak tasarlanmıştır. Eski araçların trafikten çekilmesiyle Türkiye'nin hava kalitesinin iyileştirilmesi hedeflenir. Düşük gelirli ailelere yönelik uzun vadeli finansman destekleri ile otomobil erişimi demokratikleşirken, yerli otomotiv sektörü canlanacaktır. Böylece program, çevreci dönüşüm ve sosyal destek amaçlarını bir arada taşımaktadır.
