Krediye Mahkûm Hayat: Her İki Kişiden Biri Borçlu
Artan hayat pahalılığı, sabit kalan ücretler ve yüksek faizler, milyonlarca vatandaşı kredi ve kredi kartlarına bağımlı hale getirdi. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verileri, bireysel borçlulukta rekor seviyelere ulaşıldığını ortaya koyuyor. Kişi başına düşen ortalama borç tutarı bir yılda yüzde 42,6 artarak 86 bin TL’den 123 bin TL’ye fırladı. Bireysel kredi borçlusu sayısı ise 43 milyona dayandı. Bu da Türkiye’de yaklaşık her iki kişiden birinin bankalara borçlu olduğunu gösteriyor. Geliri harcamalarını karşılamayan milyonlarca kişi, artık gündelik ihtiyaçlarını bile kredi kartı ve KMH ile karşılamak zorunda kalıyor.
Kredi Kartı Borçları Rekor Seviyede
2025 Eylül verileri, kredi kartı kullanımının patladığını açıkça ortaya koyuyor. Bireysel kredi bakiyesi toplamda 5,3 trilyon TL’ye ulaştı. Bu rakamın yarısından fazlası, yani 2,649 trilyon TL’si yalnızca kredi kartı borçlarından oluşuyor. Türkiye’de kredi kartı borçlusu olan kişi sayısı 40,1 milyona çıktı. Kişi başına düşen ortalama kredi kartı borcu ise bir yılda yüzde 50,7 artışla 66 bin 92 TL seviyesine ulaştı. Enflasyon karşısında eriyen maaşlar, kredi kartının artık bir ödeme aracı değil, yaşam desteği haline geldiğini gösteriyor.
Deprem Bölgesinde Borç Artışı Daha Sert
Borç yükündeki artış, sadece ülke genelinde değil; afet bölgelerinde de daha dramatik yaşanıyor. Nefes Gazetesi'nin haberine göre, kredi kartı borçlarındaki yıllık artış en çok Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay ve Malatya'da görüldü. Adıyaman’da yıllık borç artışı yüzde 79’u aşarken, diğer üç ilde bu oran yüzde 70’in üzerinde gerçekleşti. Bu durum, afetin yarattığı ekonomik baskının hâlâ sürdüğünü ve bölge halkının finansal açıdan ciddi zorluklar yaşadığını gözler önüne seriyor.
KMH ve İhtiyaç Kredileri Alarm Veriyor
Kredili Mevduat Hesapları (KMH), düşük gelirli vatandaşların ilk başvurduğu kaynaklardan biri olmaya devam ediyor. Son bir yılda KMH bakiyesi yüzde 83 artarak 670 milyar TL’ye çıktı. Kişi başına düşen ortalama KMH borcu ise 21 bin 50 TL ile neredeyse asgari ücrete eşitlendi. Bu durum, bireylerin maaş günü gelmeden hesabını sıfırladığını, ayın kalan kısmını borçla geçirdiğini gösteriyor. Öte yandan geri ödenemeyen ihtiyaç kredisi oranı da yükselerek yüzde 5,2’ye çıktı. Bu oran, kredi çekip ödeyemeyenlerin hızla arttığını kanıtlıyor.
Ticari Kredilerde de Tablo Endişe Verici
Sadece bireyler değil, işletmeler de borç yükü altında eziliyor. Toplam ticari kredi bakiyesi 16,9 trilyon TL’ye ulaşırken, tasfiye olunacak (geri ödenemeyen) ticari kredi miktarı 409 milyar TL’ye yükseldi. Ticari kredilerdeki takibe düşme oranı en çok inşaat sektöründe görüldü. Geri ödenemeyen kredi oranı bu sektörde yüzde 4,5 seviyesinde. Toplam tasfiye olunacak kredi miktarı 630 milyar TL’ye yaklaşırken, yıllık artış oranı yüzde 88’e çıktı. Bu rakamlar, işletmelerin finansal dengesizliklerinin sistemik bir riske dönüşme ihtimalini gündeme getiriyor.
