Şap Krizi Giderek Derinleşiyor
Türkiye genelinde yaygınlaşan şap hastalığı, yalnızca hayvancılık sektörünü değil, aynı zamanda tarım ekonomisini ve kriz yönetimini de tartışmaya açtı. Konuya ilişkin sert eleştirilerde bulunan Anahtar Parti Trabzon İl Başkanı Hüseyin Cahit Köse, sürecin başından bu yana yapılan yönetimsel hataların krizi büyüttüğünü dile getirdi.
Köse, hastalığın erken önlenebileceğini savunarak, “Küçük bir sorun bile zamanında müdahale edilmezse büyük bir felakete dönüşebilir. Ne yazık ki bugün o noktadayız,” dedi.
Üç Büyük Yönetim Hatası: Uyarı Yaptı
Köse, Türkiye'nin şap kriziyle mücadelesinde üç temel yönetimsel hata yaptığını şu sözlerle açıkladı:
Riskler yeterince öngörülmedi
Alınan önlemler yetersiz kaldı
Güçlü eylem planları devreye sokulamadı
Başkan Köse, krizin tahmin edilmesine rağmen sahada etkili adımlar atılmadığını, bunun da milyonlarca üreticiyi mağdur ettiğini söyledi.
5 Milyar Dolar Zarar, Ancak Hesap Sorulmadı
Şap salgını nedeniyle hayvancılıkta yaşanan ekonomik kaybın yaklaşık 5 milyar dolar olduğu ifade edilirken, Köse bu kaybın sorumlularının hâlâ ortaya çıkarılmadığını belirtti.
“Bu devasa zarar üreticinin sırtına yüklendi, ama ne bir istifa var, ne bir özür. Devletin asli görevi üreticisini korumaktır. Ama ortada bırakıldılar,” dedi.
Kurban Bayramı Dikkate Alınmadı
Hastalığın İran’da görülmesinden sonra Türkiye’de 2 Mayıs’ta ilk vaka tespit edildiğini, ancak gereken ciddiyetin gösterilmediğini belirten Köse, özellikle Kurban Bayramı gibi hayvan hareketliliğinin en yoğun olduğu dönemlerde yeterli önlem alınmadığını söyledi.
“Aşılar sahaya sürüldü ama denetim yoktu, teknik personel eksikti, süreç organize edilmedi,” ifadelerini kullandı.
13 Milyon Doz Aşı Yetersiz Kaldı
Türkiye'de 17 milyon büyükbaş hayvan bulunduğunu, fiili üretim sisteminde ise yaklaşık 13-14 milyon hayvanın aktif rol oynadığını vurgulayan Köse, aşılama kapasitesinin bu sayının çok altında kaldığını söyledi:
“Eğer ülkenin %60’ı risk altındaysa, en az 10 milyon hayvanın acil şekilde aşılanması gerekirdi. Ancak sadece 1,5 milyon doz aşı ilk etapta dağıtıldı. Bu, yetersiz ve riskli bir yaklaşım.”
“2023’te Hazırdık, Şimdi Sınıfta Kaldık”
Köse, 2023’teki SAT-2 şap virüsü salgınında daha başarılı bir kriz yönetimi sergilendiğini, ancak bu defa hazırlıklı olunmasına rağmen yönetimin sınıfta kaldığını savundu. “Geçmiş tecrübelere rağmen yeterli refleks gösterilemedi,” dedi.
