Bakanlık Fiyatı ve Destekleme Bedeli Netleşti
Geçtiğimiz yıl 17 TL + 2 TL destekleme olmak üzere toplam 19 TL iken, bu yıl destekleme doğrudan fiyata dahil edildi. Bu artış, yıllık bazda üreticiye yüzde 33,9 civarında kazanç sağlıyor .
Özel Sektör Fiyatlarında Kritik Fark
Doğu Karadeniz illerinde faaliyet gösteren özel sektör firmaları, ÇAYKUR’un belirlediği fiyatın altında alım yapıyor. Güncel verilere göre;
-
Rize: 24,00 – 25,00 TL/kg
-
Trabzon: 24,00 – 24,80 TL/kg
-
Artvin: 24,20 – 24,90 TL/kg
-
Giresun: 24,30 – 25,10 TL/kg
Böylece özel sektör ÇAYKUR fiyatından en az 1 TL civarında düşük alım yapıyor. Bu durum üreticinin gelirini doğrudan etkiliyor ve ciddi bir gelir eşitsizliği yaratıyor.
Fiyat Karşılaştırma Tablosu
|
İl |
ÇAYKUR Fiyatı (TL/kg) |
Destekleme Dahil (TL/kg) |
Özel Sektör Ortalama (TL/kg) |
|---|---|---|---|
|
Rize |
25,44 |
25,44 |
24,50 |
|
Trabzon |
25,44 |
25,44 |
24,00 – 24,80 |
|
Artvin |
25,44 |
25,44 |
24,20 – 24,90 |
|
Giresun |
25,44 |
25,44 |
24,30 – 25,10 |
Temel veri ÇAYKUR'un açıklamasına dayanmakta olup, özel sektör rakamları bölge haberlerinden derlenmiştir .
Üretici Maliyet ve Tepkileri
Rize Ziraat Odası başta olmak üzere üreticiler, yaş çay maliyetlerini kilogramda 25–29 TL arası olarak ifade ediyor. Bu durumda, ÇAYKUR fiyatı bile maliyetleri tam karşılamıyor ve özel sektör fiyatları ciddi zarar anlamına geliyor .
CHP’li Orhan Sarıbal’ın TBMM’de yaptığı açıklamada da; “Üretim maliyeti 29 TL’yi buluyor, 25,44 TL zararına üretim demek” sözleriyle fiyat tartışmaları daha da öne çıktı .
Analiz ve Beklentiler
-
2025 yılı fiyatlandırmasında destekleme primi kaldırılarak net fiyat içinde gösterildi.
-
Özel sektörün ÇAYKUR’un altında fiyat vermesi, üreticinin maliyet baskısını artırıyor.
-
Üreticilerden gelen ses: ÇAY fiyatının en az 29 TL seviyesine çıkarılması yönünde yoğun bir talep var .
-
Resmî fiyat dışında ek düzenleme ya da özel sektör üzerinde fiyat dengeleme mekanizmaları talep ediliyor.
Sonuç
Bugün ÇAYKUR’un açıkladığı 25,44 TL/kg fiyat, önceki yıla göre önemli bir artış olsa da, maliyetin altında kalan bir seviye. Özel sektörün daha düşük alım yapması, üreticilerin gelirini olumsuz etkiliyor. Tarım çevreleri, en az maliyeti karşılayacak 29 TL seviyesinin tartışılmasını bekliyor.
