Her yıl 19 Mayıs’ta kutlanan Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, Türkiye Cumhuriyeti’nin en anlamlı ve köklü milli bayramlarından biridir. 1919 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkarak Türk Kurtuluş Savaşı’nı başlattığı bu tarih, ulusal bağımsızlık mücadelesinin miladı olarak kabul edilir. Ulu Önder Atatürk, bu anlamlı günü Türk gençliğine armağan etmiş; böylece hem geçmişin kahramanlıklarını anmak hem de geleceğe umut taşımak hedeflenmiştir.
19 Mayıs’ın tarihi temelleri: Kurtuluş mücadelesinin başlangıcı
19 Mayıs 1919, İtilaf Devletleri’nin işgaline karşı Türk milletinin örgütlü direnişini başlatan, Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıktığı gündür. Bu tarihi adım, Anadolu'da tam bağımsızlık idealinin ilk kıvılcımı olarak kabul edilir. Uzun yıllar “Gençlik ve Spor Bayramı” adıyla kutlanan bu özel gün, 1981 yılında Atatürk’ün doğumunun 100. yılı vesilesiyle “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” adını almıştır.
Bayramın ilk kutlamaları ve yasal süreci
19 Mayıs ilk kez 1926’da “Gazi Günü” olarak Samsun’da kutlandı. 1935 yılında “Atatürk Günü” adıyla resmiyet kazandı. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün girişimiyle Fenerbahçe Stadı’nda gerçekleştirilen spor etkinlikleriyle geniş kitlelere ulaştı. Beşiktaş’ın kurucu üyelerinden Ahmet Fetgeri Aşeni’nin önerisiyle bayramın adı “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak yasalaştı. 1938 yılında resmi tatil ilan edilen 19 Mayıs, gençliğe armağan edilmiş ilk milli bayram olma özelliğini taşır.
Cumhuriyetle yaşıt kutlamalar: Törenler ve geleneksel etkinlikler
Her yıl 19 Mayıs’ta Türkiye’nin dört bir yanında stadyumlarda ve meydanlarda coşkulu etkinlikler düzenlenir. Gençlerin spor gösterileri, müzikli kutlamalar, halk yürüyüşleri ve fener alaylarıyla kutladığı bayram, aynı zamanda "Sevgi Bayrağı" adı verilen sembolik bir etkinlik ile de anılır. Samsun'daki Tütün İskelesi’nden başlayıp Ankara’ya kadar taşınan bu bayrak, cumhurbaşkanına sunularak milli birlik ve gençliğin iradesi simgelenir.
2012 sonrası değişiklikler ve toplumsal tepkiler
2012 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'nın kararıyla 19 Mayıs kutlamalarının Ankara dışındaki illerde stadyumlarda yapılması durduruldu. Gerekçe olarak havaların soğuk olması ve öğrencilerin zorluk yaşamaması gösterildi. Ancak bu karar, başta eğitimciler ve veliler olmak üzere toplumun geniş kesiminde tepkiyle karşılandı. Açılan davalar sonucunda bu uygulamanın hukuka aykırı olduğu tescil edildi. Tüm bu gelişmelere rağmen, 19 Mayıs halkın gönlünde aynı coşku ve önemle yaşatılmaya devam ediyor.
Fotoğraflar: Wikipedia
