Karaciğer yağlanması, modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve yüksek kalorili beslenme alışkanlıklarının bir sonucu olarak hızla yaygınlaşıyor. Denizli Özel Tekden Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Mehmet Acımış, hastalığın sinsi seyirli olduğunu ve çoğu zaman tesadüfen fark edildiğini belirtti. Acımış, Amerika ve Avrupa’da siroz ve karaciğer naklinin en sık nedeninin karaciğer yağlanması olduğunu vurgulayarak, erken teşhisin hayati önem taşıdığını söyledi. Peki karaciğer yağlanması nasıl ilerler, vücuda hangi zararları verir ve tedavisi nasıl yapılır? İşte detaylar…
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDİR VE NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinin içinde normalden fazla yağ birikmesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Dr. Mehmet Acımış’a göre karaciğerin içindeki yağ oranı yüzde 5’in üzerine çıktığında bu durum hastalık olarak kabul edilir. Hareketsiz yaşam, yüksek kalorili beslenme, früktoz ve mısır şurubu içeren gıdalar, alkol tüketimi ve bazı ilaçlar bu süreci hızlandırır. Her üç kişiden birinde görülen karaciğer yağlanması, başlangıçta belirti göstermediği için genellikle kan testleri veya ultrason kontrollerinde tesadüfen fark edilir.
BELİRTİLERİ SİNSİ, SONUÇLARI AĞIR
Uzmanlar, karaciğer yağlanmasının çoğu vakada sessiz ilerlediğini belirtiyor. Hastalık ilerledikçe enerji düşüklüğü, sağ üst karın bölgesinde ağrı veya dolgunluk hissi gibi belirtiler görülebiliyor. Ancak birçok hasta bu dönemi fark etmeden geçirebiliyor. Dr. Acımış, “Sinsi seyretmesi ve farkındalığın düşük olması nedeniyle hastalar bazen karaciğer yetmezliği belirtileriyle başvurabiliyor” dedi. Hastalık ilerlediğinde sarılık, morarma, karında ve bacaklarda şişlik gibi ciddi bulgular ortaya çıkabiliyor.
KARACİĞER YAĞLANMASI NELERE YOL AÇAR?
Karaciğer yağlanması yalnızca karaciğeri değil, tüm metabolizmayı etkileyen ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Dr. Acımış’a göre yağlanma; obezite, hipertansiyon, yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıkları ve diyabetle yakından ilişkili. Hastalığın ileri evrelerinde karaciğerde iltihaplanma, fibrozis ve siroz gelişebiliyor. Araştırmalara göre iltihaplı karaciğer yağlanması hastalarının yüzde 30’unda 5-10 yıl içinde siroz riski oluşuyor. En sık ölüm nedenleri arasında ise kalp hastalıkları (%43) ve karaciğer dışı kanserler (%23) yer alıyor.
TEDAVİSİ VAR MI? NE YAPILMALI?
Dr. Mehmet Acımış, karaciğer yağlanmasına karşı en etkili yöntemin yaşam tarzı değişikliği olduğunu söylüyor. “Bu hastalıkta onaylanmış bir ilaç tedavisi yok. Ancak en az yüzde 5 kilo kaybı ile karaciğerdeki yağlanma azalabilir” diyor. Haftada 500-1500 gram arasında kilo kaybı hedeflenmesi, günde 30 dakika egzersiz yapılması ve Akdeniz tipi beslenme öneriliyor. Zeytinyağı, balık, tam tahıllar, sebzeler, kuruyemişler ve doğal gıdalar öne çıkarken; şekerli, işlenmiş ve paketli gıdalardan uzak durulması gerekiyor. Düzenli filtre kahve tüketimi de karaciğer sağlığını destekleyebiliyor.
ERKEN ÖNLEM HAYAT KURTARIR
Karaciğer yağlanması genellikle fark edilmediği için geç teşhis ediliyor. Ancak Dr. Mehmet Acımış’ın da vurguladığı gibi erken tanı ve doğru yaşam tarzı değişiklikleriyle hastalık tamamen kontrol altına alınabiliyor. Uzmanlar, rutin sağlık kontrollerinin ihmal edilmemesi ve karaciğer dostu bir yaşam tarzının benimsenmesi gerektiğini belirtiyor.
