Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İslam Saruhan, kahverengi kokarcanın şu anda en yoğun döneminde olduğunu belirterek, "Şu anda pik noktasına yaklaştık. Kahverengi kokarcayı şu anda çok fazla görmemizin sebebi budur. Zamanla azalacaktır" dedi.
Türkiye’de son yıllarda tarım alanlarında ve yerleşim yerlerinde sıklıkla görülmeye başlanan istilacı tür kahverengi kokarca (Halyomorpha halys), bu yıl popülasyonunun en yoğun dönemini yaşıyor. Fındık başta olmak üzere birçok tarım ürününe zarar veren bu zararlıya karşı yürütülen biyolojik mücadele çalışmaları sürerken, uzmanlar özellikle bahar aylarına dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, bu böcek soğuğa dayanıklı olmadığı için kış aylarında büyük oranda doğal yolla ölüyor ancak Mart ve Nisan aylarında kışlaklardan çıkan bireyler, yeni sezon için ciddi tehdit oluşturuyor.
"Şu anda bu böceği yok etme şansımız yok"
Prof. Dr. İslam Saruhan, son günlerde halk arasında "kahverengi kokarca" olarak bilinen zararlının yoğun görülmesinin nedenini açıkladı. Saruhan, bu zararlının Türkiye’ye girişinin üzerinden yaklaşık 6 yıl geçtiğini, şu anda ise popülasyonun pik noktasına ulaştığını belirterek, panik yapılmaması gerektiğini vurguladı. Kahverengi kokarcanın istilacı bir tür olduğunu ve girdiği ülkelerde hızla çoğaldığını ifade eden Saruhan, "Bu böcek, yüksek üreme kapasitesine sahip ve kendine has davranışları nedeniyle girdiği ülkelerden tamamen yok edilmesi neredeyse imkânsız. Ancak doğru yöntemlerle ürünlerimizi korumamız mümkün" dedi.
"Samuray arısı doğaya salınıyor"
Prof. Dr. Saruhan, kahverengi kokarca ile biyolojik mücadele kapsamında "samuray arısı" üretimi yapıldığını ve bu faydalı böceğin doğaya salındığını belirterek, "Samuray arısı, kahverengi kokarcanın yumurtalarına parazitlenerek onun çoğalmasını engelliyor. Bu arı doğada çoğaldıkça kokarca popülasyonu da giderek azalacaktır" diye konuştu.
"Amerika 35 yıldır mücadele ediyor"
Saruhan, Amerika’nın bu zararlı ile 35 yıldır mücadele ettiğini vurgulayan Saruhan, "Amerika şu anda böceğin kışlaklara girmesini engelliyor. Çünkü bu böcek soğuğa dayanıklı değil. Kışın dışarıda kalanlar ölüyor. Bu nedenle barınaklara, evlere girmesini engellememiz çok önemli. Giriş yerleri kapatılmalı, izolasyon sağlanmalı" şeklinde konuştu.
"Kış ilaçlaması önerilmiyor"
Kış döneminde kimyasal ilaçlama yapılmasının etkili olmadığını belirten Saruhan, "Yapılan araştırmalar, kışlaklara giren böceklerin zaten yüzde 50-80 oranında öldüğünü gösteriyor. Zaten ölecek böceğe müdahale etmek gereksiz. Asıl hedefimiz, mart-nisan aylarında kış uykusundan çıkan böcekler olmalı" ifadelerini kullandı.
"Evlere giren böcek zararsız"
Kamuoyunda yanlış bir algıya da dikkat çeken Saruhan, "Evlere giren kahverengi kokarca böceklerinin insanlara, evcil hayvanlara veya eşyalara hiçbir zararı yok. Isırmazlar, hastalık bulaştırmazlar. Ancak evde yok edilmeleri popülasyonun azalmasına katkı sağlar" açıklamasında bulundu.
İslam Saruhan, vatandaşların bilinçli hareket etmesi gerektiğini ve doğal dengeyi bozmadan, biyolojik mücadele yöntemleriyle bu zararlının kontrol altına alınabileceğini sözlerine ekledi.
