İngiltere’den yeni adım: Milkshake ve hazır kahvelere şeker vergisi geliyor
İngiltere, çocukluk çağı obezitesine karşı yürüttüğü mücadeleyi bir adım ileri taşıyor. Hükümet, 2028 yılı itibarıyla yüksek şeker içeren milkshake ve hazır kahvelere şeker vergisi uygulayacağını açıkladı. Bu düzenlemeyle, daha önce sadece gazlı içeceklerde uygulanan vergi sistemi, şekerli sütlü içecek ve kahve ürünlerini de kapsayacak şekilde genişletiliyor.
İngiltere Sağlık Bakanı Wes Streeting tarafından duyurulan bu karar, özellikle çocuk ve gençler arasında popüler olan Yazoo, Muller Frijj ve Starbucks Caffe Latte gibi markaların ürünlerini doğrudan etkileyecek.
Vergi eşiği düşürüldü, kapsam genişletildi
Yeni düzenlemeyle birlikte vergi uygulama sınırı 100 mililitrede 5 gram şekerden, 4,5 grama çekildi. Bu eşik altına düşmeyen tüm ürünler artık şeker vergisine tabi olacak. Hükümet, özellikle yüksek şeker içerikli içeceklerin çocuklar üzerindeki olumsuz etkisini azaltmayı amaçlıyor.
Vergi kapsamına giren ürünler arasında “yüksek proteinli” iddiasıyla satılan Ufit ve Shaken Udder gibi içecekler de yer alacak. Reformun, tıpkı 2018 yılında gazlı içeceklerde olduğu gibi, şeker oranlarında ciddi düşüşlere yol açması hedefleniyor.
Laktoz muafiyeti ve bitkisel içeceklere dikkat
BBC'nin haberine göre, süt bazlı içeceklerdeki doğal şeker olan laktoz, vergi hesaplamasında dikkate alınmayacak. Ancak bu muafiyet sadece hayvansal süt içeren ürünler için geçerli olacak.
Bitkisel süt (örneğin badem, soya, yulaf) bazlı ürünler içinse bu muafiyet uygulanmayacak ve 2028 itibarıyla bu ürünler de şeker oranına göre vergilendirilecek. Ayrıca, meyve suları, alkolsüz bira ve öğün yerine geçen içecekler yeni vergi sisteminden muaf tutulacak.
Raf fiyatları artabilir, üreticiler formülasyonla sınanacak
Uzmanlara göre, şeker vergisinin tüketiciye olan etkisi tamamen üretici firmaların tercihine bağlı olacak. Firmalar ya mevcut şeker oranlarıyla devam edip artan maliyeti fiyatlara yansıtacak, ya da ürünlerini yeniden formüle ederek vergi yükünden kurtulmaya çalışacak.
Hükümet ise 2018’de gazlı içeceklerde uygulanan benzer vergiyle şeker oranlarında %46'lık düşüş elde edildiğini hatırlatarak, bu reformun da benzer başarı getireceğini savunuyor.
Ancak muhalefet partileri karara temkinli yaklaşıyor. Yeni verginin “aşırı devlet müdahalesi” anlamına geldiğini savunan bazı kesimler, özellikle düşük gelirli tüketicilerin daha fazla etkileneceğini öne sürüyor.
İngiltere’nin 2028’de yürürlüğe koyacağı bu yeni vergi uygulaması, şekerli içecekler üzerindeki regülasyonları sertleştirerek kamu sağlığını öncelikli hale getiriyor. Sizce bu tarz vergiler tüketiciyi korur mu, yoksa alışveriş sepetini mi zorlar? Görüşlerinizi paylaşabilirsiniz.
