Meclis'e sunulan erken emeklilik detayları ve torba yasa maddeleri, kamuoyunun büyük ilgisini çekiyor. EYT sonrası erken emeklilik arayışında olan SSK ve BAĞ-KUR'lu çalışanlar için yapılan düzenlemeler umut verici bir adım olarak değerlendiriliyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından etkilenenler için önemli bir adım atılıyor. 3600 prim günüyle SGK'ya kayıtlı kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecekler. Yeni düzenlemede kısmi emeklilik formülüyle emekli olanlar da en düşük maaş olan 7.500 TL alabilecek.
KISMİ EMEKLİLİK NEDİR?
3600 günde emekli olabilmek için, çalışanın SSK (4A), Bağkur (4B) veya Emekli Sandığı (4C) kapsamında sigortalı olması gerekmekiyor. Ayrıca, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olmalı, çalışanın 15 yıl hizmet akdine bağlı olarak SGK kapsamında sigortalı olarak tescil edilmiş olması gerekmektedir.
15 yıllık hizmet süresine ek olarak SGK'ya 3600 günlük prim ödemesi yapılmış olmalıdır ve yaş şartı da yerine getirilmeli.
Kadınlar için 3600 gün primle emekli olabilme şartlarına bakıldığında, 15 yıl, 50 yaş ve 3600 gün şartlarını yerine getirdikleri tarih önemli.
Örneğin, 23 Mayıs 2002 tarihinden önce belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 50 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar ise 52 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 54 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar 56 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2011 tarihinden sonra belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran kadın sigortalılar ise 58 yaşında emekli olabilir.
Erkeklerin 3600 gün üzerinden emekli olabilmeleri için 15 yıl, 55 yaş ve 3600 gün şartını yerine getirdikleri tarih önemlidir.
Örneğin, 23 Mayıs 2002’den önce belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 55 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 56 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 57 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 58 yaşında emekli olabilir.
24 Mayıs 2011 ile 23 Mayıs 2014 tarihleri arasında belirlenen 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar 59 yaşında emekli olabilirler.
24 Mayıs 2014 tarihinden sonra 15 yıl hizmet süresi ve 3600 prim gününü dolduran erkek sigortalılar ise 60 yaşında emekli olabilir.
4500 gün prime emeklilik için gereken şartlar şunlardır: 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe giren erkeklerin 60 yaşını tamamlamış olması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prim ödemiş olması gerekmektedir.
Benzer şekilde, 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe giren kadınların da 58 yaşını tamamlamış olması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prim ödemiş olması gerekmektedir. Bu şartları sağlayan kadın ve erkek sigortalılar kısmi emeklilikten yararlanabilir.
Başka bir ifadeyle, kısmi emeklilik için erkeklerin 60 yaşını, kadınların ise 58 yaşını tamamlaması, en az 25 yıl sigortalı olması ve 4500 gün prim ödemesi gerekmektedir.
Eğer prim günleri 4500 günden az ise, erkekler askerlik borçlanması yapabilirken, kadınlar staj veya doğum sonrası prim borçlanması ile farkı kapatabilir.
Bağ-Kur'a ilk defa 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında kayıt olan kadınların, emeklilik için 5400 gün prim ve 61 yaşını, erkeklerin ise 5400 gün prim ve 63 yaşını tamamlaması gerekmektedir. Bu tarihlerden sonra Bağ-Kur'lu olan kadın ve erkekler için emeklilikte kademeli geçiş uygulanmaktadır.
Kademeli emeklilik, EYT düzenlemesiyle birlikte gündeme gelmiş ve binlerce çalışanın emeklilik hakkını kazanmasının ardından önem kazanmıştır.
8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar erken emeklilik hakkına sahipken, sonraki tarihlerde başlayanlar bu haktan yararlanamamıştır. Bu durumda bekleyen çalışanlar için kademeli emeklilik beklentisi doğmuştur.
Yasalaşması durumunda, 1999 ile 2008 yılları arasında çalışmaya başlayanlar kademeli emeklilikten yararlanabilecektir. Dolayısıyla, kademeli emekliliğin yasalaşması halinde, en erken; kadınlar 43, erkekler ise 45 yaşında emekli olabilecektir.
Bu düzenleme kapsamında, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayanlar kademeli emeklilikten yararlanabilecektir.
TAKA/TUNCAY UÇKUN
