Evcil hayvanların hukuki statüsüne dair yıllardır süregelen tartışmalarda tarihi bir karar, bu kez New York’ta alındı. Brooklyn Yüksek Mahkemesi’nde görülen bir davada Yargıç Aaron Maslow, köpeklerin artık yasal olarak yalnızca “mülk” değil, “birinci derece aile üyesi” olarak kabul edilmesine hükmetti. Bu karar, hem Amerika’da hem de dünya genelinde hayvan hakları savunucuları tarafından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Kararın Temeli: Duke’un Trajik Ölümü
Bu çığır açan kararın arka planında, 2023 yılında Brooklyn’de yaşanan üzücü bir kaza yer alıyor. Mill Basin semtinde annesiyle yürüyüşe çıkan Duke isimli dachshund cinsi köpek, bir aracın çarpması sonucu hayatını kaybetti. Köpeğin sahipleri Trevor DeBlase ve annesi Nan, olayın ardından maddi ve manevi tazminat talebiyle dava açtı.
O zamana kadar ABD hukuk sisteminde evcil hayvanlar "mülk" olarak değerlendirildiğinden, tazminat yalnızca hayvanın maddi piyasa değeriyle sınırlıydı. Ancak Yargıç Maslow, bu yaklaşımın artık geçerli olmadığını vurguladı ve ilk kez bir evcil hayvan için yakın akrabanın kaybı statüsünde tazminat ödenebileceğine hükmetti.
“Evcil Hayvanlar Neden Aile Üyesi Olmasın?”
Yargıç Aaron Maslow, karar gerekçesinde dikkat çeken şu ifadeyi kullandı:
“Bu mahkeme, sevilen bir evcil hayvanın neden 'birinci derece aile üyesi' olarak kabul edilemeyeceğini anlayamamaktadır.”
Bu karar doğrultusunda, Duke’un sahibi Nan DeBlase, olaya fiziksel olarak tanık olduğu için travma temelli manevi tazminat hakkı elde etti. Oğlu Trevor ise olay yerinde bulunmadığından yalnızca maddi kayıpları için başvurabilecek.
Hayvan Hakları İçin Küçük Ama Etkili Bir Adım
Kararın etkisi ilk etapta yalnızca belirli bir durumu kapsıyor: sahipli ve tasmalı bir köpeğin araç çarpması sonucu ölmesi. Ancak hukuki çevreler ve aktivistler bu sınırın zamanla genişleyebileceğini belirtiyor.
Nonhuman Rights Project hukukçularından Christopher Berry, kararın sadece manevi tazminat hakkı açısından değil, evcil hayvanların toplumsal değerine dair algının dönüşümü açısından da çok önemli olduğunu söylüyor. Berry, “Bu karar, hayvanların yalnızca birer mülk olmadığını, duygusal değeri olan bireyler olarak görülmeye başlandığını gösteriyor,” diyor.
Hukuki ve Toplumsal Dönüşümün Eşiğinde
Karar, evcil hayvanlara yönelik artan toplumsal duyarlılığın da bir yansıması. Boşanmalarda velayet davaları, hayvanlara özel vasiyet fonları, seyahat hakları ve sağlık hizmetleri gibi birçok alanda hayvanlar artık sadece sahipli mülk değil, bireysel haklara sahip varlıklar olarak kabul ediliyor.
Yargıç Maslow da kararında bu eğilime dikkat çekerek, hayvanların hukuki statüsünün güncellenmesinin kaçınılmaz olduğunu belirtti. Önümüzdeki dönemde ABD’nin diğer eyaletlerinde de benzer kararların alınması bekleniyor.
Evcil hayvan sahipliği sadece bir sorumluluk değil, derin bir bağ anlamına geliyor. New York’tan çıkan bu karar, hukukun bu bağı tanıma yolunda attığı önemli bir adım olarak kayıtlara geçti. Sizce evcil hayvanlar daha fazla hukuki hakka sahip olmalı mı? Düşüncelerinizi bizimle paylaşın.
