CEZA YAĞMURUNUN ARDINDA NE VAR?
Türkiye genelinde radar cezaları son dönemde büyük bir artış gösterdi. Sürücüler neredeyse her 30 kilometrede bir ceza tehdidiyle karşı karşıya. Ancak bu uygulamaların arkasında yalnızca trafik güvenliği mi var? Ünlü ekonomist Alaattin Aktaş, kamuoyunu sarsacak bir tabloyu paylaştı.
REKOR ÜSTÜNE REKOR: CEZA YAZILDI AMA...
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerini inceleyen Aktaş’a göre, 2021 yılında yazılan toplam trafik cezası 14 milyar TL iken, 2024 sonunda bu rakam 72,1 milyar TL’ye fırladı. 2025’in yalnızca ilk 4 ayında ise bu rakam 53,6 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Ancak daha çarpıcı olan, bu cezaların büyük kısmının tahsil edilememesi.
TAHSİLAT ORANI ÇÖKÜYOR
Devletin yazdığı cezalardan elde ettiği gelir büyük ölçüde düştü. 2024’te tahsilat oranı %60 iken, 2025’in ilk dört ayında bu oran %39,6’ya geriledi. Yani devlet, yazdığı her 100 TL’lik cezanın sadece 40 TL’sini tahsil edebiliyor. Alınamayan ceza tutarı ise 2024 sonunda 28,5 milyar TL iken, 2025’te sadece 4 ayda 32,4 milyar TL’ye ulaştı.
AKTAŞ’TAN DİKKAT ÇEKEN SORU: RADARLAR GELİR KAPISI MI OLDU?
Alaattin Aktaş, bu verilerin ışığında şu soruyu gündeme taşıdı: “Ceza yazmak değil, uygulayabilmek önemlidir. Yazdığının yarısını bile toplayamayan bir sistem, yeni radarlarla bu açığı kapatmaya mı çalışıyor?” Aktaş’a göre, bu kadar düşük tahsilat oranı, kamu maliyesinde ciddi bir boşluk yarattı. Radar uygulamalarının bu boşluğu kapatmaya yönelik mali bir refleks olup olmadığı ise sorgulanmalı.
VATANDAŞLAR “TUZAK” ALGISIYLA TEPKİLİ
Sürücülerden gelen yoğun şikâyetler, “tuzak radar” söylemini tekrar gündeme taşıdı. Değişken hız limitleri, aniden çıkan denetim noktaları ve artan ceza oranları vatandaşta cezaların caydırıcılıktan çok gelir elde etme aracına dönüştüğü yönünde bir algı oluşturuyor. İçişleri Bakanlığı ise bu uygulamaların güvenlik amacı taşıdığını savunuyor.
SİSTEMİN GELECEĞİ SORGULANIYOR
Alaattin Aktaş’ın tespiti ise kamu vicdanında yankı buldu: “Cezaların amacı güvenlik değil, açık kapatmaksa; bu sistem sürdürülebilir değil. Adalet duygusunu zedeliyor.” Tahsilat oranlarının bu kadar düşük olduğu bir tabloda, cezaların gerçek etkisi ve amacı yeniden tartışmaya açılıyor.
