Erdoğan ve Putin Çin’de bir araya geldi: Gündemde savaş, enerji ve ticaret var
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Çin’de düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. İki liderin son yüz yüze görüşmesi Ekim 2024’te Kazan’da gerçekleşmişti. Bugünkü buluşmada ise hem ikili ilişkiler hem de küresel gündem masaya yatırıldı.
Görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov da yer aldı. Erdoğan, Putin’i “en yakın zamanda Türkiye’ye beklediğini” belirterek resmi davetini yineledi.
Ukrayna savaşı masada: Türkiye arabulucu rolünü sürdürüyor
Görüşmenin ana gündem maddelerinden biri, 2022’den bu yana süren Rusya-Ukrayna savaşı oldu. Kremlin Danışmanı Yuri Uşakov’un aktardığına göre iki lider, savaşın gidişatı ve olası diplomatik adımlar üzerine görüş alışverişinde bulundu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz hafta Türkiye’nin savaşa taraf olmadığını belirterek barış müzakerelerinde tarafsız ve aktif bir rol üstlenmeye hazır olduklarını vurgulamıştı.
Enerji ortaklığı: “Karadeniz üzerinden gaz akışı kesintisiz sürüyor”
Putin, Türkiye ile enerji alanındaki ilişkilerin “stratejik düzeyde” olduğunu belirterek, Karadeniz üzerinden Türkiye’ye doğalgaz akışının kesintisiz devam ettiğini ifade etti.
Görüşmede, Akkuyu Nükleer Santrali projesindeki son durum ve TürkAkım hattı gibi kritik enerji altyapıları da gündeme geldi. Türk ve Rus yetkililer, enerji arz güvenliği açısından iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğinde hemfikir.
Ticaret hacmi hedefi 100 milyar dolar
Erdoğan ve Putin'in bir diğer odak noktası da ikili ticaret ilişkileri oldu. Rusya-Türkiye arasındaki dış ticaret hacmi 2023 yılında 52,5 milyar dolara gerilese de iki lider, bu rakamı 100 milyar dolara çıkarma hedefini yineledi.
Ancak Türk bankalarının Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle finansal işlemlerde yaşadığı çekinceler, ticaret akışını yavaşlatıyor. Bu sorunun çözümüne yönelik teknik düzeyde görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor.
Ortadoğu başlıkları: Gazze ve Suriye öne çıkıyor
Uşakov’un aktardığına göre, Erdoğan-Putin görüşmesinde Ortadoğu’daki gelişmeler, özellikle Gazze ve Suriye başlıkları da geniş yer buldu.
Türkiye, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına karşı uluslararası baskının artırılması gerektiğini savunurken, Rusya da benzer bir pozisyonda yer alıyor.
Suriye meselesi ise taraflar arasında uzun süredir gündemde olan kritik bir konu. Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından kurulan geçici hükümetin durumu, Türkiye'nin sınır güvenliği ve SDG ile yapılan entegrasyon planları, Erdoğan’ın hassasiyetle üzerinde durduğu konular arasında.
Güvenlik garantileri ve Türkiye’nin olası rolü
Rusya ve Ukrayna arasında olası bir barış anlaşması için konuşulan güvenlik garantileri konusunda da Türkiye’nin arabulucu ve garantör rolü öne çıkıyor.
Bakan Fidan’ın “Başından itibaren bu süreçte nitelikli şekilde yer almalıyız” sözleri, Ankara’nın bu konuda inisiyatif almaya hazır olduğuna işaret ediyor.
Ankara'da yapılan değerlendirmelere göre, Türkiye olası bir anlaşma durumunda Karadeniz güvenliği ve barışın korunması gibi konularda liderlik üstlenebilir.
