TOPLUMSAL SORUNLARIN SORUMLUSU: OKUL

Aileler çocuklarını okula gönderirken, “Allah zihin açıklığı versin” sözünden başka bir söz duyanınız var mı? Meselâ, “Allah duygu açıklığı versin” ya da “Allah psikolojini güçlendirsin” gibi duaların yapıldığını hiç duyanınız var mı? Ya da çocuklarını okula gönderirken, “Allah seni iyi adam yapsın” gibi bir dua ile okula gönderenimiz var mı? Yok… Neden? Nedeni şu; okul dediğin yer, çocuklarımıza diploma versin, onların akademik gelişimlerini sağlasın yeter. Oysa okul çocuk ve gençlerin salt zihinsel gelişimine katkı yapan bir yer değil, onların duygusal, psikolojik, sosyal ve ahlaki eğitimlerine katkı yapan bir mekân olarak iş görmektedir.

Okullardaki rehberlik hizmetlerinin anlamı, öğrenci kişilik hizmetleri olarak bilinir. Okullardaki kişisel hizmetler, öğrencinin bütün boyutları ile bir denge içinde gelişmesine yardım etmek üzere kurgulanmıştır. Öğrencinin bu özelliklerinden herhangi biri eğitilmez ve geliştirilmez ise, o zaman çocuk ve gencin dengesiz bir kişilik geliştirmesi kaçınılmazdır.

Okul denilen kuruma çok önemli misyon yüklendiği için eğitim, devletin topluma sunduğu önemli bir kamusal ihtiyaç olarak kabul edilmektedir. Geçmişte okulda verilen eğitimin özü, çocuk ve gençlerin “adam” olmalarına yönelik bir hizmetti. Okul da bireylerin öğrenmelerinden çok, adam olmalarını sağlama misyonu ile kurulmuş bir örgüttü. Geçmişte çocuklarını okula adam olsunlar diye gönderen aileler, okulların eğitim işlevinin farkındaydı. Günümüzde okulların bu işlevinin çok önemsenmediğini görmek, eğitim açısından üzüntü verici bir durumdur. Oysa eğitimin amacı, yetişmekte olan gençleri onların yaşama sorunlarını çözmeye yönelik uygun bir biçimde donatmaktır. Yani eğitim, yetişmekte olan bireylerin ayakları üzerinde durabilen, kendi yaşam sorunlarını çözmeye uygun bir donanıma sahip olan insanlar yetiştirme amacındadır.

Günümüzde eğitim aynı zamanda, kişinin uyum yapma yeteneğini, hızlı ve sürekli değişime ayak uyduracak biçimde geliştirmeyi öncelemektedir. Buna rağmen okul salt çocuğun akademik gelişmesine odaklanmış görünmektedir. Bundan dolayı da çocuk ve gençlerin “iyi vatandaş, iyi insan” olarak yetiştirilmeleri misyonu ihmal edilmektedir.
Okul dünyanın her ülkesinde “insan yetiştirme düzeni” olarak kabul edilir.

İnsan yetiştirme düzeni ile, ilgili toplumlar, kendi geleceklerini oluşturacak iyi insanlar, iyi vatandaşlar ve iyi meslek adamları yetiştirmeye çalışır. Bunun için bir toplumda ortaya çıkan toplumsal sorunların sebebi her zaman o toplumun insan yetiştirme düzenine, okuluna yani eğitim sistemine çıkartılır. Eğitim sisteminin en temel unsuru olan öğretmen de okulun sorumluluğunu omuzlarında taşıyan kimse olarak değerlendirilir. Nitekim N. Topçu da insan yetiştirme düzeninin en önemli sorumlusunun öğretmen olduğunu kabul ederek şunları söylüyor:  Bir memlekette ticaret ve alışveriş tarzı bozuksa, bundan öğretmen sorumludur. Siyaset, milli tarihin çizdiği yoldan ayrılmış, milletin tarihi karakterini kaybetmişse, bundan sorumlu olan yine öğretmendir. Gençlik avare ve davasız, aileler otoritesiz ise, bundan da öğretmen sorumludur. Memurlar rüşvetçi, sorumlu makamlar iltimasçı iseler, öğretmenin utanması gerekir.

Din hayatı, bir riya veya taklit merasimi haline gelerek vicdanlar sahipsiz ve sultansız kalmışsa, bunun da sorumlusu öğretmendir. Yüreklerin merhametsizliğinden, hislerin bayağılığından ve iradelerin gevşekliğinden bir sorumlu aranırsa o da öğretmendir. Yalnız kaldığımız yerde, yalnızlığımızın sorumlusu o, imanların zayıfladığı devirlerde bu gevşemenin sorumlusu yine öğretmendir.