İSRAİLİ KİM DURDURACAK?
İsrail’in bu sabah erken saatlerde İran’a düzenlediği saldırılar, dünya genelinde büyük yankı uyandırdı. İsrail’in hedefinde İran’daki nükleer ve askeri tesislerin olduğu açıklanırken, saldırılar ABD ile İran arasında süregelen nükleer müzakerelerin tıkanmaya başladığı bir dönemde geldi. İran, bu gelişmelerin ardından ABD ile yürütülen müzakereleri iptal etti. Bölgedeki uzmanlara göre, yaşananlar uzun süredir beklenen ve korkulan bir çatışma senaryosunun ilk adımları olabilir.
Diplomasi çöktü: Saldırıların zamanlaması tesadüf değil
İsrail’in operasyonunun, ABD ile İran arasında sürdürülen dolaylı nükleer görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının hemen ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. İsrail tarafı, saldırıların yalnızca savunma amaçlı olduğunu savunurken, uluslararası toplum saldırıların daha büyük bir krizin habercisi olabileceği görüşünde birleşiyor. İran’ın müzakereleri iptal etmesi ise diplomatik yolların artık kapandığına işaret ediyor.
Trump'ın barış imajı yara aldı
Reuters haber ajansı, saldırıların ABD Başkanı Donald Trump’ın dış politika vizyonuna büyük darbe vurduğunu yazdı. Trump’ın daha önce İsrail Başbakanı Netanyahu’ya saldırmama konusunda çağrıda bulunduğu, ancak müzakerelerin çökmesi durumunda tehditlerin masaya konduğu hatırlatıldı. Eski Başkan Obama’nın danışmanlarından Brett Bruen, "Trump diplomasisi bu gelişmelerle ilk kaybını yaşadı" değerlendirmesinde bulundu.
Trump’a yakın isimlerden Steve Witkoff’un İran ile diplomasi yürütmeye çalıştığı, ancak son saldırılar öncesinde bu çabaların etkisini kaybettiği belirtiliyor. Witkoff’un girişimleri, İsrail’in operasyonuyla tamamen işlevsiz hale geldi.
İran'da yanıt hazırlığı: Misilleme kaçınılmaz mı?
Katar merkezli El Cezire’nin haberine göre, Tahran yönetimi saldırılara karşılık vermek üzere acil toplantılar düzenliyor. Gazeteci Dorsa Jabbari, İran içinde hükümeti eleştiren kesimlerin bile bu kez bir yanıt beklediğini vurguluyor. “Bu bir ‘eğer’ sorusu değil, ‘ne zaman’ sorusu” diyerek, misillemenin an meselesi olduğuna işaret ediyor.
İran halkı ve siyasi elit arasında oluşan ortak baskı, rejimin bu saldırıları cevapsız bırakma ihtimalini neredeyse ortadan kaldırıyor. Tahran’ın nasıl bir yanıt vereceği ise bölgede gerilimi daha da artırabilir.
Uluslararası medya: Korkulan senaryo gerçekleşti
Alman Der Spiegel dergisi, haberi “İran’ın nükleer programına şok saldırı” başlığıyla duyurdu. Haberde, İsrail’in yalnızca askeri hedefleri değil, aynı zamanda İran’ın nükleer altyapısını da hedef aldığı bilgisi yer aldı. Bu gelişmenin, iki ülke arasında son yıllarda yaşanan tüm çatışmalardan daha ciddi bir dönüm noktası olduğu vurgulandı.
ABD merkezli AP haber ajansı ise saldırının İran’ın, 1980’li yıllarda Irak’la yaşadığı savaştan bu yana karşılaştığı en ciddi askeri müdahale olduğunu aktardı. Trump’ın saldırıdan önce “yakın zamanda bir saldırı beklemiyorum” açıklaması da, yaşanan gelişmeler karşısında hazırlıksız kalındığına işaret etti.
Bölgesel çatışma uyarısı: Savaş kapıda mı?
Analistlere göre, İran’ın vereceği yanıt bölgeyi daha büyük bir savaşın eşiğine getirebilir. Özellikle Körfez ülkeleri ve Lübnan’daki Hizbullah gibi aktörlerin sürece dahil olması durumunda çatışmanın büyümesi kaçınılmaz olabilir. ABD ve Avrupa ülkeleri taraflara itidal çağrısı yaparken, diplomatik yolların giderek daraldığı gözlemleniyor.
video: İHA
