Sanayide istihdam geriledi, inşaat ve hizmet toparlandı
TÜİK’in yayımladığı son verilere göre; sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörlerini kapsayan toplam ücretli çalışan sayısı, 2024 yılı Ekim ayına kıyasla %1 artışla 16 milyon 20 bin 394 kişiye yükseldi. Ancak bu artışa rağmen sanayi sektöründe ciddi bir daralma yaşandı.
Sanayide çalışan sayısı 5 milyon 14 binden 4 milyon 837 bine gerileyerek %3,5 azaldı. Bu da 177 bin kişilik istihdam kaybı anlamına geliyor. Özellikle imalat sanayisinde yaşanan daralma dikkat çekerken, yalnızca elektrik, gaz ve buhar üretimi alt dalında %5,7’lik bir artış görüldü.
İnşaatta yüzde 6,2 artış, hizmette toparlanma
İnşaat sektörü, son dönemdeki yatırımların etkisiyle 2 milyon 22 bin ücretli çalışan sayısına ulaşarak, yıllık bazda %6,2’lik büyüme gösterdi. Hizmet ve ticaret sektörlerinde de toparlanma sinyalleri görüldü.
Ticaret ve hizmet sektörlerinde çalışan sayısı %2,5 artarken, bazı alt sektörlerde dikkat çekici yükselişler yaşandı:
-
Gayrimenkul faaliyetleri: %10,2
-
Konaklama ve yiyecek hizmetleri: %5,4
-
Ulaştırma ve depolama: %3,5
-
Finans ve sigorta: %2,8
Bu artışlar, iç tüketim ve hizmet talebinin sektörleri canlı tuttuğunu gösteriyor.
Aylık veriler durağan: Sanayide düşüş devam ediyor
Mevsim etkilerinden arındırılmış aylık verilere bakıldığında ise tablo büyük ölçüde durağan. Ekim ayında toplam ücretli çalışan sayısı bir önceki aya göre değişmedi.
Alt sektörlerdeki değişim ise şu şekilde oldu:
-
Sanayi: %0,3 azalış
-
İnşaat: %0,3 artış
-
Ticaret-hizmet: %0,1 artış
Aylık bazda en yüksek artış yine gayrimenkul faaliyetleri (%0,9) ve konaklama hizmetleri (%0,8) alanlarında kaydedildi. İmalat sanayisindeki %0,4’lük düşüş, sanayideki zayıf seyrin sürdüğüne işaret ediyor.
Uzman yorumu: “Sanayi çalışan çıkarıyor, hizmet sektörü toparlıyor”
Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, açıklanan verilerin sanayi sektöründeki genel durgunluğu teyit ettiğini belirtti. Cibre’nin değerlendirmesi şöyle:
“Ücretli çalışan istatistikleri, sanayideki üretim yavaşlamasının istihdama da yansıdığını gösteriyor. İhracat kalemlerinde savunma sanayi, elektrikli cihazlar ve motorlu taşıtlar öne çıksa da, geniş istihdam sağlayan sektörler yavaşladıkça iş gücü çıkışı kaçınılmaz hale geliyor.”
Sanayiye destek, istihdam için kritik
Sanayideki istihdam kaybı, üretim ve dış ticaret açısından da risk oluşturuyor. Uzmanlar, özellikle yüksek çalışanlı imalat kollarında verimlilik, teşvik ve dijital dönüşüm politikalarının hızlandırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Aksi halde bu tablo, işsizlik oranlarında kalıcı yükselişe neden olabilir.
