Musul, Kerkük, Erbil, Selahattin, Diyala, Bağdat başta olmak üzere gözler Irak'ta yaşayan 3 milyon Türkmenin üzerinde. Türkmen Akademisyen Firas Ağaoğlu ile hem seçimleri hem de Türkmenlerin geleceğini konuştuk
"Irak’ta 11 Kasım 2025’te yapılacak parlamento seçimleri, sadece ülkenin siyasi geleceği için değil, Türkmenler açısından da önem arz etmektedir" diyen Türkmen Akademisyen Firas Ağaoğlu gazeteci yazar Ahmet Külekçi'ye çarpıcı açıklamalar da bulundu
TÜRKMENLER BU TOPRAKLARIN ASLİ UNSURUDUR
Yüzyıllardır bu toprakların asli unsuru olan Türkmenler, tarih boyunca ağır bedeller ödemiş; kimi zaman sürgünlerle yerlerinden edilmiş, kimi zaman da kimliklerini hedef alan asimilasyon politikalarına maruz kalmışlardır. Anadillerinden koparılmak, kültürel varlıklarını koruyamamak ve tarihsel köklerinden uzaklaştırılmak istenmeleri, Türkmenlerin bugün verdikleri siyasi ve toplumsal mücadelenin meşruiyetini daha da pekiştirmektedir.
GELECEKTE SÖZ SAHİBİ OLMAK İSTİYORUZ
Bugün Türkmenlerin temel hedefi, anayasal haklarını güvence altına alarak eşit vatandaşlık temelinde Irak’ın geleceğinde söz sahibi olabilmektir. Bu çerçevede Türkmeneli bölgelerinde güvenlik ve istikrarın sağlanması, kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi, eğitimde ve devlet kademelerinde adil temsilin gerçekleşmesi ile kültürel hakların korunup geliştirilmesi, en temel talepler olarak öne çıkmaktadır.
DEVLETE ASLA SİLAH KALDIRMADIK
Türkmenler, Irak’ın asli unsurlarından biri olarak her zaman devletin yanında durmuş, hiçbir zaman devlete silah kaldırmamıştır. Meşru haklarını daima hukuk zemininde savunan Türkmenler, hiçbir dönemde Irak’ın bölünmesini istememiş; aksine ülkenin birlik ve bütünlüğünü en kararlı şekilde savunmuştur. Buna rağmen siyasi karar mekanizmalarından dışlanmaları, onların hem temsil gücünü zayıflatmış hem de demokratik süreçlerde hak ettikleri rolü üstlenmelerini engellemiştir.
Ülkenin istikrarını korumayı milli bir görev bilen Türkmenler, çoğu kez görmezden gelinmiş; anayasal hakları ise kâğıt üzerinde kalmıştır. Devlete olan sadakatlerine rağmen, yıllardır siyasi süreçlerin dışında tutulmaları, yalnızca tarihsel bir haksızlık değil, aynı zamanda Irak demokrasisinin de en ciddi eksikliklerinden biri olarak karşımızda çıkmaktadır.
Bugün Türkmenlerin beklentisi nettir: Irak’ın asli unsuru olarak hak ettikleri konuma kavuşmak, siyasette gerçek bir aktör haline gelmek ve ülkenin toplumsal barışına kurumsal düzeyde katkı sağlamaya devam etmektedir
TARİH BOYUNCA BASKILARA MARUZ KALDIK
Irak seçimlerinde Türkmenler çoğunlukla 8–10 milletvekili ile temsil edilmektedir. Ancak bu rakamın, Türkmenlerin gerçek potansiyelini yansıtmadığı açıktır. Tarih boyunca maruz kalınan baskılar, dışlanmalar ve asimilasyon politikaları, Türkmenlerin siyasal alandaki etkinliğini kırmış, parlamentodaki varlığını da sınırlı bir çerçevede tutmuştur.
Oysa Türkmen toplumunun beklentisi nettir: nüfus yoğunluğunu, tarihsel rolünü ve toplumsal katkısını karşılayacak ölçüde parlamentoda daha güçlü bir şekilde yer almak. Bu nedenle, 11 Kasım 2025 seçimleri sadece sıradan bir seçim değil, Türkmenler açısından siyasi varlık mücadelesinin kaderini belirleyecek bir dönemeçtir. Bu seçim, ya yeni bir başlangıcın kapısını aralayacak ya da mevcut sıkıntıların daha da kökleşmesine yol açacaktır.
TÜRKMENLER ÜZERİNDE HER ZAMAN OYUN OYNANMAKTA
Gerçekçi olmak gerekirse, beklentilerin yüksek olması tek başına bir şey ifade etmemektedir. Geçmişte yaşanan tecrübeler de bunu göstermektedir. Özellikle yerel seçimlerde aday sayısının sınırlı kalması ve merkezi hükümette yeterli düzeyde temsil edilememek, Türkmen toplumuna hizmet etme noktasında ciddi boşluklar doğurmuştur. Türkmenler üzerinde oynanan oyunların büyüklüğü inkâr edilemez; fakat bu tablo karşısında izlenecek tek yol bellidir: daha fazla çaba göstermek, dağınıklığı bir kenara bırakmak ve ortak bir strateji etrafında kenetlenmek.
TÜRKMENLER İÇİN 11 KASIM HAYATİ ÖNEM TAŞIMAKTADIR
Önümüzdeki seçimler bu açıdan kritik bir dönemeçtir. Türkmenlerin temsil gücünü artırması artık sadece bir siyasi hedef değil, adeta varoluşsal bir zorunluluk haline gelmiştir. Zira merkezi hükümette güçlü bir Türkmen varlığının bulunmadığı bir tabloda, hak kayıplarının önüne geçmek neredeyse imkânsız olacaktır.
2023 SEÇİMLERİNDE NE OLMUŞTU
Irakta yaşayan 3 milyon Türkmen var. 2023’te gerçekleşen Kerkük yerel seçimi sonrasında Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) birinci parti olarak çıktı sandıktan. 2023 Kerkük seçim sonuçlarına göre KYB 5, Arap Koalisyonu 3, Türkmen Cephesi 2, KDP 2, Arap Kaide 2, Arap İttifâkı 1 ve Hristiyan kotası da 1 sandalye elde etmişti. Sonrasında uzun süre Kerkük Meclisi görüşmeleri yapıldı fakat Ankara Türkmenlerin en fazla sandalyeyi kazanan KYB ile masaya oturmasını istemedi.Kerkük Vilayet Meclisinin 5 Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), 3 Arap ve 1 Hristiyan üyesi 10 Ağustos'ta Bağdat'ta bulunan El Reşid otelde toplanarak valilik ve meclis başkanlığı için oylama yapmıştı ve oylamaya katılanlar KYB'li Rebvar Taha'nın valiliğine onay vermişti.
