Trabzon hasırı yurt dışına açılıyor: El emeği takıya küresel ilgi büyüyor
Altın ve gümüş tellerin hiçbir makine kullanılmadan örülmesiyle hazırlanan Trabzon hasırı, sadece yerli değil, yabancı alıcıların da dikkatini çekiyor. Kuyumculuk sektöründe makineye girmemiş nadir el sanatlarından biri olan Trabzon hasırı, özellikle düğün sezonlarında artan taleple birlikte iç piyasada zaten güçlü bir konuma sahip. Ancak artık gözler dış pazarda.
Orta Doğu ve Avrupa ülkelerine yönelik ilginin artmasıyla birlikte, gelecek yıl Trabzon hasırı ihracatında ciddi bir yükseliş hedefleniyor. Coğrafi işaretle tescillenmiş bu özel el sanatı, hem kadın istihdamına sağladığı katkı hem de Türkiye ekonomisine sunduğu potansiyel değerle öne çıkıyor.
El emeğiyle hayat bulan bir gelenek: Trabzon hasırı
Trabzon hasırı, külçe ya da hurda altının eritilip tel hâline getirilmesinin ardından, 31-32 mikron inceliğindeki tellerin el ile örülmesiyle oluşturuluyor. Takı seti, gerdanlık, bilezik, yüzük ve küpe gibi farklı formlarda satışa sunulan bu özel ürünler, hem geleneksel hem de modern tasarımlarla geniş bir alıcı kitlesine ulaşıyor.
Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere Türkiye'nin birçok bölgesinde tercih edilen hasırlar, gramajına ve desenine göre farklı fiyat aralıklarında alıcı buluyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu'da daha geniş, Ege ve Akdeniz bölgelerinde ise daha ince, “çıtır” olarak adlandırılan modeller revaçta.
127 atölyede binlerce kadın emek veriyor
Trabzon Kuyumcular ve Saatçiler Odası Başkanı Ali Yazıcı, kentte hasır üretiminin 127 atölyede sürdüğünü ve 4 bin ile 6 bin arasında kadının bu alanda çalıştığını belirtiyor. Kadın istihdamına ciddi katkı sağlayan bu üretim modeli sayesinde pek çok kadın ev ekonomisine asgari ücret düzeyinde gelir sunabiliyor.
Hasıra yönelik talep ise özellikle düğün sezonlarında zirveye çıkıyor. Yazıcı, “Trabzon ve çevresinde mayıs-ağustos aylarında talep çok yoğun. Özellikle Güneydoğu’dan geniş hasırlara, Ege ve Akdeniz'den ise ince modellerimize büyük ilgi var,” diyor.
İstanbul üzerinden dünyaya açılıyor: Hedef doğrudan ihracat
Trabzon hasırı hâlihazırda doğrudan ihracata konu edilmese de, İstanbul’daki firmalar aracılığıyla farklı ürünlerin içinde yurt dışına gönderiliyor. Yazıcı, 12,5 milyar dolarlık toplam kuyumculuk ihracatı içerisinde Trabzon hasırının yaklaşık %30 pay aldığını belirtiyor. Bu oranın artırılması ve Trabzon hasır bileziğinin tek başına ihracat kalemi olarak öne çıkarılması hedefleniyor.
Özellikle Katar, BAE, Almanya, Belçika, Fransa ve İngiltere gibi pazarlarda tasarıma dayalı ürünlerle daha fazla yer almak için çalışmalar yürütülüyor. Atölyeler, gelen talepler doğrultusunda farklı tasarımlar geliştirerek küresel pazara uyum sağlamaya çalışıyor.
