Yavuz Aydın’dan Fındık İçin Meclis Araştırması: “Egemenlik Bizde Olmalıydı”
Türkiye’nin dünya fındık üretiminin yüzde 70’ini karşılamasına rağmen, üreticilerin yıllardır süregelen sorunları bir türlü çözüme kavuşmuyor. İYİ Parti Trabzon Milletvekili Yavuz Aydın, Karadeniz’in temel geçim kaynaklarından biri olan fındıkta yaşanan yapısal sorunların araştırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) önerge sundu. TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen önerge üzerine tüm partiler söz alırken, Aydın yaptığı konuşmada mevcut alım politikalarını ve üreticiye yönelik ilgisizliği sert sözlerle eleştirdi.
"Fındık sadece ürün değil, bu bölgenin alın teri"
Yavuz Aydın konuşmasında, fındığın ekonomik değerine ve Karadeniz’deki sosyal rolüne dikkat çekerek “Fındık sadece bir tarım ürünü değil, Türkiye’nin döviz kaynağı, Karadeniz’in alın teridir” dedi. Türkiye’nin dünya fındık pazarında belirleyici bir konumda olmasına karşın, üreticinin küresel tekelleşmeye ve yanlış politikaların kurbanı olduğunu vurguladı. Aydın, üretici lehine politikalar geliştirilmediği sürece Türkiye’nin bu stratejik üründeki avantajını kaybedeceğini belirtti.
“TMO üreticinin değil, piyasanın karşısında durdu”
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) alım-satım politikaları da eleştirilerin odağındaydı. Aydın, TMO’nun geçen yıl 130 TL’den aldığı fındığı, yıl içinde 125 TL’ye piyasaya sürdüğünü hatırlatarak bu durumun serbest piyasa koşullarında üretici aleyhine bir etki yarattığını söyledi. O dönemde don felaketi yaşandığını ve tüccar fiyatlarının 160 TL’ye kadar çıktığını belirten Aydın, “Bu uygulamanın izahı yoktur” diyerek TMO’nun şeffaflıktan uzak tavrını eleştirdi.
Rekolte oyunları ve şeffaflık eksikliği gündemde
Her sezon başında açıklanan rekolte tahminlerinin “şişirilmiş” olduğunu iddia eden Aydın, bu rakamların fiyatları aşağı çekmek için kullanıldığını ileri sürdü. Tahminlerin hangi yöntemle ve kim tarafından belirlendiğinin bilinmediğini belirterek, bu durumun ihracatçı lehine manipülasyon aracı haline geldiğini ifade etti. Aydın, şeffaf bir fiyat belirleme süreci oluşturulması gerektiğini dile getirdi.
“Meclis’te önergeye değil, önerge sahibine bakılıyor”
Yavuz Aydın, daha önce verdiği soru önergelerine yeterli yanıt alamadığını ya da geçiştirildiğini de dile getirdi. Bu durumun hem üreticiye hem de Meclis’e saygısızlık olduğunu söyleyen Aydın, “Milletin derdine değil, önergenin kimin tarafından verildiğine bakan bir anlayışla karşı karşıyayız” diyerek siyasi yaklaşımları eleştirdi.
Çözüm önerileri: Katma değerli ihracat ve yapısal reformlar
Aydın, konuşmasının sonunda çözüm önerilerini de sıraladı:
-
Fiyat belirleme süreçleri şeffaflaştırılmalı.
-
TMO’nun politikaları üretici lehine yeniden yapılandırılmalı.
-
Rekabet Kurumu tekelci yapılarla etkin mücadele etmeli.
-
Afet ve zararlılara karşı koruyucu kamu mekanizmaları kurulmalı.
-
Fındık işlenmiş, katma değerli ürün olarak ihraç edilmeli.
Aydın, “Fındıkta millî egemenliği kurmaya kararlıyız” diyerek tüm partileri önergeye destek vermeye çağırdı. Ancak Meclis’te yapılan oylamada, önerge AK Parti ve MHP’nin oylarıyla reddedildi.
Karadenizli üreticiler için önemli bir adım olması beklenen önergenin reddedilmesi, tartışmaları beraberinde getirirken; fındığın geleceği ve üretici sorunlarının nasıl çözüleceği sorusu bir kez daha gündemdeki yerini koruyor.
