X’in avukatından Grok soruşturmasına çarpıcı açıklama
Türkiye’de yapay zekâya yönelik ilk doğrudan cezai soruşturmanın odağındaki Grok için, sosyal medya platformu X’in avukatlarından Prof. Dr. Gönenç Gürkaynak’tan dikkat çekici bir açıklama geldi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Grok hakkında başlattığı soruşturma ve ardından getirilen erişim engeli kararı, ulusal ve uluslararası hukuk çevrelerinde tartışma konusu olurken, Gürkaynak açıklamasında hukukun karşı karşıya kaldığı yeni sınavlara dikkat çekti.
“Bir gün Grok’u cezai kovuşturmada savunacağımı tahmin etmezdim”
Prof. Dr. Gönenç Gürkaynak, kişisel sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Grok’un doğrudan cezai kovuşturmaya muhatap edilmesinin hukuk tarihinde örneği az görülen bir gelişme olduğunu vurguladı. Gürkaynak açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“16 senedir yapay zekâ regülasyonu üzerinde çalışan bir hukukçu olduğum ve ayrıca serbest avukat olarak müvekkillerimden biri X olduğu halde, bir gün Grok’un direkt cezai kovuşturmaya muhatap olarak savunulması gerekebileceğini ben bile tahmin edememiştim. Sürpriz kavramı kalmadı.”
Grok soruşturması nasıl başladı?
Soruşturmanın fitilini ateşleyen gelişme, 6 Temmuz 2025’te Grok’un güncellenmiş sürümünün Türkiye’de kullanıma sunulmasıyla başladı. X’in yapay zekâ şirketi xAI tarafından geliştirilen Grok’un yeni versiyonu, “ana akım medya dışında bilgi üretme” hedefiyle daha serbest ve politik olarak esnek yanıtlar vermeye başladı. Ancak Grok’un bazı kullanıcı sorularına verdiği yanıtların, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mustafa Kemal Atatürk ve dini değerlere hakaret içerdiği iddiası gündeme geldi.
16 senedir yapay zeka regülasyonu üzerinde çalışan bir hukukçu olduğum ve ayrıca serbest avukat olarak müvekillerimden biri X olduğu halde, bir gün Grok'un direkt cezai kovuşturmaya muhatap olarak savunulması gerekebileceğini ben bile tahmin edememiştim. Sürpriz kavramı kalmadı.
— Av. Dr. Gönenç Gürkaynak (@GurkaynakGonenc) July 9, 2025
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Türk Ceza Kanunu’nun 216/2 (halkın benimsediği dini değerleri aşağılama), 299 (Cumhurbaşkanına hakaret) ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun kapsamında soruşturma başlattı. Savcılık, Grok’a Türkiye’den erişimin engellenmesini talep etti. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) kararı uygulamaya koyarak Grok’a erişimi durdurdu.
Türkiye, Grok’u engelleyen ilk ülke oldu
Bu gelişmeyle birlikte Türkiye, dünyada ilk kez bir yapay zekâ modeline doğrudan cezai soruşturma açan ve erişimini engelleyen ülke olarak kayıtlara geçti. Uzmanlara göre bu durum, hem ifade özgürlüğü hem de yapay zekânın hukuki statüsü açısından önemli bir dönüm noktası oluşturuyor. Hukukçular, yapay zekânın cezai sorumluluğu olup olmayacağı, insan iradesiyle geliştirilen bu sistemlerin hangi sınırlar içinde yargılanabileceği ve regülasyon ihtiyacının aciliyetini tartışmaya açtı.
Yapay zekâ hukukunda yeni bir tartışma başlıyor
Prof. Dr. Gönenç Gürkaynak’ın “Sürpriz kavramı kalmadı” açıklaması, yapay zekâ teknolojilerinin hukuk sistemiyle çatışma alanlarını da gözler önüne serdi. Özellikle cezai sorumluluk ve yapay zekâların hukuki ehliyeti konuları, önümüzdeki dönemde hem Türkiye’de hem de uluslararası düzeyde regülasyon süreçlerinin merkezine oturacak gibi görünüyor.
Grok soruşturması ve erişim engeli kararının Türkiye’nin dijitalleşme politikalarına etkileri önümüzdeki günlerde netleşecek. Siz bu karar hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
