Türkiye’de son aylarda hızla tırmanan yumurta fiyatları, dar gelirli vatandaşların sofrasını doğrudan etkiliyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yumurta fiyatlarında son dokuz ayda yüzde 122 ila 140 arasında artış yaşandı. Mart ayında sadece bir aylık artış yüzde 8,6 olarak kaydedilirken, adet başı fiyat 7,25 TL’ye çıktı. Bu da 30’lu yumurta kolisinin raflarda ortalama 218 TL’ye kadar yükselmesine neden oldu.
Artışın başlıca sebepleri arasında, kuş gribi salgınının üretimi sınırlaması, yem fiyatlarındaki dövize bağlı yükseliş ve artan ihracat talebi yer alıyor. TÜİK verilerine göre, Ocak ayında yumurta üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında azaldı. Üç aylık toplam düşüş ise yüzde 8 olarak kayıtlara geçti.
Üretici fiyatlarında da ciddi sıçrama gözlemlendi. Geçen yıl 2,36 TL olan üretici fiyatı, bu yıl 5,05 TL’ye çıktı. Özellikle mısır ve soya fasulyesi gibi dışa bağımlı yem bileşenlerinde yaşanan yüzde 21’e varan maliyet artışı, bu sıçramada büyük rol oynadı.
Tarım yazarı Gazi Kutlu’ya göre, iç piyasadaki arz daralmasının bir diğer önemli sebebi ise ihracat. ABD’de kuş gribi nedeniyle yaşanan arz açığı, Türkiye’den yapılan yumurta ihracatını artırdı. Bu ihracat talebi, iç piyasada fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.
Kutlu, “Bu yaz iç tüketimdeki artış ve turizm sezonunun başlamasıyla yumurta fiyatlarında yeni bir sıçrama görebiliriz. Adet başına 10 TL’lik fiyatlar artık uzak bir ihtimal değil. Yumurtanın lüks bir gıda haline geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz” diyerek tüketicileri uyardı.
Uzmanlar, üretimin artırılması ve yem maliyetlerinin sübvanse edilmesi gibi destek mekanizmaları geliştirilmediği takdirde, temel gıda ürünlerinin erişilebilirliğinin daha da azalacağına dikkat çekiyor.
