Türkiye’de nakit para sisteminde önemli bir değişiklik daha gündemde. Artan enflasyon ve madeni para üretim maliyetlerinin yükselmesiyle birlikte, geçtiğimiz yıl 10 ve 25 kuruşluk madeni paraların basımını durduran Darphane, bu kez 50 kuruşluk paralar için benzer bir karar almaya hazırlanıyor. İddialara göre, 50 kuruş üretiminin ekonomik olmaktan çıkması nedeniyle bu paralar da yakın zamanda tedavülden kalkacak.
Üretim maliyeti 50 kuruşun çok üzerinde
Ekonomistler, 50 kuruşluk bir madeni paranın üretim maliyetinin 3 TL'yi geçtiğini belirtiyor. Benzer şekilde 1 TL’lik madeni para için harcanan tutar da 4,3 TL’ye ulaşmış durumda. Bu rakamlar, madeni paraların reel değerini yitirdiğini ve üretiminin kamu maliyesi açısından sürdürülemez hale geldiğini gösteriyor.
Darphane’nin geçtiğimiz yıl aynı gerekçeyle 10 ve 25 kuruşluk paraların üretimini durdurduğu biliniyor. Şimdi de 50 kuruşların sıradaki aday olması, nakit para sisteminde daha yüksek kupürlü madeni paraların dönemi başlayacak anlamına geliyor.
5 TL’lik madeni paralar yaygınlaşacak
50 kuruşluk madeni paraların basımının durdurulması, piyasada büyük ölçüde 1 TL ve üzerindeki madeni paraların kullanılmasına neden olacak. Bu kapsamda, geçtiğimiz yıl sınırlı sayıda piyasaya sürülen 5 TL’lik madeni paraların, ilerleyen dönemde daha yaygın biçimde dolaşıma sokulması planlanıyor.
Uzmanlar, bu gelişmenin yalnızca teknik bir dönüşüm olmadığını, aynı zamanda Türkiye’deki enflasyonun ve TL’nin reel değer kaybının bir yansıması olduğunu belirtiyor. Piyasada artık 1 TL'nin altında anlamlı bir satın alma gücü kalmadığı için, düşük kupürlü madeni paralar giderek işlevsiz hale geliyor.
Cüzdanlarda kalacak ama değer kazanabilir
50 kuruşluk madeni paralar tedavülden kaldırılmasa da, yeni basım yapılmaması nedeniyle zamanla piyasadaki varlıkları azalacak. Vatandaşlar ellerindeki mevcut 50 kuruşları kullanmaya devam edebilecek. Ancak dolaşımdaki miktar düştükçe, bu paralar günlük kullanımda daha az karşılaşılır hale gelecek.
Öte yandan, koleksiyonerler için bu gelişme farklı bir anlam taşıyor. Geçmişte basımı durdurulan madeni paraların yıllar içinde koleksiyon değeri kazandığı örnekler düşünüldüğünde, 50 kuruş da ileride benzer bir ilgi görebilir. Nadir paralar, zamanla maddi olmasa da simgesel bir değer taşıyabilir.
