İklim değişikliği ve artan hava sıcaklıkları, özellikle yaz aylarında sağlık risklerini ciddi şekilde artırıyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, aşırı sıcakların sadece günlük konforu değil, insan sağlığını da tehdit ettiğini vurgulayarak sıcak çarpmasının ölümcül sonuçlara yol açabileceğini söyledi. Özellikle yaşlılar, açık alanda çalışanlar ve kronik hastalıkları olan bireylerin dikkatli olması gerektiğini belirten Özkaya, alınabilecek önlemlerle bu risklerin büyük ölçüde azaltılabileceğini ifade etti.
Sıcak hava dalgaları ölümleri artırıyor
Prof. Dr. Özkaya, son yıllarda sıcak hava dalgalarının ölüm oranlarını önemli ölçüde artırdığına dikkat çekti. Dünya genelinde 2000-2019 yılları arasında her yıl yaklaşık 489 bin sıcağa bağlı ölüm meydana geldiğini belirten Özkaya, bu ölümlerin yüzde 45’inin Asya’da, yüzde 36’sının ise Avrupa’da gerçekleştiğini aktardı.
Özellikle 2022 yazında Avrupa’da yaşanan 61 bini aşkın sıcağa bağlı ölüm, sıcak hava dalgalarının etkisini bir kez daha ortaya koydu. 65 yaş üstü bireylerde bu oranların son 10 yılda yüzde 85 arttığı belirtilirken, açık havada çalışan işçiler, düşük gelir grubundaki bireyler ve kadınların sıcağa daha fazla maruz kaldığı ifade edildi.
Sıcak çarpmasına karşı hayati önlemler
Sıcak çarpmasının yüksek ölüm riski taşıyan bir tıbbi acil durum olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özkaya, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu:
-
Günün en sıcak saatlerinde (11.00-16.00 arası) dışarı çıkmaktan kaçının.
-
Gölgede kalın ve mümkünse gün içinde serin bir yerde 2-3 saat geçirin.
-
Yalnız yüzmeyin, boğulma riskine karşı dikkatli olun.
-
Resmi sıcaklık uyarılarını düzenli olarak takip edin.
-
Su tüketimini artırın: Günde en az 2-3 litre su için.
Bu önlemler hem sıcak çarpması hem de sıcaklığa bağlı diğer sağlık sorunlarının önüne geçilmesini sağlıyor.
Evinizi serin tutmanın yolları
Aşırı sıcaklarla başa çıkmanın bir diğer yolu da yaşam alanlarını serin tutmak. Prof. Dr. Özkaya’nın önerileri şu şekilde sıralanıyor:
-
Gece saatlerinde dış hava sıcaklığı düşükse pencereleri açarak evi serinletin.
-
Gündüz saatlerinde ise pencereleri kapalı tutun, panjur veya perdelerle güneş ışığını engelleyin.
-
Elektrikli cihazları mümkün olduğunca az kullanın.
-
Vantilatörleri yalnızca hava sıcaklığı 40°C’nin altında olduğunda kullanın.
-
Klima kullanıyorsanız termostatı 27°C’ye ayarlayın ve fan desteğiyle serinliği artırın.
-
Serin duş alın, cildi nemli tutmak için ıslak havlu veya sprey kullanın.
-
Hafif, açık renkli ve bol kıyafetler tercih edin.
Evdeki sıcaklığı kontrol altında tutmak, özellikle yaşlılar ve çocuklar için büyük önem taşıyor.
Bebekleri ve çocukları korumak için ekstra özen gösterin
Prof. Dr. Özkaya, bebekler ve küçük çocukların aşırı sıcaklardan daha fazla etkilendiğini belirterek şu uyarılarda bulundu:
-
Çocukları ve hayvanları park halindeki araçlarda asla bırakmayın.
-
Bebek arabalarını örtmeyin; bu sıcaklığı artırır. Bunun yerine ıslak ve ince bez kullanarak serinletin.
-
Çocuklara geniş kenarlı şapkalar, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanın.
-
Hafif ve bol kıyafetler tercih edin.
-
Gün içinde mümkünse gölgede kalın veya kapalı, serin ortamlarda vakit geçirin.
Ayrıca çevredeki yalnız yaşayan, hasta veya yaşlı bireylerle düzenli iletişimde kalmak da büyük önem taşıyor.
