Kamuoyunda “vatandaşlık maaşı” olarak bilinen sosyal destek modeliyle ilgili yeni açıklamalar geldi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, uzun süredir üzerinde çalışılan Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi’nin gelecek yıl pilot olarak hayata geçirileceğini söyledi. Yeni sistemin, sosyal yardımları tek çatı altında toplayarak aile bazlı ve ihtiyaç odaklı bir yapı kurmayı hedeflediği ifade edildi.
“Vatandaşlık maaşı” olarak bilinen destek modeli 2026’da başlıyor
Cevdet Yılmaz’ın verdiği bilgilere göre, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi 2026 yılında birkaç pilot ilde başlatılacak. 2027 yılı itibarıyla ise ülke genelinde uygulanması hedefleniyor. Sistem, özellikle düşük gelirli haneleri kapsayacak şekilde tasarlanıyor ve mevcut sosyal yardımlarla entegre edilecek.
Yılmaz, konuşmasında sistemin yalnızca maddi destek sağlamayı değil, aile yapısını güçlendirmeyi de amaçladığını vurguladı. Çalışmanın, büyükşehirlerdeki yaşam koşulları, yaşlılar ve emekliler gibi çeşitli toplumsal grupların farklı ihtiyaçları gözetilerek şekillendirildiği belirtildi.
Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi nedir?
Yeni sistemin en dikkat çeken özelliği, hane gelirine göre tamamlayıcı ödeme yapılması. Yani ailenin toplam geliri belirli bir eşik değerin altındaysa, aradaki fark devlet tarafından karşılanacak. Bu model, bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan vatandaşlık geliri benzeri bir yapı sunuyor.
Sistemin temel hedefleri şu şekilde özetlenebilir:
-
Aile odaklı bir sosyal yardım mekanizması kurulması
-
Mevcut yardımların sadeleştirilmesi ve birleştirilmesi
-
Dijital altyapı ile gelir takibinin şeffaf hale getirilmesi
-
Yoksulluk sınırının altındaki hanelerin desteklenmesi
Uygulama hayata geçtiğinde, başvuru süreçlerinin e-Devlet üzerinden yürütülmesi ve gelir tespiti için Gelir İdaresi Başkanlığı verilerinin kullanılması planlanıyor.
Kimler vatandaşlık maaşı alabilecek?
Henüz detaylar açıklanmış değil, ancak sistemin odak noktasının düzenli geliri olmayan, yoksulluk riski taşıyan ve sosyal yardım alan haneler olacağı belirtiliyor. İlk etapta hâlihazırda sosyal yardım alan vatandaşların sisteme entegre edilmesi, daha sonra kapsamın genişletilmesi öngörülüyor.
Öne çıkan kriterler arasında şunların yer alması bekleniyor:
-
Hane içi kişi başı gelir düzeyinin belirli bir eşik altında olması
-
Sosyal hizmet kurumlarından yardım alan bireylerin bulunması
-
Engelli, yaşlı veya çocuklu aileler gibi kırılgan gruplar
-
İşsiz bireylerin bulunduğu haneler
2027’de tüm Türkiye’ye yayılacak
Yılmaz’ın açıklamasına göre, pilot uygulamadan elde edilecek veriler doğrultusunda sistemin teknik altyapısı ve mevzuatı güçlendirilecek. Ardından 2027 yılı itibarıyla ülke genelinde tam kapsamlı olarak hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Bu kapsamda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve ilgili diğer kurumlarla koordinasyon içinde çalışmaların sürdüğü kaydedildi. Sistem, aynı zamanda sosyal yardım alan vatandaşların istihdamla bağının korunmasını da amaçlayacak şekilde esnek modeller içerecek.
