Doğu Karadeniz'de ayılar var.
En son Bayburt'ta bir ayı vatandaşın arı kovanlarına zarar vermiş ki evcil hayvanlara da zarar verebiliyorlar.
Ve ülkemizde ayı saldırıları sonucu hayatını kaybedenler de, var.
İlginç olan ayı saldırısından dolayı ölüm olsa da bizim yetkililerden pek bir hareket olmuyor.
Finlandiya’da böyle vatandaşı yaralayıcı veya ölümlü bir ayı saldırısı olsa ne olurdu?
Öncelikle şunun cevabını verelim; Bayburt'taki gibi vatandaşın kovanlarına zarar veren ayı Finlandiya'da olsa ne olurdu?
Av sezonu olmadığından özel izinle, bulunup vurulması kararı çıkardı.
Devlet, ayısına sahip çıkacak.
Temmuz 2009'da Finlandiya'nın doğusunda Lappeenranta şehrinde ormanda yürüyüş yapan 40 yaşındaki kadına saldıran dişi ayı, polis ve tüm resmi güçlerin takibi sonucunda bulunup, vurularak öldürüldü . Ve dişi ayının 6 aylık küçük iki yavrusu da öldürüldü (Video: http://www.iltalehti.fi/nettitv/?7397028 ).
“Yavruları niçin öldürdünüz?” diye soranlara yetkililerin cevabı ise ilginçti: “Anasız doğada yaşayamazlardı, ölürlerdi!”
İçiniz cızlıyor ama Finlandiya’da kanunen bir insana saldıran her canlı ölmeye mahkûm.
Önce insan!
Ayının kadına saldırması yavrularını korumak maksatlı. Kadını azıcık yaralamış. Ondan sonra tüm yetkililer seferber olup, ayıyı ve yavrularını öldürdüler.
Türkiye'de de insanlara saldıran ve insan öldüren ayılar oluyor. Vatandaş ayı peşinde. Öldürse cezası da var!Bizim yetkililer bu konuda bilinçsizler. Doğayı koruyorlarmış ama doğadaki insanı kim koruyacak?
Finli, eğer ayı bir kez insana saldırmışsa, yeniden saldırır, bunu alışkanlık edinir diyerek vatandaşının hayatını riske atmıyor ve saldıranı hemen tüm imkanlarını seferber ederek bulup, öldürüyor. Kovana ve çiftcilere zarar verenleri de.
Kanunları böyle emrediyor ve özellikle polise vurma yetkisi verilmiş.
Bu sabıklalı ayıları arama işinde, polis, asker ve avcılar hep beraber hareket edebiliyorlar.
5 milyon 500 bin nüfusa sahip Finlandiya'nın yüzölçümü 338 bin km2 ve ormanlarla kaplı.
Finlandiya'da yaklaşık 1800 ayı yaşıyor.
Finlandiya’da devletin verdiği av izniyle yılda yaklaşık 120 ayı avlanıp, ayıların sayısı da kontrol ediliyor ki bu avlanılan ayı sayısının yılda 250'ye çıktığı da, oluyor.
Bu yıl 20 Ağustos 31 Ekim tarihleri arasında belirlenen sayıda ayı avı izni var.
Ayı sayısının kontrölü gibi aynı şekilde toplamda 150 kurdun ve 400 vaşağın yaşadığı Finlandiya'da bunların sayısı da kontrol altında ve devletin her yıl belirlediği sayıda avlanılıyorlar. Bunların toplam sayısının en az yüzde 10'u izinle her yıl avlanılıyor.
Erkekleri 600 kilo kadar olabilen Kanada geyiği (Sığın geyiği) gibi ormanlarda yaşayan yabani hayvanların sayısı da kontrol altında ki bu geyiğin avlanılması için her yıl 40 bin adet av izni var. Bazan bu sayı 55 bine de çıkabiliyor.
Özellikle ayı, kurt ve vaşak gibi yabani hayvanları avı için Avrupa Birliği (AB) Finlandiya'ya uyarı yapıyor ama Fince tabirle “Her ülkenin kendi yöntemi var!”
Yabani hayat kontrol altında.
Ülkemizde pek eğitimi verilmez ki özellikle orman köylüleri için çok önemli olan ayı saldırılarından korunma yöntemleri hakkında derlediğim bilgileri de sunayım;
Ayı saldırılarından korunma yöntemleri:
- Eğer ormanda yürüyorsanız, üzerinizde metal birşeyler olsun ki bunlar sesler çıkarsın. Sesi duyan ayı, insan onu görmeden sessizce uzaklaşıyor. Yani, ayıya bir insanın yaklaştığını hissettirecek sesleri çıkartacaksınız.
- Ayı gördüğünüzde kesinlikle ona hiçbirşey fırtlatmayın.
- Ayı görünce, bir adımınız geride olacak şekilde yalandan korkmuyormuş numarası da yapabilirsiniz ve bağırabildiğiniz kadar bağırın ki bu ona meydan okumadır. Sizden uzaklaşabilir.
- Eğer ayı size saldırıya geçtiyse, o size doğru koşarken elbiselerinizi teker teker çıkarıp atarak, kaçın. Böylece zaman kazanırsınız. Çünkü, ayı her elbise parçasını alıp koklayarak, inceleyerek zaman kaybediyor. Bu size kaçmanız için zaman kazandırır.
- Kaçarken baktınız sizi yakalayacak; o zaman yere yüzüstü yatın, ellerinizi başınıza koyun ve kıpırdamadan ölü numarası yapın. Bu son şansınız.
Ayıların yoğun olarak yaşadıkları yörelerimizde, ayılar hakkında vatandaşlarımıza böyle bilgiler de öğretilmelidir.
Özellikle dişi ayılar, yanlarında yavruları olduğunda, analık içgüsüyle daha da saldırgan olabiliyorlar.
Tabii bir de insanın hemen ayı görünce yerden bir taş veya odun alıp, ayıyı kaçırtmak için ona doğru atma alışkanlığı da olunca, ayı saldırısı kaçınılmaz!
Son olarak yaban hayatı ile ilgilenen bilim adamlarımıza bir soru; Türkiye'deki ayı, kurt, vaşak, çakal, tilki vb. Yaban hayvanlarının sayısı hakkında rakamlar mevcut mu?
Kalın sağlıcakla,
Yakup Yılmaz, Helsinki
