Doğu Karadeniz’in 2025 yılı ihracat performansı, alarm veriyor. Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerini kapsayan bölgeden Ocak–Ağustos döneminde toplam 1 milyar 18 milyon 904 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Ancak önceki yılın aynı dönemine kıyasla üç ilde dikkat çekici oranlarda düşüş yaşandı. Sadece Gümüşhane ihracatını artırırken, Trabzon, Rize ve Artvin’de gerileme gözlemlendi. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Başkanı Saffet Kalyoncu, yaşanan bu düşüşü, yapısal sorunlar ve yetersiz teşvik politikalarıyla açıkladı.
Üç ilde gerileme, bir ilde artış
2025 yılı ilk 8 ayında Trabzon'dan 781 milyon 78 bin dolar, Rize'den 132 milyon 905 bin dolar, Gümüşhane'den 58 milyon 324 bin dolar ve Artvin'den 46 milyon 596 bin dolar tutarında ihracat yapıldı. Gümüşhane, bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını %31 artırmayı başarırken; Trabzon %6, Rize %19 ve Artvin %16 oranında düşüş yaşadı. Bölge toplamında ise ihracat rakamlarında dikkat çekici bir yavaşlama gözlemlendi.
"Üretim maliyetleri ve teşvik yetersizliği krizi büyütüyor"
Bölgedeki ihracat düşüşünü değerlendiren DKİB Başkanı Saffet Kalyoncu, artan üretim maliyetlerinin ve ulaşımda yaşanan yapısal sorunların firmaların uluslararası rekabette geri düşmesine neden olduğunu söyledi. Kalyoncu, özellikle Trabzon’un hâlen 3. bölge teşvik sisteminde yer almasının, yatırım cazibesini azalttığını vurguladı.
“Teşviklerdeki yetersizlik, yeni yatırımları caydırıyor, mevcut yatırımların ise sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Firmalar, bu nedenle yatırım planlarını başka illere ya da yurt dışına kaydırmak zorunda kalıyor. Bu durum ihracat potansiyelimizi ciddi şekilde zayıflatıyor.”
"Trabzon, 5. bölge statüsüne alınmalı"
Kalyoncu, Trabzon’un yatırım teşvik sisteminde 5. bölgeye alınması ya da Cazibe Merkezleri Programı’na dahil edilmesi gerektiğini ifade ederek, sürdürülebilir ihracat için acil adım atılması çağrısında bulundu.
“Bölge ihracatı artık çok belirgin şekilde S.O.S veriyor. Bu tabloyu sadece geçici bir dalgalanma olarak görmemek gerekir. Yapısal dönüşüm ve doğru teşvik politikaları şart. Yetkililerin artık bu çığlığa kulak vermesi gerekiyor.”
