1915-1917 yılları arasında, Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşına katılması anısına yaptırılan, halen suyu akan ve sıvası ve taş işlemeleri dökülmeye başlayan ecdat mirası tarihi çeşme ilgi beklerken, asırlık çeşmenin yetkililerce kafese alınarak korunması isteniyor.
Bu kadar ilgisizlik ve ihmal karşısında ayakta kalmayı başaran çeşme gelip geçenlerin dikkatini dahi çekmezken duyarlı vatandaşlar, “Bizim ecdadımıza olan bakışımız işte bu kadar. Tarihimize ve ecdadımızın mirasına sahip çıkalım. Tarihi çeşmenin bu hale gelmesi bizleri çok üzüyor. İlgililer bu ilgisizliğe bir sonversin ve çeşme yeniden restore edilerek hak ettiği değere kavuşturulsun” ifadeleri ile tepkilerini dile getiriyor.
Çeşmenin Tarihi Gümüşhane Daltaban Çeşmesi’nin doğu cephesindeki kitabesinden öğrenildiğine göre Sultan Mehmet Reşat tarafından 1. Dünya Savaşı sırasında ilan edilen Cihat nedeniyle yaptırılmıştır. Çeşme sekizgen mermer kaide üzerine dört cepheli, üç bölümlü olarak anıtsal biçimde yapılmıştır. Köfeki taşından yapılan çeşmenin musluklarının bulunduğu bölümler birer metre uzunluğunda dört kare cepheden meydana gelmiştir. Bunların her birinde yaprak motifleri arasına birer musluk yerleştirilmiştir. Çeşmenin ikinci katı bu kez 70 cm. boyunda dört kare cepheden oluşturulmuştur. Ayrıca doğu, kuzey ve güney cephelerine madalyonlar içerinse mermer kitabeler yerleştirilmiştir. Batı cephesi boş bırakılmıştır. Çeşmenin üçüncü bölümü yedi cepheli bir sütun şeklinde olup, iki bölümün ortasından yükselmektedir.
