Yüksek Dağlarda Saklı Stratejik Kaynak
Doğu Karadeniz’in zengin doğası ve yüksek rakımlı dağları, yalnızca görsel bir şölen sunmuyor; aynı zamanda nadir ve stratejik doğal kaynakları da barındırıyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatma Gültekin, bölgedeki kar ve buz kütlelerinde ‘ağır su’ izlerine rastlandığını ve bu durumun nükleer enerji açısından büyük önem taşıdığını belirtti.
Ağır Su Nedir? Nerede Bulunur?
Ağır su, normal sudaki hidrojenin döteryum (hidrojenin ağır izotopu) ile yer değiştirmesi sonucu oluşuyor. Doğada az miktarda bulunan bu su türü; nükleer reaktörler, sağlık sektörü ve ileri teknoloji alanlarında kullanılıyor.
Tatlı su kaynaklarında oldukça nadir bulunan ağır suya, üst üste yıllar boyunca biriken ve çözülmemiş kar ile buz kütlelerinde daha sık rastlanabiliyor.
Kaçkar Dağları’na Bilimsel Mercek
Prof. Dr. Gültekin, Rize’deki Kaçkar Dağları'nın bu konuda büyük bir potansiyel taşıdığına dikkat çekerek şunları söyledi:
"Kaçkarlar yılın büyük bir bölümünü karla kaplı geçiriyor. Üst üste biriken, uzun süre çözülmeyen kar ve buz kütleleri, ağır suyun birikimi için uygun ortamlar oluşturuyor. Bu kaynaklardan boşalan suların ağır su içeriği araştırılmalı ve stratejik olarak değerlendirilmelidir."
Henüz bu bölgelerde ağır su üzerine sistematik araştırmalar yapılmadığını belirten Gültekin, yer altına karışan bu suların bölge akarsularına karışarak potansiyel değerini yitirmemesi gerektiğini ifade etti.
Sağlık ve Enerji İçin Değerli
Ağır suyun içilmesinde bir sakınca bulunmadığını belirten Gültekin, buna rağmen bu suyun öncelikle stratejik alanlarda değerlendirilmesinin çok daha önemli olduğunu vurguladı:
"Ağır su çeşitli işlemlerden geçirilerek nükleer santrallerde, bazı tıbbi cihazlarda, hatta diş hekimliği gibi özel alanlarda kullanılmaktadır. Türkiye’de bu alanda kaynak geliştirmek, dışa bağımlılığı azaltmak açısından çok değerlidir."
Potansiyel Kaynaklar Araştırılmalı
Uzmanlar, Doğu Karadeniz'deki yüksek dağlık bölgelerdeki kar ve buzulların ağır su üretimi açısından araştırılması gerektiğini savunuyor.
Uzun yıllar boyunca erişilemeyen bu alanlarda doğal süreçlerle oluşan ağır sular, Türkiye’nin yerli ve sürdürülebilir kaynakları arasında değerlendirilebilir.
