Trabzon’un Ortahisar ilçesi Pazarkapı Mahallesi’nde yürütülen kazılarda, Roma İmparatoru Hadrianus dönemine ait olduğu düşünülen bir rıhtım ve tarihi sur kalıntıları gün yüzüne çıktı. Kazı alanında elde edilen bulgular, Trabzon’un tarihi İpek Yolu üzerindeki stratejik liman kenti kimliğini bir kez daha ortaya koydu.
Konunun uzmanı Prof. Dr. Coşkun Erüz, bu alanda tarihi bir fırsat doğduğunu vurgulayarak arkeopark çağrısında bulundu.
2000 Yıllık Rıhtım, Kazılarla Ortaya Çıktı
Pazarkapı’da yıkılan eski Kadınlar Hali Pazarı’nın altında yapılan kazılarda, Roma dönemine ait rıhtım yapısı ve savunma hendeği ile anıtsal kapı kalıntıları ortaya çıkarıldı. Yapıların Roma dönemine ait olduğu uzmanlar tarafından tescillenirken, söz konusu rıhtımın M.S. 120’li yıllarda inşa edildiği tahmin ediliyor. Bu alan, Trabzon’un antik liman surlarının doğu cephesine denk geliyor.
"Trabzon, İpek Yolu'nun Denize Açılan Kapısıydı"
Trabzon Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Prof. Dr. Coşkun Erüz, buluntuların büyük önem taşıdığını belirtti. Erüz, “Bu rıhtım, Çin'den gelen tarihi İpek Yolu’nun Roma’ya ve Karadeniz’e açılan deniz kapısıydı. Trabzon, 2500 yıllık geçmişiyle bu yolun en stratejik duraklarından biri” dedi.
Alanda yalnızca rıhtım değil, antik surlar, hendeğin taş duvarları ve liman yapıları da belirlendi. 1970’lerde üzeri doldurulan bu alan, uzun süre şehir çöplüğü olarak kullanıldı. Ancak kazılar sayesinde antik yapılar yeniden görünür hale geldi.
“Alan Arkeopark Olarak Turizme Kazandırılmalı”
Prof. Dr. Erüz, kazı yapılan alanın yalnızca arkeolojik değil, kültürel ve turistik bir değer taşıdığını belirtti:
“Bu alan camla kapatılarak, içine Roma dönemine ait bir kayık yerleştirilebilir. Şeffaf malzeme kullanılarak anıtsal kapı yeniden betimlenmeli. Böylece Pazarkapı, Trabzon’un tarihine yakışır bir açık hava müzesi haline gelir.”
Erüz ayrıca Tabakhane Deresi vadisi boyunca da jeoradar çalışmaları ve kazılarla kalan yapılar gün yüzüne çıkarılıp arkeopark bütünlüğü sağlanmalı çağrısı yaptı. Bu sayede Trabzon, dünya kültür turizminde hak ettiği yeri alabilir.
Trabzon’un Marka Değeri İçin Büyük Fırsat
Trabzon’un kültürel geçmişine dair birçok yapının yok edildiğini belirten Erüz, “Koruma bilinci geçmişte eksikti. Ancak bu yapıların yeniden gün yüzüne çıkmasıyla birlikte Trabzon dünya turizmine açılan kültürel bir kapı olabilir. Bu sadece bir şehir için değil, Türkiye’nin kültürel markalaşması için de önemli bir adımdır” dedi.
Yapılan kazılar ve Prof. Dr. Erüz’ün çağrısıyla birlikte Trabzon’un binlerce yıllık liman geçmişi, günümüz turizmi ve kültürel miras yönetimi için yepyeni bir sayfa aralıyor. Yetkililerin bu alanı koruyarak arkeopark projesine dönüştürmesi, tarihseverlerin ve şehir halkının ortak beklentisi.
