Gözlük değil, döviz gidiyor
Türkiye’nin güneş gözlüğü ithalatı her geçen yıl artarken, 2024’ün ilk dört ayında yaşanan rakamlar dışa bağımlılığın boyutunu gözler önüne serdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ocak-Nisan döneminde yaklaşık 3 milyon adet güneş gözlüğü ithal edildi. Bu ürünler için toplamda 103 milyon 135 bin dolar ödendi.
En fazla ithalat, uygun fiyatlı ürünlerin yoğunlukta olduğu Çin ve lüks segmentte yer alan İtalya üzerinden yapıldı. Sektörde İtalyan markalar hâlâ prestijli tercihler arasında yer alırken, Çin menşeli ürünler fiyat avantajıyla pazarda geniş yer buluyor.
Geçen yılın rakamları da dikkat çekiciydi
2023 yılında toplamda 6 milyonun üzerinde güneş gözlüğü ithal edilmiş, bu ithalatın maliyeti ise 194 milyon doları bulmuştu. Bu veriler, sadece yaz sezonuna özel bir tüketim değil, yıl boyuna yayılan güçlü bir talebin de göstergesi.
İthal edilen ürünlerin önemli bir bölümü moda, sağlık ve fonksiyonel ihtiyaçları bir arada karşılamaya yönelik. Ancak bu talebin büyük ölçüde yurt dışından karşılanması, cari açığa katkı sunan kalemlerden biri hâline geliyor.
Uzmanlar uyarıyor: Yerli üretim sınırlı kalıyor
Gözlük sektöründe yerli üretimin hâlâ sınırlı olduğunu vurgulayan uzmanlar, artan kur maliyetleri ve ithalata olan bağımlılığın uzun vadede sürdürülebilir olmadığını belirtiyor. Yerli markaların üretim kapasitesinin artırılması, tasarım ve Ar-Ge yatırımlarıyla desteklenmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
Özellikle UV koruma kalitesi, cam teknolojisi ve tasarımda uluslararası rekabetin gerisinde kalmamak için Türkiye’de üretim yapan firmaların desteklenmesi öneriliyor. Ayrıca sektör temsilcileri, katma değeri yüksek, ihracata uygun ürünlerin geliştirilmesinin döviz dengesine olumlu katkı sağlayabileceğini savunuyor.
Tüketici tercihi: Moda mı, fonksiyon mu?
Güneş gözlüğü sadece güneşten korunmak için değil, aynı zamanda bir moda unsuru olarak da görülüyor. Bu da tüketicilerin markalı ürünlere olan eğilimini artırıyor. Özellikle sosyal medyada etkili olan trendler, her sezon yeni tasarımların pazara girmesine neden oluyor.
Çin’den gelen uygun fiyatlı modeller geniş kitlelere hitap ederken, İtalya gibi ülkelerden gelen tasarım gözlükler ise genellikle üst gelir grubuna hitap ediyor. Bu da ithalatın hem adet hem de değer bazında artmasına neden oluyor.
