ÇAYKUR’DAN NET FİYAT: DESTEKLEME KALKTI
Tarım ve Orman Bakanlığı, 13 Mayıs 2025’te yaptığı açıklamayla 2025 yılı yaş çay alım fiyatını 25,44 TL olarak belirledi. Bu fiyat, destekleme primi olmaksızın üreticiye doğrudan ödenecek. Geçtiğimiz yıl 17 TL taban fiyat + 2 TL destekleme uygulanmışken, bu yıl 25,44 TL yalnızca ana fiyatı temsil ediyor. Böylece desteklemesiz ödeme sistemiyle birlikte üreticiye yansıyan kazanç yeniden hesaplanmış oldu.
ÖZEL SEKTÖRDE DİP FİYATLAR: 21 TL’YE KADAR DÜŞÜŞ
Doğu Karadeniz’in çay üretim merkezlerinde özel sektör, ÇAYKUR’un alım fiyatının altında hareket ediyor. Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde özel sektör alım fiyatları ortalama 21,44 TL ile 25,10 TL arasında değişiyor. İşte illere göre güncel fiyat aralığı:
| İl | ÇAYKUR Fiyatı (TL/kg) | Özel Sektör Fiyatı (TL/kg) |
|---|---|---|
| Rize | 25,44 | 21,44 – 24,50 |
| Trabzon | 25,44 | 23,00 – 24,80 |
| Artvin | 25,44 | 23,50 – 24,90 |
| Giresun | 25,44 | 23,30 – 25,10 |
ÜRETİCİ TEPKİLİ: MALİYETİN ALTINDA SATIŞ OLMAZ
Çay üretim maliyetinin kilogram başına yaklaşık 25 TL olduğu belirtiliyor. Özel sektörün teklif ettiği fiyatlar bu rakamın dahi altına düşüyor. Üreticiler, böyle bir ortamda zararına üretim yapmak istemiyor. Bazı çiftçiler ürünlerini bekletme kararı alırken, bazıları ise kamu otoritelerinden fiyat düzenlemesi talep ediyor.
ÇİFTÇİ NE İSTİYOR? EŞİTLİK VE GÜVENCE
Bölgedeki üreticiler, devletin sunduğu fiyatın özel sektörce de bir taban olarak kabul edilmesini ve rekabetin adil şartlarda yapılmasını istiyor. Destekleme priminin kaldırılması, ÇAYKUR fiyatını cazip kılsa da özel sektörün aynı hassasiyeti göstermemesi üreticinin tepkisini artırıyor.
SİYASİLER VE BİRLİKLER DEVREDE: MART AYINA DİKKAT
Üretici birlikleri, ziraat odaları ve yerel temsilciler bu fiyat farklarını TBMM’ye taşıdı. Özellikle 2025’in ilk çeyreğinde yeni bir düzenleme ya da geçici destek ödemesi yapılması bekleniyor. Mart ayında atılacak adımlar, çay sektöründe dengeyi yeniden kurabilir.
GENEL DEĞERLENDİRME: KRİTİK EŞİKTEYİZ
ÇAYKUR fiyatıyla üreticiye güven verirken, özel sektörün tutumu çay tarımının geleceğini tehdit ediyor. Devletin müdahalesi ve fiyat politikasında yeniden düzenleme yapılması şart görünüyor. Üretici “Bekleyiş sürüyor ama sabrımız sınırlı” diyor.
