Denetim Firmalarına Radikal Sorumluluk
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımladığı yeni yönetmelik, yapı denetim sisteminde köklü değişiklikler getiriyor. Yeni düzenlemeye göre, yapı kullanma izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılan binalar nedeniyle yapı denetim firmalarının faaliyet izni iptal edilecek ve teminatlarına el konulacak. Aynı yaptırım, inşaat sürecinde komşu yapılara zarar verilmesi halinde de geçerli olacak.
İnşaata Başlamayana Sözleşme Hakkı Yok
Daha önce 6 ay olan inşaat başlama süresi, yönetmelikle 3 aya indirildi. Bu sürede temele ilk kazma vurulmazsa, denetim firmaları sözleşmeleri tek taraflı olarak feshedebilecek. Ayrıca, kalıp, donatı ya da beton dökümü gibi hayati inşaat aşamalarında görevini yerine getirmeyen firmalar için de sözleşme feshi mümkün hale gelecek.
500 Metrekare Altı Projelere Esneklik Tanındı
Küçük çaplı inşaat projeleri için daha serbest bir denetim modeli benimsendi. 500 metrekare ve altındaki yapılar, Bakanlığın Elektronik Dağıtım Sistemi dışında tutulacak. Böylece yapı sahipleri, denetim firmasını kendi seçebilecek ve hizmet bedelini yüzde 1,75 ile 3,5 arasında pazarlıkla belirleyebilecek.
Yeni Elektronik Atama Modeli Geliyor
45 ve üzeri denetim firmasının bulunduğu illerde, sistem başlangıçta bir firma önerirken, vatandaş 3 gün içinde anlaşma sağlamazsa ikinci bir firma devreye alınacak. Bu sayede hem işlemler hızlanacak hem de firma seçme özgürlüğü korunmuş olacak.
Teminatlar Artık Enflasyona Göre Güncellenecek
2026 itibarıyla denetim firmalarının verdiği teminatlar, TÜFE ve ÜFE ortalamasıyla yeniden hesaplanacak. Bu sayede teminat sistemi ekonomik dalgalanmalara karşı daha istikrarlı hale gelecek.
Yıkım Tanımı Netleştirildi: Artık Açıkça Sorumlular Belirlenebilecek
Yeni yönetmelik kapsamında, yapıların “fiilen yıkılması” veya “yıkımı gerektirecek ölçüde zarar görmesi” durumlarında, artık onarılamaz hasar tanımı netleşmiş oldu. Böylece hukuki süreçlerde denetim sorumluluğunun belirlenmesi daha kesin hale geldi.
