Gelir beyanları mercek altında: Hükümet kayıt dışı ekonomiye savaş açtı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede yeni bir dönemin sinyalini verdi. Kanal 7 ekranlarında katıldığı programda konuşan Şimşek, bazı meslek gruplarının beyan ettiği gelirlerin gerçeği yansıtmadığını belirtti. Özellikle restoran, kuaför ve minibüsçü gibi hizmet sektörlerinde açıklanan ortalama gelir rakamlarının, faaliyet gösterilen bölge ve potansiyel kazançla örtüşmediğini vurgulayan Bakan, yapay zeka destekli yeni denetim mekanizmalarının devreye gireceğini açıkladı. Şimşek, "2023’e göre artış var ama hâlâ sembolik düzeydeyiz" diyerek mücadelenin dozunun artacağını ifade etti.
Bazı meslek gruplarında gelir beyanları şaşırttı
Bakan Şimşek'in paylaştığı 2024 verileri, bazı meslek gruplarının gelir beyanlarının dikkat çekici derecede düşük olduğunu ortaya koydu. Örneğin büyük şehirlerde ve turistik bölgelerde faaliyet gösteren restoranların ayda yalnızca 20 bin 329 TL brüt gelir beyan etmesi, bakanlık tarafından kabul edilemez bulundu.
Diğer meslek gruplarında da durum benzer. Kadın kuaförlerinin 4 bin 729 TL, erkek kuaförlerinin ise sadece 3 bin 633 TL beyan etmesi, kayıt dışılığın yaygınlığını gözler önüne seriyor. Taksiciler için bu rakam 12 bin 961 TL iken, minibüsçülerde 8 bin 954 TL olarak bildirildi.
Buna karşılık, aktör ve dublörlerin ortalama 157 bin TL, müzisyenlerin 136 bin TL gibi daha yüksek rakamlar beyan etmesi, gelir dağılımındaki uçurumun yanı sıra bazı sektörlerdeki uyum sorunlarına da işaret ediyor.
Denetimler sıklaşacak, yapay zeka devreye girecek
Bakan Şimşek, sadece geleneksel denetim yöntemlerinin artık yeterli olmadığını belirtti. Gelir İdaresi bünyesinde yapay zeka algoritmalarıyla desteklenen yeni bir yapılanmaya gidileceğini açıklayan Şimşek, teknolojinin tüm imkanlarının devreye alınacağını duyurdu.
"Uyum süreçlerini güçlendireceğiz" diyen Şimşek, gelir beyanlarının dijital olarak analiz edileceği, sektör ortalamalarının dikkate alınacağı ve riskli gruplara özel denetimlerin artırılacağını belirtti. Bu sayede yalnızca vergi kaçağının önlenmesi değil, aynı zamanda kayıt dışı istihdamın da azaltılması hedefleniyor.
Şeffaflık vurgusu ve toplum desteği çağrısı
Hazine ve Maliye Bakanı’nın açıklamaları, kayıt dışılıkla mücadelede hem teknolojik dönüşümün hem de toplumsal desteğin önemini bir kez daha gündeme taşıdı. Vergi adaletinin sağlanabilmesi ve kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından şeffaf beyanların teşvik edilmesi gerektiğini vurgulayan Şimşek, vatandaşları da bu sürece katkı sunmaya çağırdı.
