Pandemi nedeniyle iki yıldır kapanan turizm sezonu bu sene salgının seyrinin azalmasıyla normale dönerken sektör de yoğunluk yaşanmaya başlandı. Ortadoğu ülkelerinin ilgi odağı olan Trabzon, son yılların en yoğun turizm sezonunu yaşıyor. Doğası ve güzellikleriyle ziyarete gelenleri kendisine hayran bırakan Uzungöl, başta Ortadoğu’dan gelen turistler olmak üzere binlerce misafire ev sahipliği yapıyor. Uzungöl doğal güzellikleri kadar yaz aylarında yaşanan yoğunluğu ve fiyatların yüksek oluşu ile de sıkça gündeme geliyor. Bizler de Uzungöl’e giderek oradaki turistlerle, işletmecilerle ve hizmet sektöründe çalışanlarla konuştuk. Görüşlerini aldık.
TRABZON’DA OLMAKTAN KEYİF ALIYORUZ
Birleşik Arap Emirliklerinden Trabzon’a tatile gelen Darwish Ali Ahmed Alqadı Alhammadı, gördüğü güzelliklere hayran kalmış, gösterilen ilgiden memnun. Alhammadı, “Bu bölgeye özellikle Körfez ülkelerinden çok sayıda turist geliyor. Tatilimiz 3 gün önce başladı ve hala Türkiye’nin kuzeyinde dolaşıyoruz. Trabzon’un her tarafı güzel ve rahat. Geçekten çok mutlu olduk, memnun kaldık. Trabzonlular çok iyi insanlar. İşbirlikleri ve yardımları için körfez halkı olarak minnettarız. Ayrıca Türkiye hükümetine turistik yerleri iyileştirdiği ve buralardaki hizmetlerin kullanılabilirliğini sağladığı için de teşekkür ediyoruz. Bu bizi tekrar Trabzon’a dönmeye ve keyfini çıkarmaya davet ediyor” dedi.
TÜRK DİZİLERİNİ HAYRANLIKLA İZLİYORLAR
Trabzon’a ayrı bir ilgi ve sevgilerinin olduğunu belirten Ortadoğu ülkelerinden gelen turistler Türk dizilerini ve özellikle Trabzon’da çekilen Sen Anlat Karadeniz dizisini hayranlıkla izlediklerini söylediler.
Turistler, dizilerin Türkiye’ye tatile gelmelerinde önemli bir etken olduğunu da belirtiyorlar. Tatil için ilimize gelen aileler hem geziyorlar hem de Trabzon halkıyla kaynaşıyor. Trabzon’u ve Trabzon insanını tanımak isterken, merak ettikleri konuları da soruyorlar. “Hayde ve hadi aynı anlama mı geliyor?”, “Sadece Trabzon’da mı yoksa diğer şehirlerde de kullanılıyor mu?”
İŞLETMECİLER ÇOK MEMNUN
Uzungöl ‘deki esnaflar yoğunluktan oldukça memnun. Çok güzel bir turizm sezonu geçirdiklerini anlatan Uzungöl’de işletmeci Süleyman Sezgin, “Pandemiden en çok etkilenen sektör turizm. İki senedir otelciler, lokantacılar, restorancılar bu işle uğraşan bütün esnaflar çok etkilendi. Pandeminin etkilerinin azalmasıyla özellikle bu sene Suudi Arabistan’la ilişkilerin düzelmesiyle çok güzel bir turizm sezon geçiriyoruz.
Ekonomik problemler yüzünden Türk misafirlerin yerli acentelerin, Uzungöl’e Trabzon’a gelme imkanları olmuyor. Uzun zamandır Ortadoğu pastasının Uzungöl’e çok ciddi talepleri var. Artık onlar bizim kültürümüze alıştı biz onların kültürüne alıştık ortaya güzel şeyler çıkmaya başladı” dedi.
BİRBİRİMİZE ALIŞTIK
Başta kültürel çatışmaların olduğunu ama yıllar içerisinde bu çatışmanın sona erdiğini ifade eden Sezgin, “İlk geldikleri yıllarda bundan 10-15 yıl öncesinde kültürel çatışmalar oluyordu. Ama memnunlar ki 15 yıldır artarak geliyorlar. Çok tüketici bir toplum oldukları için haliyle kültürel farklılıklar oluyordu. Bizim Türk yapısına uygun olmayan temizlik anlayışları var. O konuda biraz sıkıntılıyız. Ama zamanla yavaş yavaş düzeldiler.
Aslında bir kültür turizmi de oluyor. Kültür alışverişi yapıyoruz. Bizimle etkileşim halinde oluyorlar. Çok tüketen bir toplum değiliz. Bizim tek tutunacak dalımız turizm olmuş artık. Baktığımız zaman. Trabzon halkı Uzungöl olarak Ortadoğu’dan gelen misafirlerin döktükleri paralarla geçiniyoruz. Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar zengin ülkeler. Paraları değerli. Bu yüzden gelebiliyorlar. Onun dışında bizden daha küçük ülkeler Bulgaristan, Gürcistan buraya tatile gelebiliyor. Artık ekonomik olarak paramız değer kaybettiğimiz için ucuz olarak tatile ülkemize geliyorlar. Ama biz buradan İstanbul’a gidemiyoruz. Gelen turistlerin yüzde 98’i orta doğudan geliyor. Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, Bahreyn, Umman ve Lübnan.”
SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARINDAN RAHATSIZIZ
Ayrıca Uzungöl esnafı olarak sosyal medya üzerinden yapılan Arap turizmi eleştirilerinden çok rahatsız olduklarını ifade eden Sezgin, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Uzungöl sadece Trabzon’un değil Türkiye’nin gözbebeği konumunda. Sosyal medyada olsun basında olsun çok acımasızca eleştirilebiliyor. Irkçılığa varacak şekilde. Niye eleştirdiğini bilmeyen insanlar Arapları böyle aşağılık gibi gösteren tavırlar sergilemeleri Türk insanına yakışmıyor. Biz ırkçı bir millet değiliz. Irkçılık yapılıyor. Burası Arap gölü olmuş, her taraf Arap… Bunlar ülke ekonomisine çok ciddi katkılar sağlayan bir toplum artık yani. Trabzon olarak söylüyorum tarıma elverişli değil, sanayi yok. Yani bir Trabzonspor’umuz var. Başka bir şeyimiz yok onun da bir ekonomik girdisi yok bize. Tüketen bir toplumuz tek gelirimiz turizm. Onu da ayakta tutmamız gerekiyor. Özellikle Trabzon’un Uzungöl’e sıkı sıkı sarılması gerekiyor. İnanın Ortadoğu sırf Uzungöl için geliyor yani Trabzon için gelmiyor bunu iyi bilmek gerekiyor. Yani buranın havası farklı güvenilirliği farklı.”
TURİZM BÖLGESİNE GÖRE FİYATLAR BELİRLENMİŞ
Uzungöl’de çalışarak ekmek parasını kazanan çalışanlarda yoğunluktan memnun Uzungöl’de çalışan Büşra Türk, “Bu yıl özellikle Arap ülkelerinden gelen turistlerde yoğunluk var.
Şu anlık çok memnunuz. Bir sıkıntı yok. Sıkı geçiyor gün. Fiyatlar Türkiye ekonomisine göre yüksek olabiliyor. Aslında Trabzon merkez ile kıyasladığımızda çok bir fark göremiyorum. Sadece turizm bölgesi olmasından kaynaklı fiyatlar belirlenmiş. Bir Bodrum, Antalya ile kıyaslanamaz tabii ki.” dedi.
KALKINMAK İÇİN TURİZM ŞART
Türkiye’nin kalkınması içinturizme ihtiyaç olduğunu belirten Özlem Koç, “Kalkınmak için artık çok fazla bir seçeneğimiz kalmadı. Paramızın değeri çok düştü. Turistler buraya geldiklerinde çok küçük paralara çok güzel tatil yapabiliyorlar. Ama bu Türk turistler için geçerli değil. Buraya gelen Türk turistler bir şey almadan gidiyorlar. Şikâyet ediyorlar. İş imkânı olarak da Çaykara’nın insanlarının kalkınması için de çevre il ve ilçelerin kalkınması için de çok güzel. Bizler için de çok güzel. Turizm sonuçta çok memnunuz. Çok mutluyuz dediğim gibi ama keşke biz de bu işin çalışanı değil de tatil yapanı olabilseydik. Suudi Arabistan’ın kapıları açmasıyla yoğunluk arttı. Kuveyt, Katar ve Mısır’dan gelenlerde var.” şeklinde konuştu.
İŞİMİZİ İYİ YAPMAYA ÇALIŞIYORUZ
Bu yoğun sezonu beklemediklerini belirten ve yoğunluktan ötürü ister istemez sıkıntı yaşadıklarından söz eden turizm sektörüyle ilgilenen işletmeci Uğur Yılmaz, “Elimizden geldiği kadar fazla rezervasyon almıyoruz. Yani yapabilecek olduğumuzu alıyoruz. Alsak günlük 200 araç da çıkartırız 250 araç da çıkartırız. Mesela şu an biz 75 araç ile çalışıyoruz.
Yaptığımız işi temiz yapmaya çalışıyoruz. Trabzon’un genelinde bu sıkıntı çok var. Aşırı bir kalabalık var. Kimse beklemiyordu. Sadece biz değil hiç kimse beklemiyordu bunu. Ama biz temiz yapabildiğimiz işi alıyoruz. Yani kaliteden ödün vermiyoruz kalitemizi düşürmüyoruz” diye konuştu.
DİL EKSİKLİĞİMİZ VAR
Gelen turistlerden çok şikâyet almadıklarını, büyük problemler yaşamadıklarını sadece sıkıntının şoförlerin dil eksikliği olduğunu söyleyen Uğur Yılmaz, şunları kaydetti: “Bu konuda çözüm olarak çeviri programları da kullanıyoruz. İşte direk dil bilen arkadaşlarımız rehberlerimiz de yardımcı oluyor. Araçlarda rehber kullanmıyoruz ama bir sıkıntı olduğu zaman direk arayabilecekler bir telefon numarası oluyor. Trabzon’a gelen turistler 10-20 gün arası konaklıyorlar. Gelen nasıl diyeyim tabiri caizse gitmiyor. İşte sıkıntı orda doğuyor Sirkülasyon olmuyor gelen gideni karşılamıyor mesela. Günlük orta doğudan yaklaşık 40 uçak geliyor Trabzon’a. Tabii bir gelen misafir 17 gün 18 gün konaklıyor. İster istemez ne oluyor gelen gitmediği için yetiştiremiyorsun ama 3 gün 5 gün 7 günlük süreçler olsa problem olmayacak sirkülasyon olacak.”
TÜRSAB Doğu Karadeniz Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Volkan Kantarcı, sektörü anlattı
TRABZON BÖYLE BİR YOĞUNLUK BEKLEMİYORU
Trabzon’a Ağustos ayı içerisinde dış hatlardan gelen uçuşlar 30’a yaklaştı. Aktarmalı şekilde iç hatlardan gelen sayı ise 20-25 civarında. Pandemi nedeniyle kilit vurulan sektör salgının seyrinin azalmasıyla doldu taştı. 2019’da dış pazardan gelen sayı 600 bin civarındayken Pandemi süresince bu sayının yarısı bile görülmemişti. İnanılmaz bir artış yaşadığımız bu sezonda yoğunluğun ekim ayına kadar devam etmesi bekleniyor. Bu sezon turizmdeki yoğunluğu TÜRSAB Başkanı Volkan Kantarcı ile değerlendirdik. Bu sezonu geçen yıl ile kıyaslamamızın doğru olmayacağından söz eden Kantarcı, “ Benzer değerlendirme yaparsak 2019 yılını baz almamız gerekiyor. Şu an ki rakamı ancak sezon sonu net bir şekilde öğrenebiliriz. Ancak 2019 senesindeki rakamın üstüne çıkacağımız belli. 2019 yılında İlkbahar’da da, Sonbaharda da turist vardı. Ama bu sene kurban bayramından sonra yoğunluk başladı. Önümüzdeki 1-2 haftaya da bakarsak otellerin doluluk olanı yüzde99” dedi.
TURİSTLERİ KARŞILAYACAK YETERLİ KAPASİTEMİZ VAR
Bütün Karadeniz’e bakıldığında en yüksek konaklama kapasitesinin Trabzon’da olduğuna değinen Kantarcı, “Bu biraz var olan kapasitenin üzerinde bir artış oldu ve biz o anlamda zorlandık. Aynı olay turizm taşımacılığında da oldu. Araçlarda ciddi sıkışıklık var. Bu kapasitemizin yetersizliğinden dolayı değil aslında bölgenin şartlarına göre yeterli olan konaklama kapasitesinin üzerinde bir artış olduğu için. Önümüzdeki yıllarda biz bunu 1 buçuk -2 katına çıkaracağız. O zaman da diyeceğiz ki 5 sene önce de yarı kapasite varmış baksana. Öyle değerlendireceğiz yani.” İfadelerini kullandı.
TRABZON, ORTADOĞU’DAN YÜZDE 90 ORANINDA ZİYARETÇİ KABUL EDİYOR
Bu yıl ekim ayına kadar aynı yoğunlukta devam etmesi beklenen sezonun en çok ağırladığı turistler Ortadoğu’dan gelmekte. Birleşik Arap Emirliklerinden çok sayıda ziyaretçi kabul eden Trabzon, Ortadoğu’dan yüzde 90 oranında ziyaretçi kabul ediyor. 3 yıldır politik nedenlerden ötürü uçamayan Suudi Arabistan sınırların kalkmasıyla gelmeye başladı. Kantarcı, “Üç farklı şehirden uçuşlar var. Geçen sene de BAE vardı, Ürdün vardı, Bahreyn vardı direkt uçuş sayısı olarak. Sonra da umman devreye girdi. Bu sene umman da iyi gidiyor. Irak için uçuş planlamaları geç oldu. Vize sorunu olmasa Irak’tan da çok gelen olacak. Şu an orta doğu ülkelerinden toplam 13 şehirden direkt uçuş olacak.
Temmuz 20-25 bandındaydı direkt uçuşlar. Ağustosta 25-30 bandına yaklaştı. Trabzon bu yoğunluğu bekliyor muydunuz diye sordunuz sadece Trabzon değil Türkiye değil tüm dünya pandemi sonrası böyle ciddi bir yoğunluk beklemiyordu. Baktığımızda bugünlerde Türkiye’deki firmaların imkânları olsa uçak bulabilseler yeni yeni seferler koyacaklar. Çünkü sadece İstanbul Trabzon bacağı değil Türkiye’nin dört bir tarafından günlerce uçaklarda yer bulamıyorsunuz. Aktarmalı olarak gelmeye çalışan turistlerde yine aynı şeye takılıyorlar mesela direk bulamıyorlar diyorlar ki önce biz birİstanbul yapalım İstanbul’da konaklarken Trabzon’a gelme gününe karar veriyorlar biz şu gün gidelim diye ama bakıyorlar uçaklarda yer bulamıyorlar. Oteller de yer bulamıyorlar” diye ifade etti.
ORTADOĞU’DAN GELEN TURİSTLER ÖNCEDEN PLAN YAPMIYOR
Daha önceden Avrupa’dan gelen turistlerin önceki yıldan plan yaptıklarından ama Ortadoğu’dan gelen misafirlerin öyle olmadığından bahseden Volkan Kantarcı, şunları kaydetti: “Birçoğu son bir ayda, hatta son bir haftada hadi gidelim diyorlar. Bu nedenle de uçaklarda yer bulamıyorlar. Acenteye soranlar daha kolay yol alıyorlar. Günlük ilimize dış hatlardan gelen uçak sayısı 25’in üzerine çıktı. İç hatlardan yaklaşık 20-30 uçak geliyor. 2019’un yaz aylarında bu sayı daha fazlaydı. Uçak sayılarında sıkıntı olduğu için bu sayıda düştü.” Trabzon’a sadece Ortadoğu’dan turistlerin geldiği gibi bir yanlış algı olduğunu anlatan Kantarcı, “Aslında ülkemizin dört bir yanından İstanbul, Antalya, Ankara, Gaziantep, Mardin gibi pek çok ilden bölgemize, ilimize turistler geliyor. Seyahat acenteleri aylar öncesinden planlarını yaparak paket olarak yerli turistlere satışları yaptılar. Bunlar çok önceden planlandığı için uçak biletleri de uygun fiyatlarda oluyor. Paket fiyatları uçak biletleri dâhil 4 bin lira civarındadır” dedi.
PAHALI İMAJININ OLUŞMASI TURİZME ZARAR VERİR
Başta Trabzon'da ve Uzungöl’de talebin artmasıyla fiyatların yukarı çekilmesi hakkında değerlendirmeler yapan Kantarcı, konuşmasında “Uzungöl turizm açısından çok önemli, olmazsa olmaz. İç pazardaki gruplar da tabi ki buraları gidip geziyorlar. Talep çok olduğu için fiyatlar da yukarı çıkmış durumda. Tabi işletmelerin ticari olarak kendi değerlendirmeleridir. Ama sahada şikayete sebep olacak sorunlar yaşanmaması için mutlaka zabıta ve esnaf sanatkârlar odası gerekli denetlemeleri yapıyorlardır. Uzungöl için pahalı imajı oluşmuş durumda. Bu da güzel bir şey değil, olumsuz bir şeydir. Neticede turizm iki ya da üç ay devam etmiyor veya sezon sonunda tamamlanmıyor. Devamlılık ve sürdürülebilirlik çok önemli. Sezonun bütün bölümünde Ortadoğu’nun dışında turistler de gelecek. Bu tüm bölgemiz için geçerli. Yıllardır çizgisini, kendi politikalarını hiç bozmayan işletmelerimiz var. Tüm bölgedeki esnaflar ve turizm paydaşlarımız duyarlı olmalı, hizmet kalitesi ve fiyat politikalarını iyi değerlendirip uygulamalılar. Hizmet kalitemizi yukarılara çıkartabilmeliyiz. Olumsuz imaj oluştu mu bunu kırmak kolay olmuyor. Bunun için bölgemizde en yukarıdan en aşağıya kadar gerekli tedbirlerin alınması gerekiyor.” cümlelerine yer verdi.
ORTADOĞU PAZARINDA ÇALIŞMALARIMIZ VAR
Türkiye’nin tanıtımı bakanlık tarafından yürütülüyor. Farklı ülkelerden de turist çekmek için çalışmalar yapılıyor. Trabzon için de Tunus, İran, Azerbaycan pazarında çalışmalar yürütülüyor. Konuya ilişkin konuşan Kantarcı, “Türkiye’nin tanıtımı tek elden yürütülüyor. Bununda yavaş yavaş faydalarını görmeye başladık. Doğu Karadeniz’in çok daha fazla ön plana çıkmasını istiyoruz. Bizimde Tunus, İran ve Azerbaycan pazarında tanıtım çalışmalarımız oluyor. Bakü - Trabzon uçak seferleri için talepte bulunduk. Uygun görülmedi. Girişimlerimiz devam ediyor. Gürcistan’dan ciddi girişler var. Ülkemizin onlara ucuz gelmesi bunun en büyük nedeni. Uzakdoğu’dan İstanbul’a ve Kapadokya’ya kültür turları geliyor. Bir türlü Doğu Karadeniz’e getiremedik. Bu bölgeden de turistleri bölgemize getirmek için çalışmalar yapıyoruz.”
ALTERNATİF OLUŞTURMAMIZ LAZIM
Trabzon’un batı cephesinde turizme kazandırmak için vadi, şelale ve yaylaların belirlendiğinden bu hususta çalışmaların sürdüğünden söz eden Kantarcı, “Vadilerimizi, yaylalarımızı turizme açarak alternatif oluşturmamız, ön plana çıkarmamız lazım. Sürekli aynı yerler olduğunda oluşan yoğunluktan turistlerde rahatsız oluyor. Sayıları ne kadar çok artırırsak o kadar çok turist gelir ve gelenleri de rahat ettirmiş oluruz. İç pazardan gelenler eko ve doğa turizmini daha çok tercih ediyorlar. Umuyorum önümüzdeki yıllarda bu güzellikler bozulmadan korunarak turizme kazandırılır. Batı tarafından Tonya’da bir vadi, şelale belirlendi. Güzel yaylalarda var. Bundan sonrada çalışmalar olacak. İnşallah 2023 Mayıs ayı bitemeden bununla ilgili çalışmalar tamamlanmış olacak” diye söz etti.
Hacer Sare KUL
