F-35 Neden Önemli?
F-35 Lightning II, “beşinci nesil” çok amaçlı savaş uçağı olarak tanımlanıyor. En dikkat çeken özelliklerinden biri radara yakalanmayan gizlilik kabiliyeti. Bu sayede düşman hava savunma sistemlerini aşarak kritik hedefleri vurabiliyor. Gelişmiş sensörleri ve yapay zekâ destekli sistemleriyle hedefleri kendi başına tespit edip imha edebiliyor. Ayrıca topladığı verileri anlık olarak diğer uçaklarla ve kara sistemleriyle paylaşabilmesi, onu modern savaşlarda stratejik bir merkez haline getiriyor.
Saatte 1.900 km hıza ulaşabilen F-35, yalnızca bir savaş aracı değil, aynı zamanda bilgi paylaşımı ve elektronik savaş kabiliyetleriyle uçan bir komuta merkezi olarak da değerlendiriliyor.
Türkiye Alırsa Ne Olur?
Türkiye, F-35 programından çıkarılmış olsa da yeniden alması halinde bu durum NATO içindeki güç dengesini doğrudan etkileyecek. Uçağın radar üstünlüğü ve veri paylaşımı sayesinde Türkiye, hava kuvvetlerinde ciddi bir modernizasyon sağlamış olacak. Bu, özellikle Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’da askeri caydırıcılığı artırabilir.
Ancak uzmanlar, F-35’in bakım ve işletme maliyetlerinin çok yüksek olduğuna dikkat çekiyor. Pentagon raporları, uçağın bazı teknik kusurları ve siber güvenlik açıkları bulunduğunu da ortaya koymuş durumda. Dolayısıyla Türkiye’nin olası bir katılımı, yalnızca askeri değil aynı zamanda ekonomik ve siyasi maliyetleri de beraberinde getirecek.
Hangi Ülkelerde F-35 Var?
F-35 programı, ABD öncülüğünde 19 ülkenin desteğiyle yürütülüyor. Bugün İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Japonya, İsrail, Güney Kore, Almanya, Polonya ve Yunanistan gibi ülkeler envanterlerinde F-35 bulunduruyor. 2030’a kadar Avrupa’da 550’den fazla, Asya-Pasifik’te ise 300’den fazla F-35’in aktif olarak görevde olması bekleniyor.
Türkiye Neden Programdan Çıkarılmıştı?
Türkiye, 2002 yılında programa dahil olmuş, 100 adet uçak siparişi vermişti. Üstelik F-35’in bazı parçalarının üretimini üstlenmişti. Ancak Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması, ABD ile ciddi bir krize yol açtı. 2018’de dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’nin teslimatını durdurdu ve Ankara programdan çıkarıldı.
