Bugün neyi kutluyoruz? 30 Ağustos’un çağdaş anlamı
30 Ağustos, sadece geçmişte kazanılmış bir savaşın yıl dönümü değil; aynı zamanda milletin egemenliğini, özgürlüğünü ve kararlılığını her koşulda savunacağını gösteren bir semboldür.
Her geçen yıl daha da geniş kitleler tarafından kutlanan Zafer Bayramı, özellikle genç nesillere tarih bilinci aşılamak ve Atatürk’ün mirasını yaşatmak açısından hayati bir önem taşır. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve Türk milletinin birlik ve bütünlük içindeki duruşunun, bu özel günle taçlandırılması, Cumhuriyet’in temel değerlerinin yaşatıldığının en açık göstergesidir.
30 Ağustos Zafer Bayramı’nın önemi nedir? Büyük Taarruz’un zaferle sonuçlandığı tarihi gün
Cumhuriyet tarihinin dönüm noktalarından biri olan 30 Ağustos Zafer Bayramı, her yıl Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde gurur ve coşkuyla kutlanıyor. Bu özel gün, Kurtuluş Savaşı’nın en kritik aşaması olan Büyük Taarruz’un zaferle sonuçlandığı 30 Ağustos 1922’yi anmak için 1926’dan bu yana resmî bayram olarak kabul ediliyor.
103 yıl önce, Mustafa Kemal Atatürk’ün başkomutanlığında Dumlupınar’da kazanılan bu zafer, sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda bir milletin yeniden ayağa kalkışının ve egemenliğini tüm dünyaya ilan edişinin simgesi olarak kabul ediliyor.
Büyük Taarruz ve 30 Ağustos’un tarihi arka planı
Kurtuluş Savaşı’nın son ve kesin safhası olan Büyük Taarruz, Türk ordusunun işgalci Yunan kuvvetlerine karşı gerçekleştirdiği en büyük harekât olarak bilinir. Hazırlıkları aylar süren ve büyük bir gizlilik içinde yürütülen bu planlı saldırı, 26 Ağustos 1922’de Afyonkarahisar’da başlamış; 30 Ağustos’ta Dumlupınar’da kazanılan Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile sonuca ulaşmıştır.
Mustafa Kemal Paşa’nın "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!" emriyle başlayan takip harekâtı sonucunda Yunan ordusu İzmir’e kadar sürülmüş, 9 Eylül 1922’de İzmir’in kurtarılmasıyla işgal tamamen sona ermiştir. Her ne kadar düşman birliklerinin Türkiye’yi tamamen terk etmesi birkaç ay daha sürse de, 30 Ağustos sembolik olarak Türkiye topraklarının özgürleştirildiği gün olarak tarihe geçmiştir.
Zafer Bayramı’nın ilk kutlamasından günümüze
30 Ağustos ilk kez 1924 yılında Afyon’daki Çal Köyü’nde, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk’ün katılımıyla “Başkumandan Zaferi” adıyla kutlanmıştır. Törende Atatürk, milli ruhun canlı tutulmasının önemine dikkat çekmiş, Meçhul Asker Abidesi’nin temelini bizzat eşi Latife Hanım’la birlikte atmıştır.
1926 yılında çıkarılan kanunla 30 Ağustos, “Cumhuriyet Ordusu ve Donanması’nın Zafer Bayramı” ilan edilmiştir. 1930’lu yıllara kadar üst düzeyde anmalar yapılmasa da, özellikle 1960 sonrası dönemlerde, Zafer Bayramı daha geniş kitlelerce kutlanan ve ulusal birlik ruhunu yansıtan bir güne dönüşmüştür.
Ayrıca bu tarih, askerî okulların mezuniyet törenlerinin yapıldığı gün olarak belirlenmiş, tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri de 30 Ağustos itibarıyla geçerli hale gelmiştir.
Kutlama programları ve resmi törenler nasıl düzenleniyor?
Zafer Bayramı, Türkiye’de resmî tatil statüsündedir ve kutlamalar “Ulusal ve Resmi Bayramlar Yönetmeliği” kapsamında yürütülür. Tören programı her yıl sabah 07.00’de başlar ve gece yarısına kadar sürer. Törenlerin ana merkezi başkent Ankara olsa da, kutlamalar yurt genelindeki tüm şehirlerde gerçekleşir.
Başkent Ankara’da:
Cumhurbaşkanı Anıtkabir’i ziyaret eder, çelenk sunar.
Cumhurbaşkanlığı’nda tebrik töreni ve Zafer resepsiyonu düzenlenir.
12.00’de 21 pâre top atışı yapılır.
Diğer illerde:
Atatürk anıtına çelenk sunulur.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı eşliğinde bayrak göndere çekilir.
Tören geçişleri, garnizon komutanları eşliğinde gerçekleştirilir.
Vali tarafından düzenlenen resepsiyonla kutlamalar tamamlanır.
Kutlamalar; tören geçişleri, halk konserleri, fener alayları, hava gösterileri ve çeşitli sanatsal etkinliklerle daha da zenginleşir. 2015 yılında olduğu gibi bazı özel durumlarda (terör olayları, doğal afetler vb.) eğlence içerikli programlar iptal edilebilmektedir.
