Özel sektörün dış borcu 5,5 yılın zirvesinde
Türkiye’de özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Mayıs 2025 itibarıyla 190,4 milyar dolara ulaştı. Bu seviye, son 5,5 yılın en yüksek dış borç rakamı olarak kayıtlara geçti. Yıl başından bu yana yaşanan 18,1 milyar dolarlık artışın büyük bölümü uzun vadeli borçlanmalardan kaynaklandı. Uzun vadeli dış borç 177,5 milyar dolara çıkarken, kısa vadeli borç 12,8 milyar dolara geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, bir yıl içinde ödenecek dış borç tutarı da dikkat çekici bir düzeye, 57,8 milyar dolara ulaştı. Reel sektörün dış borç yükündeki artış da dikkat çekiyor.
Uzun vadeli dış borçta hızlı artış
Mayıs 2025 itibarıyla özel sektörün uzun vadeli dış borç stoku 177,5 milyar dolara yükseldi. Bu kalemde yıl başına göre 20,7 milyar dolarlık bir artış yaşandı. En büyük pay, finansal olmayan şirketlerin yani reel sektörün oldu. Reel sektörün uzun vadeli dış borcu 12,2 milyar dolar artarak 105,9 milyar dolara çıkarken, finansal kuruluşların borcu da 8,6 milyar dolarlık artışla 71,7 milyar dolara yükseldi. Uzun vadeli borcun döviz dağılımına bakıldığında ise yüzde 58,1’lik payla ABD doları öne çıkıyor. Onu yüzde 32,5 ile euro izliyor. Türk lirası cinsinden uzun vadeli borcun payı ise yalnızca yüzde 2,2 düzeyinde.
Kısa vadeli borçlar geriledi ama riskler sürüyor
Kısa vadeli dış borç stoku, ticari krediler hariç tutulduğunda 12,8 milyar dolara geriledi. Bankaların bu alandaki borcu 3,6 milyar dolar azalarak 8,2 milyar dolara inerken, reel sektörün kısa vadeli borcu 673 milyon dolar artarak yaklaşık 3 milyar dolara ulaştı. Bankacılık dışı finansal kuruluşların kısa vadeli dış borcu da 331 milyon dolar artışla 1,7 milyar dolara çıktı. Döviz kompozisyonunda ise Türk lirasının görece yüksek payı dikkat çekiyor. Kısa vadeli borçların yüzde 39,3’ü TL cinsinden. Bu oran, döviz kurundaki dalgalanmaların özel sektöre yansımasını sınırlı tutma çabası olarak yorumlanıyor.
Bir yıl içinde 57,8 milyar dolarlık ödeme yapılacak
Mayıs ayı itibarıyla vadesine bir yıl veya daha kısa kalan dış borç miktarı 57,8 milyar dolar oldu. Bu borcun 38,1 milyar doları bankalar, 15,3 milyar doları reel sektör ve 4,4 milyar doları bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait. Bu rakam, önümüzdeki aylarda döviz likiditesi açısından özel sektör için önemli bir risk oluşturuyor. Özellikle döviz gelirleri sınırlı olan firmalar için bu ödeme takvimi, finansal baskıyı artırabilir. Bu nedenle dış borcun vade yapısı kadar, döviz kazandırıcı faaliyetlerin seyri de önümüzdeki dönem için belirleyici olacak.
